Varlık Fonu, zordaki stratejik şirketleri kurtaracak ancak fon yöneticileri sonuçlardan sorumlu tutulamayacak. “Kurtarma işlemi İstanbul Havalimanı için mi” ve “stratejik kuruluşlar kim” soruları ‘gizlilik’ gerekçesiyle yanıtsız kaldı

Halkın parasıyla şirket kurtarma operasyonu: Kurtarma var sorumluluk yok

NURCAN GÖKDEMİR

TBMM’de kabul edilen yasayla zorda kalan şirketleri Türkiye Varlık Fonu (TVF) eliyle kurtarmanın yolu açıldı. Kamu kaynaklarını kullanarak şirket kurtarma operasyonuna karar verecek fon yöneticileri sorumsuz kılındı. TBMM Genel Kurulu’nun koronavirüs tatiline başlamadan önce kabul edilen son yasa teklifinde başkanlığını Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yaptığı, ülkenin en büyük kamu kurumlarını bünyesinde bulunduran ve denetim raporları TBMM’ye sunulmadığı için de fiilen denetlenemeyen Varlık Fonu ile ilgili önemli düzenlemeye imza atıldı.

Yasaya göre, fon, ekonomik olarak zor durumdaki stratejik şirketlerin çoğunluk hissesini Sermaye Piyasası Kanunu ile Türk Ticaret Kanunu’nun bazı maddelerinden muaf tutularak devralabilecek. Bu yolla bu şirketlere nakit aktarımı yapılacak.Büyük kamu ihaleleri alan ve çeşitli ayrıcalıklar sağlanan enerji, telekomünikasyon ve altyapı şirketleri, önce ekonomik ardından da gelen salgın krizi ile içine düştükleri ekonomik güçlüklerden kurtarılacak. TVF’nin yöneticileri kurtarma işlemleri nedeniyle ortaya çıkabilecek olumsuzluklardan sorumlu tutulmayacak. Devralma ve birleşme işlemleri, Sermaye Piyasası Kanunu’nun bazı kısıtlamalarından muaf olacak. Şirketlerin küçük hissedarlarının birleşme, bölünme ve yatırım işlemleri nedeniyle karşılaşacağı olumsuzlukların giderilmesini öngören Ticaret Kanunu hükümleri de uygulanmayacak. Muhalefet milletvekilleri sert eleştirilerde bulundu.

ÖNCELİK YANDAŞIN

CHP Milletvekili Selin Sayek Böke: Virüsten önce maliye politikası çökmüştü, ihtiyat akçeleri hiç edilmiş, hazine paraleli olan Varlık Fonu Saray’a bağlanmış, mali disiplin yok edilmişti. Peki, bu yasa teklifi ne yapıyor? Yandaşlara Varlık Fonu üzerinden yeni bir olanaklar sağlanıyor.

İŞÇİNİN PARASIYLA KURTARMA

HDP Milletvekili Garo Paylan: “Varlık Fonu, batmış büyük şirketlerden stratejik gördüklerini kurtarır” deniliyor. Cengiz, Kolin, Limak, Kalyon, Rönesans bunlar, Saray’ın müteahhitleri. İstanbul Havalimanı battı, her yıl 1 milyar Dolar’dan, Euro’dan fazla para ödemesi gerekiyor Hazine’ye, ödeyemeyecek çünkü 200 milyon yolcu hedeflemişti, 20 milyon yolcu bile uçmayacak. Bu yatırımcılar, "Sayın Cumhurbaşkanı biz battık, sen bu havalimanını bizden al" diyor. Kim alacak, işçinin parasıyla, işsizlik sigortasının parasıyla Varlık Fonu alacak.

KİŞİ KURTARMA

İYİ Parti Milletvekili İsmail Tatlıoğlu: Bu teklif, kişi kurtarmadır. Stratejik şirketlerin batmasını önlemek için Varlık Fonuna alıyorsunuz. Nedir bunun kriteri, yok. Acaba bunlar, 46 milyar Dolar kredi riski bulunan enerji şirketleri mi? İstediği rantabiliteyi bulamayan İstanbul Havaalanı şirketi mi? Devlet bir kanun koyuyorsa sınırları belli olmalı hukuk budur.

YABANCIYA GİTMESİN SAVUNMASI

Türkiye Varlık Fonu Genel Müdürü Zafer Sönmez, teklifin görüşmeleri sırasında milletvekillerinin soruları üzerine düzenlemenin gerekçesini, “Finansal zorluk yaşayan Türkiye’nin stratejik değerlerine yabancı şirketlerin sahip olmasını engellemek için önceden devreye girerek sermaye desteği sağlamak” olarak açıkladı.

Sönmez, stratejik sektörleri “İşlemlerin gizliliği açısından doğru olmaz” diyerek yanıtsız bıraktı.