Hapishanede katliam gibi yangın

ESRA KOÇAK-MEHMET ÇİÇEK

İnsan hakları örgütleri tarafından kapasitesinin üzerinde mahkum tutulduğu vurgulanan Şanlıurfa Cezaevi’nde bir katliam yaşandı. Adli mahkumların kaldığı C 15 koğuşunda çıkan yangın sonucunda 13 mahkûm yanarak yaşamını yitirirken 2’si ağır 5 mahkûm da yaralandı. Bazı kaynaklara göre mahkûmların yatak ve yorganları yakarak başlattıkları isyan sonucu, yetkililere göre de mahkumlar arası kapışma sonucu çıkan yangına uzun süre müdahale edilemediği söylendi.

VALİ: MAHKÛM TARTIŞMASI
Urfa Valisi Celalettin Güvenç, olay sonrası yaptığı açıklamada olayın tamamen koğuşta kalan mahkumların kendi aralarında çıkan kavgadan kaynaklandığını belirterek,şu şekilde devam etti:  "Maalesef adli suçluların kaldığı 18 kişilik koğuşta mahkumlar  tartışıyor ve tartışma kavgaya dönüşüyor. Çıkan olaylarda maalesef 13 mahkum yaşamını yitirdi. 3 kişi hastanelerde tedavi altında, 2 kişi de cezaevinde ayakta tedavi gördü. Kesinlikle gardiyanlarla veya askerlerle çatışma söz konusu değil.

BDP'Lİ AYHAN: İSYAN VAR!
Valinin kavga açıklamasına karşılık olarak aynı hapishanede tutulan BDP Urfa milletvekili İbrahim Ayhan avukatı İbrahim Benek’e koğuştaki mahkumların hapishane koşullarını protesto etmek için eşyaları ateşe vererek isyan çıkardığını söyledi. Ayhan, olayı katliam olarak nitelendirerek olaydan cezaevi idaresi ve Adalet Bakanlığını sorumlu tuttu.

Hapishanedeki koşullar konusunda kendisinin de defalarca yetkililere başvuruda bulunduğunu ifade eden Ayhan, 5-6 kişilik odalarda onlarca kişinin kaldığını belirtti.

300 kapasiteli Urfa E Tipi Kapalı Cezaevinde 1070 tutuklu ve hükümlü kalıyor. Katliamın yaşandığı C15 koğuşunda da kapasitenin üstünde mahkumun kaldığı bildirildi.

Çıkan yangının ardından Şanlıurfa’ya giden ve cezaevinde inceleme yapan Adalet Bakanı Sadullah Ergin ise yangının mahkum kavgasından çıktığını iddia etti.

DOĞU’DAKİ HAPİSHANELER DOLDU TAŞTI
Uzun zamandır alarm veren Urfa Cezaevi’nde çıkan yangın için tahkikata başladıklarını bildiren Ergin, “Hayatını kaybeden hükümlü ve tutuklu ve hükümlülerin cenazeleri Gaziantep Adli Tıp Kurumu'na gönderilerek otopsileri yapılıyor. Cenazeler kimlik tespitlerinin ardından ailelerine teslim edilecek. Yangında hayatını kaybeden tutuklular ve hükümlüler adli suçlardan dolayı cezaevinde bulunuyorlardı” diye konuştu.

Kapasiteye ilişkin de Bakan Ergin cezaevinin kapasitenin üzerinde hizmet verdiğini doğrulayarak, “Genel itibariyle Türkiye’de cezaevleri kapasitesi konusunda bir sorunumuz var. Batı rahatken Doğu ve Güneydoğu’da doluluk oranı daha fazla” dedi.

YENİ HAPİSHANE ‘MÜJDESİ’
Ergin, problemi aşmak üzere hazırladıkları eylem planını da müjde gibi sundu. 2012 ve 2013 yıllarında yeni hapishane açacaklarını söyleyen Ergin, doluluk oranını ise hapishanede yapılan tadilata bağladı. Yangına dair ihmal ya da görevi kötüye kullanma, savsaklama varsa üzerine gidileceğini söyleyen Ergin, “Varsa ihmal üstünün örtülmesi mümkün değil” dedi.

Urfa Barosu ise bir yıl önce Şanlıurfa E Tipi Kapalı Cezaevi'nde koşulların insani olmadığını söylemişti.

Urfa Barosu:
Hayvan bile yaşamaz

Urfa Barosu Başkanı Avukat İrfan Güven olay sonrasında yaptığı açıklamada, Urfa Cezaevi'nde işkence sayılabilecek insanlık dışı koşulların söz konusu olduğunu söyledi. Güven, şunlara değindi: “Ağır hizmet kusuru söz konusudur. Son yaşanan olayla ilgili detaylı açıklamayı ileride yapacağız. Ancak sıcağı sıcağına kamuoyuyla şunu paylaşmayı görev olarak kabul ediyoruz. Bu cezaevinde Şanlıurfa sıcağında hayvan bile yaşamaz.”

NE OLMUŞTU?

Urfa Barosu Başkanı Avukat İrfan Güven, baro olarak 13 Nisan 2011 tarihinde “Cezaevi değil…” başlığıyla yaptığı açıklamada hapishane koşullarını gayri insani olduğuna değinmişti.  Bir yıl önceki açıklamada “Şanlıurfa'da gölgede 43-45 dereceleri bulan hava sıcaklığı cezaevinde kapalı ortamda 10 kişi yerine 30 kişinin oluşturduğu ısıyla ve klima kullanımının da yasak olması nedeniyle odalarda bunaltıcı bir ortam yaratıyor. Hukuksal bir nitelendirme yapılacak olursa bu insanlık dışı veya onur kırıcı bir durum” denmişti.

KİM NE DEDİ?
Öztürk Türkdoğan(İHD Genel Başkanı): Bu olay vesilesiyle artık tutuklama furyasına son verilmeli. Adli kontrol ve denetimli serbestlik hükümleri uygulanarak, hapishanelerin bu yükü azaltılmalı. 10 kişinin hava alabileceği bir yere 18 kişi koyarsanız o insanların zaten psikolojileri de, davranışları da bozulur.

Bilge Seçkin Çetinkaya (ÖDP Eş Genel Başkanı): AKP, ‘adli koğuşta çıkan kavganın sonucunda koğuşu ateşe verdiler’ açıklamalarıyla, ilk andan itibaren mahkûmları suçlu ilan ederek kendi sorumluluğunu üzerinden atmaya çalıştı. Urfa Cezaevi’nin 400 olan kapasitesine rağmen 1000 mahkûm barındırdığı üzerine şimdiye kadar pek çok kez rapor yayınlanarak iktidar ikaz edilmişti. Urfa Cezaevi’ndeki ölümlerin sorumluları hesap vermeli, başta Adalet Bakanı Sadullah Ergin olmak üzere sorumlu olan tüm yetkililer istifa etmeli, hapishanelerde insani koşullarının sağlanması için gerekli düzenlemeler derhal gerçekleştirilmelidir.

BDP Genel Merkez : Bu olay, uzun tutukluluk, tecrit ve sağlık sorunları başta olmak üzere yaşanan insanlık dışı ağır sorunlar nedeniyle adeta patlama noktasına gelen cezaevleri gerçeğini bir kez daha gündeme taşımış bulunmaktadır. En kısa zamanda adil bir çözüme kavuşturulmalıdır. Urfa'daki bu vahşet bütün boyutlarıyla araştırılıp yetkililer bir an önce açığa çıkarılmalıdır.