Hastaneler Covid ile mi, maske dikme işlemi ile mi uğraşsın?
DR. ERGÜN DEMİR/ DR. GÜRAY KILIÇ
Sağlık Bakanlığı’nın yayımladığı Tıbbi Maske İç İmkânlarla Üretim Kılavuzu’na göre kamu hastaneleri tıbbi maskelerini kendi imkânları ile üretecek. Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu tarafından 17 Mart’ta Tıbbi Maske İç İmkânlarla Üretim Kılavuzu yayımlandı. Kılavuza göre; “Kamu Hastaneleri Genel Müdürlüğüne bağlı tüm sağlık tesislerinde KKE (Kişisel Koruyucu Ekipmanı) ihtiyaçları doğrultusunda sadece kurum içi kullanımı esas olmak üzere pandemi durumu ortadan kalkıncaya kadar geçecek süre zarfında standartlara uygun, sağlık tesislerimizde acil durumlarda görevlendirilen ilgili personel tarafından tıbbi maske üretilebilecektir. Tıbbi maskelerin yapımından ve kullanımından doğabilecek tıbbi ve hukuki sorumluluklar nedeniyle sağlık tesisi Enfeksiyon Kontrol Komiteleri’nin uygun görüşünün alınması önem arz etmektedir. Maske yapım işleminin gerçekleştirilmesi için sağlık tesislerinde sağlanması gereken asgari koşullar kılavuzda detaylı bir şekilde açıklanmıştır.”
Böyle bir tedbire neden ihtiyaç duyuldu? Türkiye’de üretilen maskeler ve diğer kişisel koruyucu ekipman yurtdışına mı ihraç edilmekte? Maske satışı bütçe açıklarını kapatabilir mi?
Bu durum gereken önlemlerin gerektiği zamanda alınmadığını gösteriyor. Mevcut kişisel koruyucu ekipmanı yurtdışına ‘bağış olarak gönderme’ ve ihraç etme sonucunda stokların azalması mı hastanelerin kendi tıbbi maskelerini kendilerinin dikmesine yol açtı? Öyle görüyor ki iktidar ülkenin iç ihtiyacını karşılamadan ekonomik nedenlerle yurtdışına kişisel koruyucu ekipman satışını öncelemiş görünüyor.
MASKE SORUNU HÂLÂ ÇÖZÜLEMEDİ
Plansız, programsız, aceleyle ve zoraki adımlar atılarak başlatılan vatandaşlara ücretsiz maske sağlanmasının yarattığı sorunlar ise hâlâ çözülemedi. Dağıtımında yaşanan organizasyonsuzluk hâlâ devam ediyor. Maske dağıtımını yapan eczacıların kamuoyuna yansıyan açıklamalarına bakıldığında, halının altına süpürülen gerçeklik görülüyor.
Eczacılar, ücretsiz dağıtılan maskelerle ilgili olarak;
►Belli bir standardın olmadığını ve her maskenin kalitesinin birbirinden farklı olduğunu,
►Maskelerin bazıları tek tek ambalajlı olarak gelirken, bazılarının açık halde geldiği, bazı maskelerde burun kısmını korumaya yarayan tel bulunurken bazılarında tel bulunmadığını,
►Nerede ve nasıl üretildiği bilinmeden dağıtımlarının yapıldığını ifade etmekte,
►Kaçak, merdiven altı maske üreten atölyelere yapılan baskınlarda toplanan maskelerin hali hazırda dağıtılan maskelerin bir kısmını oluşturduğu kuşkusunu belirtmekte ve haklı olarak pandemi sürecinden önce de sertifikalı tıbbi maske üretimi yapan şirketlerin ürettiği maskeler nerededir diye soruyor. Ayrıca eczanelerin bulaş kaynağı olduğunu söyleyerek, tüm çalışanlarının risk altında ve bu kadar özveriyle çalışmasına karşın Bakanlığın neden hâlâ kişisel koruyucu ekipmanları sağlamadığından şikâyet ediyorlar.
Sonuç olarak; Sağlık Bakanı’nın ve AKP yöneticilerinin “kişisel koruyucu ekipman stoku ve yönetimi, dağıtımı açısından sorun yoktur” açıklaması sahada yaşanan gerçeklikle uyuşmuyor. Nitekim kamu hastanelerin kendi ihtiyaçları için maske üretmeye başlatılacak olması stokların azaldığına işaret ediyor. Stokların bu denli azalmasının yurtdışına yapılan yardımlardan çok ihracata bağlı olduğu düşünülmekte.
Vatandaşlara ücretsiz verilmesi kararlaştırılan tıbbi maskelerin temini ve dağıtımında koordinasyon bozukluğuna bağlı eksiklik ve aksaklıklar yaşanıyor. Ayrıca bu maskelerin kullanıma verilmeden önce kontaminasyona karşı steril edilmediği, sterilizasyon yöntemine uygun paketleme malzemesi kullanılmadığı, sterilizasyon işlemi tamamlanmadan hazır hale getirildiği ve uygun malzemeden yapılmamış olduğu görülüyor. Bu durum eczacıların belirttiği gibi kaçak maske üretimi yapan yerlere yaptığı baskınlarda topladığı maskelerin mi ilk önce dağıtıldığı sorusunu akla getiriyor. Dünyanın birçok ülkesine kişisel koruyucu ekipman ve ilaç yardımı yapmak şüphesiz olumlu. Ancak bunun için öncelikle vatandaşlarımızın ve sağlık çalışanlarımızın sorununun giderilmiş olması gerekiyor.