Hattat’ın kömürü hukuktan üstün

Gökay BAŞCAN 

Maden faciasının yaşandığı Amasra’da 18 yıldır bir avuç kömür çıkarmayan Hattat Holding’in, daha önce iptal edilen lavyar tesisi ve dolgu alanı ile rıhtım projesine ikinci kez çevresel etki değerlendirme (ÇED) olumlu kararı verildi. Danıştay, Hattat’ın projesini daha önce iptal etmişti. Ayrıca şirketin kurmak istediği santrala ilişkin verilen tüm izinler mahkeme kararlarıyla iptal edilmişti. Buna rağmen yeni proje ‘termik santral’ sektörüne entegre olarak değerlendirilerek yeni ÇED onay verildi.  

Bartın’ın Amasra ilçesinde Hattat Holding tarafından kurulması planlanan Hana Termik Santralı bölge halkının mücadelesi sonucu iptal edildi. Santral iptal edilince kömür çıkaracağını iddia eden Hattat, lavyar tesisi ve dolgu alanı ile rıhtım projesi için ÇED gerekli değildir kararı aldı. Bölge halkının açtığı dava sonucu proje iptal edildi. Şirket bu kez lavyar tesisini ikiye çıkartarak yeniden başvurdu. Bakanlık, iptal edilen lavyar tesisi ve beraberindeki tesislere ilişkin var olmayan termik santral projesine entegre olarak gösterilen projeye ikinci kez ÇED onayı verdi. 

ÇED dosyasında daha önce lavyar tesisi projesinin iptal edildiği unutuldu. Hattat Danıştay tarafından iptal edilen projeyi de hayata geçireceğini belirterek toplamda bölgeye 3 lavyar tesisi kuracağını ifade etti. ÇED dosyasında yer alan bilgilere göre şirket, TTK ile aralarında imzaladığı rövedans ile işlettiği 50 kilometre büyüklüğündeki Amasra-B sahasında kömür çıkarmaya başlayacak. 18 yıldır bir avuç kömür çıkarmayan Hattat, 2024’te başlayacağını iddia etti. Termik santral projesinin ÇED süreci sonlandırılan, lisansı iptal edilen şirket, her ne kadar “Kömür çıkarmak istiyoruz” dese de bölge halkına göre durum farklı. Bartın Platformu'nun yaptığı maden faciasının duruşması öncesinde  yaptığı açıklamada şu ifadelere yer vermişti: “Hattat’ın, termik santralı yapmasının önünde önemli hukuki engeller ve mahkeme kararları olduğu için, sanki termik santraldan vazgeçmiş gibi görünüp, rıhtımı (liman) yaparak termik santralın altyapısını hazırlamakta olduğu ihtimali göz önünde bulundurulmalıdır” denildi. 

*** 

Patlamada adı geçti 

14 Ekim 2022’de Türkiye Taşkömürü Kurumu Amasra Müessese Müdürlüğü’nde meydana gelen patlamada 43 madenci hayatını kaybetti, 10 işçi de yaralandı. Patlamanın ardından Hattat Holding’in ismi de sık sık gündeme geldi. Patlamanın meydana geldiği eksi 300 kotun altındaki havzada Hattat’ın faaliyetleri sürüyor. Öte yandan TBMM Amasra Maden Kazasını Araştırma Komisyonu’nunda konuşan Genel Maden İşçileri Sendikası (GMİS) Genel Başkan Yardımcısı İsa Mutlu,“Bizim bu faciayı yaşamamızın sebeplerinden biri Hattat Holding’dir. Çünkü bizi bir kenara sıkıştırdılar" demişti. 

*** 

Peş peşe hukuki zaferler 

Bartın ve Amasra halkının 2016 yılından bu yana Hattat’a karşı iptal ettirdiği kararlar: 

• Hema Termik Santral ÇED olumlu kararı, 

• Termik santrala kömür getirilecek Hema Dolgu ve Rıhtım Alanı (liman) ÇED olumlu kararını 

• Lavvar ÇED gerekli değil kararı ile Lavvar ÇED olumlu kararları. 

• 1/100 bin, 1/25 bin, 1/5bin ve 1/bin ölçekli termik santrala yer veren Çevre Düzeni Plan ve uygulama imar planı değişiklikleri. 

• Bartın Mahalli Çevre Kurulu’nun termik santral kül sahası olarak ayrılması için onlarca hektar ormanı yok edecek şekilde verdiği karar. 

• Hattat Holding’in Amasra’da termik santral kurup elektrik üretmesine izin veren enerji üretim lisansı.