Havalar ısındı, hastalık kapıda

İlayda KAYA

Asbest tehlikesi, Maraş merkezli depremlerin ardından yıkılan binlerce binanın enkaz çalışmalarıyla tekrar gündeme geldi. Enkaz kaldırma çalışmalarının uzmanların uyarılarına rağmen yeterli önlem alınmamasına yurttaşlar tepkili. Hekimler, asbestin önlem alınmazsa kansere sebep olabileceğini belirterek “Gelecekte özellikle akciğer zarına bağlı kanserler, kronik hastalıklar ve çeşitli rahatsızlıklar karşımıza çıkabilir. Önlem alınması şart” dedi.

Türk Toraks Derneği Çevre ve Akciğer Sağlığı Çalışma Grubu üyesi Doç. Dr. Haluk Çalışır, BirGün'e yaptığı açıklamada asbestle ilgili şu ifadeleri kullandı: “Deprem bölgesinde yıkılan binalarda ne ölçüde asbest var bilmiyoruz. 2010 yılında asbest yasaklanmıştı. Asbest yerine ikame maddeler kullanılmaya başlandı. Bu bölgelerde özellikle 2010’dan önce yapılmış binalarda özellikle kazan daireleri gibi izolasyon olan bölgelerde asbestin kullanılma olasılığı yüksek. Bu binaların yıkımı sırasında asbest lifleri anında parçalanıp solunuma karışması söz konusu olabilir. Çevre Mühendisleri Odası’nın araştırmasında gördüğümüz kadarıyla 8 binanın 4’ünde asbest çıkmış. O rapordaki fotoğrafları incelediğimizde eternit kırıkları da karşımıza çıkıyor. Yapılarda ne düzeyde asbest içeriği var bilmiyoruz. Bizi ikna edecek bir çalışma yok. 8 örnekten 4’ünde asbest çıkması yıkıntılar arasında yoğun bir asbest olduğunu gösteriyor. Bu yıkıntıların buldozerlerle kaldırılması ve alanlara dökülmesi ardından asbest içeriklerinin havaya karışması insanların sağlığını tamamen riske atıyor.”

HASTALIK KAPIDA

Asbeste bağlı hastalıklarının 20 yıl içinde çıkabileceğini söyleyen Çalışır “Asbestin soluma yoluyla alınması başta akciğer ve akciğer zarı kanseri olmak üzere çeşitli hastalıklara yol açıyor” diye konuştu. Hatay Tabip Odası Başkanı Dr. Sevdar Yılmaz da “Asbestozis dediğimiz nefes darlığına ve akciğerde sertleşmeye sebep olan kronik bir hastalık da ortaya çıkabilir. Bununla birlikte cilt hastalıklarına sebep olacak” dedi. Halk Sağlığı Uzmanı Prof. Osman Alparslan Ergör ise şunları söyledi: "Yaz döneminde kuraklaşmayla beraber, bölgede tozuma artacaktır. Bu da asbestin halk sağlığı açısından riskini daha da artıracaktır."

***

ÖNLEM ALINMALI

Deprem bölgesinde molozları kaldırmaya yönelik işlemlerin risk oluşturmaması adına yapılması gerekenlerden bahseden Haluk Çalışır, şu önerilerde bulundu:

•Yıkıntılar üzerinden ilgili uzmanlarla çalışmalar yapılmalı

•Yıkım sırasında tozun kalkmaması için su kullanılmalı

•Hafriyat alanında çalışan işçiler korunmalı

•Çalışma alanında bulunan insanlar oradaki kıyafetlerle eve gitmemeli

•Molozlar taşınırken kamyon ve TIR'lar brandayla kapatılmalı

•Yaşam, tarım alanlarına yakın yerlerde molozlar toplanmamalı