Hayattan kopuk veriler gerçeği gizleyemedi

Mustafa BİLDİRCİN 

Ticaret Bakanlığı’ndan Sorumlu CHP Genel Başkan Yardımcısı Volkan Demir, 2024 yılına girerken Türkiye ekonomisi ve ticaretteki mevcut durumu mercek altına aldı.

Demir’in, “Ekonomi ve Ticarette 2024’e nasıl girdik?” sorusuna BirGün için verdiği yanıtta özetle şunlar öne çıktı: 

“Enflasyonun tarihi rekorlar kırdığı 2023 yılında halkımızın alım gücünün belirgin bir şekilde aşındığına şahitlik ettik. Aralık ayı itibarıyla yıllık enflasyonun yüzde 64,77’olması, gıda enflasyonunun yüzde 67’ler üzerinde gerçekleşmesi, halkımızın yaşadığı sorunların sayısal ifadesi olarak değerlendirilmelidir.  

AÇLIK SINIRI YÜKSELDİ  

TÜİK’in açıkladığı gerçek hayattan kopuk bu veriler bile geçim sorunlarını örtbas edememektedir. Farklı araştırma gruplarının yayımladıkları istatistikler gıda enflasyonunun yüzde 100’ün üzerinde olduğuna işaret etmektedir. TÜİK verileri baz alındığında dahi OECD ülkeleri arasında en yüksek enflasyonun ve gıda enflasyonunun ülkemizde bulunuyor olması, ülkemiz için hayal kırıklığıdır. Açlık sınırı, iki çocuk ve ebeveynlerden oluşan dört kişilik çekirdek bir ailenin hayatlarını idame ettirebilmeleri için tüketmeleri gereken minimum gıda ürünleri baz alınarak yapılan bir hesaplamadır. DSÖ’nün belirlediği kriterler uyarınca kalori cinsinden yapılan bu hesaplama, temel gıda maddelerini (süt ve süt ürünleri, et, tavuk, baklagiller, pirinç, sebze ve meyve gibi) içeren bir sepetin kalori cinsinden fiyatını belirlemeye elverişli olduğu için global olarak kabul görmüştür. Bu kaloriyi tüketebilmenin fiyatı, TÜRK-İŞ Kasım 2023 araştırmasına göre 14 bin 25 TL’dir.  

YOKSULLUK SINIRINDAYIZ  

Öte yandan, açlık sınırı kalemlerinin kira, yakıt, elektrik ve ulaşım gibi temel harcamalarının hesaba katılmadığının altı çizilmelidir. Bu harcamalar hesaba katı arak elde edilen yoksulluk sınırı, TÜRK-İŞ Kasım 2023 araştırmasına göre 45 bin 686 TL’dir. Mevcut görünüm, vatandaşlarımızın büyük bir kesiminin maalesef yoksulluk sınırının altında hayatlarını idame ettiklerini göstermektedir.  

GELİR EŞİTSİZLİĞİ BÜYÜDÜ 

Demir, Türkiye’deki gelir dağılımındaki adaletsizliğe de değindi. Gelir dağılımı adaletsizliğini gösteren ve 2014 yılında 0,391 olan katsayının 2022 itibarıyla 0,415 olarak kaydedildiğini ifade eden Demir, Türkiye’nin cari açığına ilişkin ise şunları söyledi:  

Açıklanan son veri olan Ekim ayına ilişkin değerler, son 12 aylık dönemde hiç cari fazla veremediğimiz gerçeğini ortaya koymaktadır. Yıllık cari açıkta ise son beş yılın rekoru kırılarak 2018’den beri yaşanan en yüksek cari açık değeri olan 43,5 milyar ABD Dolarına ulaşılmıştır. Burada yüksek teknolojik ürünlerin dış ticaretimizdeki paylarının vurgulanmasında fayda görülmektedir