Her bir oyu koruyacağız

Tamara Öykü BAYAR

Seçim takviminin belirlenmesi ardından deprem bölgesinde nasıl oy kullanılacağı ve seçim güvenliği tartışılmaya başlandı. Yurttaşların yeni adres beyanı süresi yarın doluyor. YSK heyeti, deprem bölgesini ziyaret ettikten sonra bölgeye yönelik hazırladığı raporda şartların seçim için müsait olduğunu belirtse de birçok soru işareti yerini koruyor.

Yaklaşık 50 bin yurttaşın yaşamını yitirdiği deprem bölgesinde onlarca kişi de kayıp. Bunun yanında yüz binlerce kişi de bölgeden göç etmiş durumda. Bu durum sandık güvenliği için büyük riskler oluşturuyor.

Deprem bölgesinde nüfus eksilmesine rağmen milletvekili sayısının aynı kalacağı açıklandı. Diğer seçimlere göre vatandaş başına düşen vekil sayısının azalmasının sonuçlara etki edebileceği düşünülüyor. Yine bölgede görev yapan yaklaşık 38 bin kamu personelinin de kullanacağı oylar bölgede milletvekili dağılımı üzerinde etkili olabilir.

Bunun yanında hâlâ kayıp olan yurttaşların olması ya da kentlerden göç eden on binlerce depremzede bulunması da kaygı yaratıyor. Özellikle muhalif seçmende bu durumun mükerrer oy kullanımına neden olabileceği düşüncesi hâkim. Bu durumun seçim güvenliği açısından ciddi bir sıkıntı yaratacağı kaygıları da var.

PARMAK BOYASI KULLANILMALI

Muhalefet bu konuda özellikle parmak boyası kullanılmasını talep ediyor. Ancak YSK bunu kabul etmiyor. Daha önce İYİ Parti’nin başvurusunun ardından dün de Liberal Demokrat Parti (LDP) seçimlerde parmak boyası kullanılmasının zorunlu bir seçim güvenliği sistemi olduğu gerekçesiyle Yüksek Seçim Kurulu’na (YSK) başvurdu.

MetroPoll tarafından geçen aylarda yapılan bir araştırmada da halkın parmak boyası kullanılmasını istediği belirtilmişti. MetroPoll tarafından katılımcılara, “Seçimlerde birden fazla oy kullanılmayı engellemek için parmak boyası kullanılmalı mı?” sorusu yöneltilmişti. Katılımcıların yüzde 75,3’ü bu soruya “Kullanılmalı” yanıtını vermişti.

Bu konuda muhalefet partilerinin alacağı tutum ise merak ediliyor. Göç edenlerin ikamet değişiklikleri sisteme geçirildi mi? Sistem nasıl takip edilecek ve seçim gününe kadar yetişecek mi?

VEKİL DAĞILIMINA ETKİSİ OLABİLİR

CHP Mersin Milletvekili Aytuğ Atıcı konuya ilişkin BirGün’e değerlendirmelerde bulundu.

Seçmen listesi yayımlandığında çeşitli filtrelerle kontrol edeceklerini ve mükerrer seçmen olma ihtimalinin olmadığını belirten Atıcı “Göçen seçmenlerin ve bölgedeki görevlilerin oyları cumhurbaşkanlığı seçiminde bir şeyi değiştirmeyecek fakat milletvekili dağılımına etkisi olabilir. Bunun da çok olacağını özellikle de bu dönemde, ittifakların olduğu partilerin grup kuracak kadar milletvekili çıkartma çabasında olduğu bir ortamda parlamentonun çok parçalı olacağını tahmin ediyoruz. Yani birkaç milletvekilinin farklı partilerden çıkıyor olması Türkiye’nin kaderini değiştirmez diye düşünüyorum” dedi.
Sandık başında beklemenin önemine vurgu yapan Atıcı, son bir yıldır seçim güvenliği üzerine çalıştıklarını bunun daha önceleri yapılmaya çalışıldığı gibi iki aya sığmayacağını söyledi ve CHP olarak nasıl bir sistem izlediklerini şöyle anlattı: “Seçim güvenliği için parti okulu, hukuk birimi, örgütlerden sorumlu başkan yardımcılığı ve BİTEM olarak bir yıldır çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bütün sandıklara görevlendirmeler yapıldı. 200 bin kadar sandık olacağını tahmin ediyoruz, yaklaşık 350 bin kişilik bir havuz oluşturuldu. Bu iki ay içerisinde 50’şer kişilik gruplar halinde eğitime alacağız daha önce de yaptığımız gibi. Zaten geçtiğimiz 3 seçimde bir şaibe olmadı, olamadı, yapamadılar. CHP parti okulu olarak ağırlığımızı koyduk ve hiç kimse yerinden kıpırdayamadı, biz de çok başarılı bir şekilde sandıkları beklemiş olduk. Şimdi yine aynı yöntemi uygulanmış olacağız.”

SÜRECİ YAKINDAN TAKİP EDİYORUZ

CHP YSK Temsilcisi Hadımi Yakupoğlu ise kayıp ve ölü seçmen adına oy kullanılması riskinin olduğunu söyledi. Yakupoğlu şu ifadeleri kullandı: “Milletvekilleri seçimi konusunda yarısı dolu yarısı boş bardak gibi bir konumdayız şu anda. Mükerrer seçmen riskinden ziyade kayıp ve ölü seçmen adına oy kullanılması riski mevcut. Oradaki il ve ilçe başkanlarımız harıl harıl çalışıyorlar, ölenleri tespit ediyorlar, kontrol sağlıyorlar. Bütün bunların tespitleri yapılıyor ve yetkili birimlere iletiliyor. Ölü ve kayıp seçmenlerin listelerden düşürülme süreci seçim gününe 1 hafta kalana kadar devam ediyor. Sistem kendi içinde de çalışıyor ve biz yakinen takip ediyoruz.”

DEPREMZEDELERE KOLAYLIK SAĞLANMALI

HDP Eş Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Rüştü Tiryaki ise şunları söyledi: “Bütün sandıklarda siyasi partilerin sandık kurulu üyesi ve müşahit bulundurma hakkı var. Dolayısıyla siyasi partiler bu konuda üstlerine düşen görevin gereğini yerine getirir ise ve deprem bölgesinde kurulan sandıkların tamamına sandık kurulu üyesi ve müşahit görevlendirirlerse vefat etmiş bir kişinin yerine bir başkasının oy kullanması o kadar mümkün olmaz. Biz parti olarak bu konuda sandık kurulu üyesi ve müşahit verdiğimiz her yerde kontrolü sağlayacağız.”

“İl içinde veya il dışında adresini değiştirmiş seçmenler var ise kayıtlarını değiştirmeleri mümkün” diyen Tiryaki şöyle devam etti: “Seçim takvimi başlamasıyla beraber de askıya çıkacak. Burada daha hassas davranmamız gereken şey şu: Depremzedelerin oy kullanabilmeleri için gerekli kolaylığın gösterilmesi ve duyarlılık yaratılması.”

***

Sandık güvenliği için toplantı

Millet İttifakı ortağı 6 parti, CHP İstanbul İl Başkanlığı’nda bir araya geldi. CHP İstanbul İl Başkanı Canan Kaftancıoğlu, İYİ Parti İstanbul İl Başkanı Coşkun Yıldırım, Saadet Partisi İstanbul İl Başkanı Ömer Faruk Yazıcı, Demokrasi ve Atılım (DEVA) Partisi İstanbul İl Başkanı Erhan Erol, Gelecek Partisi İstanbul İl Başkanı İsa Mesih Şahin ve Demokrat Parti İstanbul İl Başkanı Ekrem Eray Arda da seçim sürecinde saha planlaması ve sandık güvenliği gündemiyle toplantı yaptı. CHP İstanbul İl Başkanlığı’nın sosyal medya hesabından konuya ilişkin “Millet İttifakı İstanbul İl Başkanları, seçim sürecine ilişkin saha planlaması ve sandık güvenliği konularında değerlendirmelerde bulunmak üzere İl Başkanlığımızda bir araya geldi” açıklaması yapıldı.

***

Oy ve Ötesi harekete geçiyor

Kurulduğu 2014 yılından bu yana yerel ve genel seçimler olmak üzere toplamda 8 seçimde görev yapan Oy ve Ötesi Derneği, yarın hem yenilediği gönüllü kayıt sistemini hem de 2023 seçimleri kapsamında yürüteceği eğitim ve gönüllü müşahit organizasyonu faaliyetlerine ilişkin ayrıntıları kamuoyuna açıklayacağı bir basın toplantısı düzenleyecek. Basın toplantısında Oy ve Ötesi Yönetim Kurulu üyelerinin sunumlarının yanı sıra KONDA Araştırma Yönetim Kurulu Üyesi Bekir Ağırdır da seçimlerle ilgili değerlendirmelerini paylaşacak.