Her karardan yeni bir yıkım çıkıyor
Resmi Gazete’de çıkan karar yine ormanları hedef aldı. Uzmanların Anayasa’ya aykırı dediği Ek 16. Madde’ye dayanarak Cumhurbaşkanı kararıyla 154,5 hektarlık alan ormanlık vasfını kağıt üzerinde yitirdi.
Gökay BAŞCAN
Uzmanların Anayasa’ya aykırı dediği Ek 16. Madde ile ormanlık alanlar yok ediliyor. Son olarak Resmi Gazete’de çıkan dün yayımlanan kararla aralarında Balıkesir, Rize, İzmir, Sinop'un bulunduğu 11 ilde bazı yerler Cumhurbaşkanı kararıyla ormanlık alan sınırları dışına çıkarıldı. Böylece 154,5 hektarlık alan orman vasfını kağıt üzerinde yitirdi.
Kararda yer alan kanun maddesine göre orman sınırları dışına çıkarılan alanlar yerine, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı (Milli Emlak Genel Müdürlüğü) tarafından Orman Genel Müdürlüğü’ne alanların iki katından az olmamak üzere devletin hüküm ve tasarrufu altında veya Hazine’nin özel mülkiyetinde bulunan taşınmazlardan, orman tesis etmek üzere tahsis yapılacak.
6831 Sayılı Orman Kanunu’na 2018’de Cumhurbaşkanlığı kararıyla getirilen EK-16. Madde yönetmeliğinin 5’inci maddesine göre sınırları Cumhurbaşkanınca belirlenecek aşağıdaki yerler orman sınırları dışına çıkarılabiliyor. Kararın yürürlüğe girdiği tarihten bu yana 1500 hektardan fazla alan ormanlık alan sınırları dışına çıkarıldı.
ANAYASA’YA AYKIRI
Türkiye Ormancılar Derneği (TOD) tarafından hazırlanan Türkiye’de Ormansızlaştırma ve Orman Bozulması 2022 raporunda Ek 16. Madde’nin Anayasa’ya aykırı olduğu belirtildi: “Çünkü Anayasa’da orman dışına çıkarılabilecek alanlar açıkça yazmaktadır. Tarım dışında farklı alan kullanımları için orman dışına çıkarma işlemi ancak o alan 31 Aralık 1981 tarihinden önce orman niteliğini kaybetmişse mümkün olabilmektedir. Bu tarihten sonra sadece ‘… tarım alanlarına dönüştürülmesinde kesin yarar olduğu tespit edilen yerler…’ orman alanı dışına çıkarılabilir ve sadece tarım yapmak amacıyla kullanılabilir.”
KARARLAR ARTACAK
Ek 16’ıncı Madde’yi ormanlık alanların durumunu değerlendiren TOD Başkanı Hüsrev Özkara, bu tarz kararların artacağına dikkat çekti: “Bu kapı açıldı artık, sırada bekleyen çok dosya var. Yurttaşlar Çevre Bakanlığı’nda sırada. Çünkü yasada şöyle bir açık oluştu: ‘Mevzu konu olan yer orman rejimi de olsa yerleşim yerine uygunsa ormancılık alandan çıkarılıyor. Bu geçmişteki 2B’ye rahmet okutuyor. 1980’den önce orman vasfı kaybetmiş alanlar ancak orman vasfını yitiriyordu. Şuan fiili durum gösteriyor ki orman da olsa yapılaşmaya açılıyor. Oman fakültesinden mezun olmuş herkes bilir ki Ek 16. Madde Anayasa’ya aykırı. Bunun uygulanabilmesinin nedeni ülkemizdeki sistemin özelliği. Bu da gerçekten ülkemizdeki sistemin özelliğinden kaynaklanıyor. Normal şartlarda böyle bir karar verilmesinin imkanı yok. Yargıya başvurduğumuzda ise Anayasa’ya ‘uygun’ diyorlar. Anayasa’nın 169 ve 170’inci maddeleri bu düzenlemelere izin vermiyor. Önümüzdeki süreçte mutlaka bu konuların yeniden değerlendirilmesi ve ormanlardaki bu zafiyetlerin biran önce giderilmesi lazım.”
Ormanların artık arka bahçe olduğunu ve her türlü kullanıma açık olduğunu belirten Özkara, “Paris Sözleşmesi’ni imzaladık, ormanlarım koruyacağımıza söz verdik ama hepsi kağıt üstünde kaldı. Tükiye’de orman varlığının artması da kağıt üzerinde. Ormanlar artmıyor, boş alanları ormanlık alanları gösteriyorlar ve kayda girmemiş ormanları kayıt altına alarak arttı diyorlar. Böylece gerçekleri gölgelemeye çalışıyorlar. Bu yıl ormanlardan 37 milyon metreküp odun üretimi yapıldı. 2000’li yıllarda 10 milyon metreküptü. Ormanlar her taraftan saldırı altında” ifadelerini kullandı.