Herkesin kendi Kübası var hayalinde

> CEM TÜRK cemturk@libertatur.com

Bir ülkeyi gezmek kolay, anlamak zordur. En iyisi, birçok öneriye aldırmadan ön yargısız gezmek ve umduğun gibi değil bulduğun gibi kabullenmektir yeni coğrafyaları. Elbette her gezgin kendi rotasını çizer, ben Küba’ya dair birkaç konudan bahsedeyim, devamı sizin hayal gücünüz ya da dilerim en yakın seyahat planınıza ilham olsun.

Küba komünist midir? Küba, silahlı mücadele sonunda devrimle kurulmuştur ve kendine özgü bir sosyalizm yorumuyla yönetilir. Sanılanın aksine Kübalılar özel mülkiyete sahiptir; toprak sahibi olabilir, işyeri açabilir, ev ve araba satın alabilirler. Küba’da da zengin ve fakir insanlar vardır. Eşitlik, herkes için ücretsiz sağlık, eğitim, barınma sağlama ve insani koşullarda yaşam olanakları yaratmak içindir.

Küba’ya giderseniz ABD vizesi alamaz mısınız? Son zamanlarda ABD’deki yasa değişiklikleriyle artık ABD vatandaşları da Küba’ya gidebilmektedir. Eskiden sağlık hizmetleri için kendi hükümetlerinden gizli Küba’ya girmeye çalışan Amerikalılar bile artık Küba’da her yerde turist olarak gezebiliyorken, sizin bu ülkeyi ziyaret etmeniz emin olun ABD’yi çok ilgilendirmemektedir.

Sadece turist parası mı (CUC) kullanabilirsiniz? Hem CUC hem de yerel CUP (Peso) kullanabilirsiniz. Kübalılar da her ikisini kullanır. Bazı işletmeler sadece CUC kabul eder. Yaklaşık 3 TL olan 1 CUC aynı zamanda 25 Peso değerindedir. Mesela ekmek 10, otobüs 1, sinema 2, dondurma 5 Pesodur. Meyve, sebze ve et pazarlarda ucuzdur peso ile alınır. Bakmakla anlamak arasındaki farka örnek olsun; evet patates az bulunur çünkü Latin Amerika’da onun yerine yuca tercih edilir, yaklaşık aynı tadı verir.

Küba’da din vardır ve insanlar rahatça ibadet eder. Roman katolikliğin yanı sıra Afrika kökenli Santeria dininin danslı törenlerine de sık rastlarsınız. Bu arada yeni bir cami isterlerse de kendileri yapar, en azından konuştuğum Kübalılar öyle diyor.

Küba sadece salsa değildir. Doğusuna gittiğinizde Rumba ağır basar. Havana harika caz müzik kulüplerine sahiptir. Genç kuşak ise Regaetton dinlemeyi tercih eder.

Istakoza Langosta, karidese Camarones derler ve 3 – 6 cuc arası çok ucuza yersiniz. Elbette ana yoldan sapıp arka sokakta yerel ev lokantası Paladarları bulma isteğiniz olmalı. Konaklama için en iyi seçim ev pansiyon işletmesi Casa de particular’dır. Hem ucuza kalır hem de ülkenin sokaklardaki gerçek hikayesine tanıklık edersiniz. Her durumda izole turist otellerinde kalmaktan daha iyidir.

Ülke içinde ülke, burası Havana! Taksim Tarlabaşı’nı düşünün; binalar sokaklar eski dökük, herkes kapı önünde sohbette, tek fark güvenle gezebilirsiniz, işte orası Havana Vieja yani Eski Havana. Plaza de Armas, Plaza de Vieja, Cathedral ve meşhur Obispo Sokağı, hepsi bilindik hepsi güzel. Siz Obispo’nun paralelinde Obrapia sokağına da göz atın. Otoparka bakan Pepe’ye bir bira ısmarlayın, küçük kızı Daniela ile oynayın. Çekinmeyin konuşun, evlere misafir olun, onlar turistik Havana’nın gerçek insanları. Obrapia’dan yukarı yürüyün Vedado’dasınız. Herkes Capitolio’nun fotoğrafını çekmekle meşgulken, siz Havana Üniversitesine girin. Tıp fakültesi kantininde bir kahve içip yakında dünyanın değişik bölgelerinde gönüllü çalışacak doktor adaylarıyla sohbet edin. Öğlen yemeğinizi Centro Havana’da Çin mahallesinde alın. Küba’da çok sayıda Çinli yaşamakta ve Angolalılar da var elbette, çünkü 1970’lerde ırkçı Güney Afrika saldırılarına karşı savaşırken 10.000’den fazla Kübalı öldü Angola’da, birlikte kazandılar zaferi. Sonra akşam için sahile Malecon’a inin mesela. Okyanus kıyısında oturan gençlere katılın, etrafta dolaşan müzisyene 1 cuc verin ki size sevdiğiniz şarkıları çalsın. Karşı kıyıya La Casa Blanca’ya bakın orada Che Guavera’nın evi var, O da Malecona’a bakıyordu akşamları evinden. Belki yarın şimdi müze olan o eve gidersiniz. Yaşlı kadınları, “mani, mani” diyerek dolaşırken duyduğunuzda İngilizce düşünmeyin, para istemiyor. Küba’da her yerde kağıt külah içinde satılan küçük yer fıstığının adıdır mani.

1 cuc ’a 4 külah alabilirsiniz. İsterseniz Mercedares sokağında La Taberna’da çalan Buena Vista’yı dinleyebilirsiniz, 10 dakika yürüme mesafesinde. Yarın La Miramar’da Karl Marx müzesini ziyaret eder sonra Lenin Park’ta lunaparka gidersiniz belki. Biraz da deniz istiyorsanız dolmuşlar Parque de Central’dan kalkıyor; 2 cuc ’a 20 dakikada Santa Maria halk plajındasınız.

Elbette Küba sadece Havana değil. Hangi birini saysak; Santa Clara’da Che’nin anıt mezarı var, Vinales’de harika bir doğa, Havana’da dünyanın en güzel 1 Mayıs kutlaması var, okullarda bakışlarıyla hayata gülen umut dolu çocuklar. Bizim yerimiz dar, herkesin hayalinde kendi Kübası var. En güzeli gezerken kendiniz keşfedin Küba’yı.