Hiç çalışmayan santrallara milyonlarca liralık teşvik: Cebimizi ‘duman’ ettiler

Haber Merkezi

Çevre yatırımlarını gerçekleştirdikleri gerekçesiyle yeniden faaliyete geçmesine izin verilen 11 termik santrala, faaliyette olmadığı dönem için 853 milyon TL’lik teşvik verildiği ortaya çıktı. Greenpeace Akdeniz’in aktardığına göre söz konusu 11 santrala 2018’de arızalanıp çalışmadıkları ortalama 109’ar gün için toplam 334 milyon 959 bin TL; 2019’da arızalanıp çalışmadıkları ortalama 91 gün için de toplam 518 milyon 386 bin 758 TL teşvik verildi.

Santrallar çevre yatırımlarını gerçekleştirmemiş, filtrelerini takmamış olmalarına karşın 2018 ve 2019 yıllarında, arızalanıp hizmet vermedikleri günler de dahil olmak üzere milyonlarca TL teşvik ödemesi aldılar. Greenpeace’in araştırmasına göre, arızalar nedeniyle kimisi yılın üçte ikisinde faaliyet gösteremezken kapasite mekanizması sisteminden aldıkları teşvikler yüzlerce milyonu buldu.

Söz konusu santrallara arıza süreleri dikkate alınarak ödeme yapılsaydı (kapasite mekanizması yönetmeliği ilk taslağında olduğu gibi), 2018 yılında yapılacak ödeme 148 milyon 678 bin TL idi. Ne var ki arıza süreleri düşülmeden, arızalar dikkate alınmadan yapılan ödeme tutarı, 483 milyon 637 bin TL’yi buldu. 2019 yılında ise arıza süreleri dikkate alınsaydı yapılacak ödeme 204 milyon 978 bin TL iken, arızalar dikkate alınmadan yapılan ödeme tutarı, 723 milyon 365 bin TL’yi buldu.

Sivas’ta bulunan Kangal Termik Santrali, 2019’da toplam 68.935.477 TL teşvik aldı; eğer arızalı olduğu günler için teşvik verilmeseydi bu rakam sadece 9.939.609 TL olacaktı. Benzer şekilde Seyitömer Termik Santrali 2019’da toplam 100.748.225 TL teşvik aldı, eğer arızalı olduğu günler hesaba katılsaydı alacağı miktar onda biri oranında az olarak sadece 10.658.692 TL olacaktı. Çatalağzı Termik Santrali de 2018 yılında 365 günün 333’ünde, 2019’da ise 298’inde arızalıydı. Buna karşın 2018 yılında 35.034.693 TL, 2019 yılında ise 52.839.083 TL teşvik aldı.

'HEM CEBİMİZE ZARAR HEM SAĞLIĞIMIZA'

Greenpeace Akdeniz Program Direktörü Avukat Deniz Bayram, yeniden faaliyete başlayan santrallerle ilgili yaptığı açıklamada santralların hem sağlığımıza hem de cebimize zarar verdiğinin altına çizerek şunları söyledi:

“7 yıl boyunca çevre yatırımlarını gerçekleştirmedikleri için kapatılan termik santralların bazı üniteleri yeniden faaliyete başladı. Bu santralların kısmen açılması ile ilgili hangi kriterlerin uygulandığı, bu santralların hangi çevre yatırımlarını gerçekleştirdiği konusunda belirsizlik mevcut... Söz konusu santrallar miadı dolmuş, hem sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkımızı ihlal eden hem de ekonomik olarak büyük bir yük oluşturan santraller. Bu santralların yıl içindeki arıza sürelerine baktığımızda ne kadar verimsiz olduklarını ve Türkiye’nin elektrik arzını güvenceye almaktan uzak oldukları açıkça görülüyor. Söz konusu santrallalara neden arızalı olduklarında bile milyonlarca lira teşvik ödemesi yapılsın? Arıza yapan sağlık düşmanı santrallara ödenen milyonlar, bunun yerine Türkiye’de sağlık sistemine, temiz enerji üretim sistemlerine ve geleceğimize yatırılabilir.”

Bu santralların halk sağlığını tehdit ederken teşvik ödemesi almaya devam etmeleri Greenpeace tarafından Danıştay’a taşındı. Söz konusu dava devam ediyor.