Hindistan’da 1 milyar kişi sandığa gidiyor: Seçimli otokrasi

Dış Haberler

Bir İngiliz sömürgesinden sadece 77 yıl içinde küresel süper güce dönüşen “dünyanın en büyük demokrasisi” Hindistan’da 6 haftalık kritik seçim süreci bugün başlıyor. Hindu milliyetçisi Bharatiya Janata Partisi’nden (BJP) Başbakan Narendra Modi, ofisteki 3’üncü dönemi hedeflerken muhalefet koalisyonu INDIA, Modi’nin iktidarının sürmesi durumunda “ülke demokrasisinin tehlikede olduğu” uyarısı yapıyor.

19 Nisan'da başlayıp 1 Haziran'a kadar sürecek genel seçimler kapsamında 996 milyon seçmen, federal parlamentonun alt kanadı Halk Meclisi (Lok Sabha) üyelerini belirlemek için oy kullanacak.

Çok partili parlamenter demokrasiyle yönetilen Hindistan'da parlamentonun Eyaletler Meclisi (Rajya Sabha) ve Halk Meclisi (Lok Sabha) olmak üzere iki kanadı bulunuyor. Seçimleri beş yılda bir yapılan Halk Meclisi’nde 545 sandalye yer alıyor. Meclisin 523 sandalyesi 28 eyalette, 20 sandalyesi de “Birlik Toprakları” adı verilen 8 özel yönetim bölgesinde yapılan seçimle belirleniyor.

Bir siyasi partinin veya ittifakın hükümet kurabilmesi için en az 272 sandalye kazanması gerekiyor. Çoğunluğu elde eden parti hükümeti kurarak adaylarından birini başbakan olarak atıyor.

7 AŞAMALI SEÇİM

Dünyanın en kalabalık ülkesi Hindistan'da seçimlerin tek bir günde yapılması ülkenin büyüklüğü, personel sayısı ve güvenlik nedenleriyle mümkün değil. Hindistan halkı, 7 aşamasından ilki bugün başlayacak olan seçimlerde 26 Nisan, 7, 13, 20, 25 Mayıs ve son olarak 1 Haziran'da oy kullanacak.

Seçmenler tercihlerini, ülke genelinde bulunan 1 milyonu aşkın merkezde 5,5 milyondan fazla elektronik oy kullanma makinesi yardımıyla yapacak. Seçimlerde 15 milyon kadar seçim ve güvenlik görevlisi çalışacak.

Son seçimlerden galip çıkan Başbakan Modi, başında olduğu BJP liderliğinde kurulan Ulusal Demokratik İttifakı (NDA) ile 30'dan fazla muhalefet partisinin geçen yıl Hindistan Ulusal Kalkınma Kapsamlı İttifakı (INDIA) adı altında toplandığı geniş koalisyona karşı yarışacak.

MODI ÖNDE

Ülkede 2019’da yapılan seçimlerde Halk Meclisi’nde 303 milletvekili kazanarak iktidara gelen BJP ve lideri Modi, anketlere göre yarışı önde götürüyor. Şubat ayında India Today’in yaptığı bir ankete göre iktidar ittifakı NDA, Halk Meclisi’nde 335 sandalyenin sahibi oluyor. 2019 seçimlerinde 543 sandalyeli mecliste BJP 303, içinde bulunduğu ittifak ise toplam 352 sandalye elde etmişti.

Yaklaşık 1,4 milyar nüfusuyla dünyanın en kalabalık ülkesi Hindistan’da hükümetin muhalefete ve azınlıklara yönelik artan baskısına rağmen nüfusun yüzde 80’ini oluşturan Hindular sayesinde Modi’nin popülerliği sürüyor. Öte yandan Modi, küresel bir süper güce dönüşme yolunda olan ülkenin 2029’a kadar dünyanın en büyük üçüncü ekonomisi olma vaatleri de bu desteği besliyor. Ayrıca BJP’nin kontrolündeki devlet kurumlarının yanı sıra gönüllülerden oluşan geniş iletişim ağı ve teknoloji ile sosyal medyanın etkin kullanımı da Modi’nin popülerliğini korumasında etkili.

DEMOKRASİ TEHLİKEDE

Demokrasinin ve laikliğin büyük risk altında olduğuna dikkat çeken INDIA ittifakının gündeminde artan işsizlik, gelir dağılımındaki eşitsizlik, tarımın ve küçük ila orta ölçekli işletmelerin ihmal edilmesi gibi ekonomik sorunlar bulunuyor. Muhalefet şiddet ve ayrımcılık gibi sosyal meselelere, ifade özgürlüğü ve muhalefet alanının daralması gibi siyasi sorunlara odaklanıyor.

Hindu milliyetçisi hükümetin baskıları sadece muhalefete yönelik değil. Özellikle nüfusun yüzde 14’üne denk gelen 172 milyon Müslüman azınlık büyük baskı altında. 2019 seçimlerinden sonra Hindistan’a komşu ülkelerden gelen 6 dini gruba vatandaşlık yolunu açarken Müslümanları bunun dışında bırakan “vatandaşlık yasası”, birçok eyalette şiddetli protestolara yol açmıştı.

MUHALEFET BASKI ALTINDA

2024 seçimlerinde BJP’yi en çok zorlaması beklenen parti, INDIA ittifakının bel kemiğini oluşturan ve ülkenin en güçlü muhalefet partisi olan Hindistan Ulusal Kongresi (INC). Bu ittifaktaki en popüler siyasetçiler arasında INC’nin lideri Mallikarjun Kharge ve eski Başbakan Rajiv Gandhi’nin çocukları Rahul ve Priyanka Gandhi kardeşler bulunuyor. Başkent Delhi’yi yöneten Aam Aadmi Partisi (AAP) de bu koalisyonun parçası.

Modi’nin 10 yıllık iktidarında muhalefete yönelik baskı son aylarda giderek artarken muhalefet ve uzmanlar, BJP’nin ülkenin “çok partili demokrasisini ve laikliği” tehlikeye attığı görüşünde. BJP, ülkeyi on yıllarca yöneten INC’nin birçok yetkilisine yolsuzluk suçlamaları yöneltti. Diğer partilerden birçok isim de ya soruşturma altında ya da hapiste. Muhalefet, Modi hükümetinin rakiplerini zayıflatmak için federal soruşturma kurumlarını kötüye kullandığını iddia ederek, kilit isimlere yönelik baskın, tutuklama ve yolsuzluk soruşturmalarını işaret ediyor.

Hükümet, geçen ay, “vergi ödemeleri eksik olduğu” gerekçesiyle INC’nin banka hesaplarını dondurdu. Son olarak başkent ve Aam Admi lideri Delhi’nin Başbakanı Arvind Kejriwal da “rüşvet” suçlamasıyla gözaltına alındı.