HRW: Türkiye’nin sözleri boş vaatten öteye geçmiyor

MUSTAFA MERT BİLDİRCİN

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) bir rapor yayımlayarak Türkiye’deki birçok sığınmacı çocuğun, hükümetin keyfi politikaları yüzünden okula gidemediğini açıkladı. HRW İçişleri Bakanlığı’nın çocukların eğitim almalarını önleyen, Suriyeli olmayan sığınmacılara ilişkin politikalarını düzeltmesi gerektiğini ifade etti.

‘Çocukların eğitim görmesi sağlanmalı’

HRW Çocuk Hakları Bölümü’nden Simon Rau, sığınmacı çocukların eğitim görmesinin güvence altına alınmasının boş bir vaatten öteye geçmediğini söyleyerek, “Türkiye’nin sığınmacı çocuklar dahil tüm çocukların okula gitmesini sağlamak için atabileceği makul adımlar var” dedi. Mart ayında Denizli, Trabzon, Gümüşhane ve İstanbul’da yaşları 5 ile 17 arasında değişen 68 Afganistanlı ve İranlı çocuğun aileleriyle görüşüldüğü bilgisinin kaydedildiği HRW Çocuk Hakları raporunda, binlerce sığınmacının iş bulabilmek için İstanbul’a taşındığı belirtildi. İstanbul’a taşınanların hukuki bir statüye sahip olmadığı ve gözaltına alınma riskiyle karşı karşıya oldukları ortaya kondu.

Yoksulluk, eğitim almalarını engelliyor

Türkiye’de dünyanın diğer bütün ülkelerinden daha fazla sayıda mülteci ve sığınmacının olduğu hatırlatılan raporda, devletin yönlendirdiği şehirlerde yaşayan 290 bin sığınmacının, “uydu kent” olarak belirlenen şehirlerdeki iş olanaksızlığı nedeniyle başka yerlere taşındıkları belirtildi. İş bulmak için şehir değiştiren sığınmacı ailelerin hukuki statülerini kaybettiği hatırlatılarak, sığınmacı çocukların bu nedenle okula kayıt olamadığı vurgulandı.

Çocukların eğitim alamamasının diğer bir nedeni ise, yoksulluk olarak açıklandı. HRW’nin sığınmacı ailelerle yaptığı görüşmelerde, iş bulamayan ailelerin çocuklarını okul yerine işe gönderdikleri aktarıldı. Türkiye’de son rakamlara göre 2 milyon 800 bin Suriyeli sığınmacı bulunurken, başta Irak ve Afganistan’dan olmak üzere farklı ülkelerden gelen 290 bin sığınmacı yaşıyor.

‘Suriyeliler’ ve ‘Suriyeli olmayanlar’

Raporda, resmi verilere göre Türkiye’de Suriye dışındaki ülkelerden gelen ve okul çağında olan 42 bin 221 çocuk bulunduğu belirtilerek, bu çocuklardan kaçının okula gittiğine dair herhangi bir veri olmadığı belirtildi. Türkiye hükümetinin tüm Suriyeli mülteci çocukların okula kayıt edileceği yönünde vaatleri olduğu ancak diğer ülkelerden gelen çocuklar için benzer çalışmalar yapılmadığı söylendi. Okula devam edemeyen çocukların sınıf kaybı yaşadıkları belirtilerek, “Bazı aileler, okul yöneticilerinin ya da yerel eğitim bakanlığı yetkililerinin keyfi uygulamalar nedeniyle çocuklarının okula gidemediğini söylüyor” ifadeleri kullanıldı.

Türkiye’nin sığınmacı politikalarının “Suriyeliler” ve “Suriyeli olmayanlar” olarak ayrıldığının altı çizilen raporda, “Suriyeli olmayan sığınmacılar hukuki statü kazanmak için, yaşadıkları şehirde iki haftada bir imza vermek zorunda. İş bulamadıkları zaman şehir değiştiremezler” denildi.