Hükümette aşırı sağa yer yok
Portekiz'deki erken genel seçimleri, merkez sağ ittifak AD önde bitirirken Sosyalist Parti ikinci oldu. Oylarını 4’e katlayan aşırı sağ Chega kilit konuma gelse de AD lideri, aşırı sağ ile hükümet kurmayacağını yineledi.
Dış Haberler
Portekiz’de çekişmeli geçen erken genel seçimi merkez sağ Demokratik İttifak (AD) az farkla önde tamamlarken Sosyalist Parti (PS) ikinci oldu. Ülkede azınlık hükümeti kurulması öngörülürken aşırı sağcı Chega partisi, oylarını 4’e katladı. AD lideri aşırı sağ ile “asla hükümet kurmayacağı” vaadini yinelese de Chega’nın (Yeter) önümüzdeki dönemde belirleyici rol oynaması bekleniyor.
Sosyal Demokrat Parti ile (PSD) Hristiyan Demokratlar’dan (CSD) oluşan merkez sağ AD, 230 koltuklu Ulusal Meclis’te 79 koltuğun sahibi olurken son 8 yıldır iktidarda olan merkez sol PS 76 milletvekili kazandı. Aşırı sağcı Chega partisi ise yüzde 18 oy ile üçüncü sırada yer alarak 2022’de 12 olan Parlamento temsiliyetini 48’e yükseltti.
HÜKÜMETTE YERİ YOK
AD'nin lideri Luis Montenegro, “Seçimleri AD kazandı, PS kaybetti. Portekizliler yeni hükümet istediklerini sandıkta söyledi” dedi. Montenegro, Cumhurbaşkanı Marcelo Rebelo de Sousa'dan hükümeti kurma görevini kendisine vermesini isteyeceğini açıkladı. Montenegro, seçim kampanyası boyunca söylediği “aşırı sağ ile asla hükümet kurmama” vaadini tekrarlayarak, “Verdiğim sözü tutacağım. Hayır hayırdır” dedi.
PS'nin yeni lideri Pedro Nuno Santos, “AD'yi seçim başarısından dolayı” kutlayarak, “PS olarak muhalefete liderlik edeceğiz ve Portekizlilerin güvenini tekrardan kazanacağız” ifadelerini kullandı. “AD ile seçim programımız bağdaşmıyor” dese de azınlık hükümeti kurmasına müsaade edecekleri sinyalini veren Santos, “aşırı sağın aldığı oyun görmezden gelinemeyeceğini, ana muhalefeti Chega'nın eline bırakmayacaklarını” söyledi. Portekiz’de gerçekleştirilen seçimin sonuçları, Avrupa’da aşırı sağın yükselişinin bir yansıması niteliğinde. Seçim kampanyasını “siyasi yozlaşma” üzerine kuran Chega, ana akım iki partiye yönelik memnuniyetsizlikten de faydalanarak konut krizi, sağlık ve eğitim sistemindeki sorunlar ve hayat pahalılığı yaşayan Portekiz’de yükselişini sürdürdü.
Portekiz siyasetinde sadece 5 yıllık bir geçmişi olan Chega’nın lideri ve eski futbol yorumcusu Andre Ventura, seçim sonrası açıklamasında “iki partili dönemin sona erdiğini” söyledi. Ventura, “Seçim sonuçları halkın AD ile Chega’nın hükümetini görmek istediğini gösteriyor” sözleriyle iktidara ortak olma niyetini ifade etti.
AŞIRI SAĞ KUTLADI
Avrupa’daki aşırı sağcı partilerden Chega’ya tebrikler gecikmedi. İspanya’da Vox partisinin lideri Ventura’yı kutlarken Almanya’da yükselişini sürdüren AfD’nin Avrupa Parlamentosu (AP) lideri Maximilian Krah, Chega’nın “fantastik bir başarı” yolunda olduğunu kaydetti. Fransız Ulusal Birlik (RN) Başkanı Jordan Bardella, “Portekiz halkının kimliklerine sahip çıkarak ‘yozlaşmış sosyalistleri’ süpürdüğünü” belirtti. İtalya’da sağcı koalisyon hükümetinin ortağı Lega’nın lideri Matteo Salvini ise Chega’nın “herkese karşı tek başına olağanüstü bir sonuç aldığını” kaydetti.
Portekiz'de 2015'ten bu yana başbakan olan Antonio Costa, 30 Ocak 2022'deki seçimlerde yüzde 41'lik rekor bir oranla PS'yi tek başına iktidara getirse de yakın çevresindeki yolsuzluk iddialarının ardından Kasım 2023'te başbakanlıktan istifa etmiş ve erken genel seçim kararı alınmıştı.