İç savaş korkusu
İran ile ABD arasında hegemonya mücadelesine sahne olan Irak’ta siyasi gerilim büyüyor. Şii lider Sadr’ın siyaseti bırakma kararı sonrası Bağdat’taki Yeşil Bölge savaş alanına döndü. Onlarca kişi öldü.
Dış Haberler
Bir yıla yakın bir süredir hükümetin kurulamadığı Irak'ta, Şii lider Mukteda es-Sadr’ın yaşanan krize tepki olarak siyaseti bıraktığını açıklaması ülkeyi karıştırdı. Sadr Hareketi destekçilerinin başkent Bağdat'ta yabancı misyonların bulunduğu Yeşil Bölge'deki hükümet binası ile Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nı basması sonrası başlayan olaylar tırmandı. Sadr yanlıları ile güvenlik güçleri arasında ağır silahlarla yaşanan çatışmalarda ölü sayısı 20’yi aştı, 350 kişi de yaralandı.
Sadr Hareketi'nin askeri kanadı Seraya es-Selam ile güvenlik güçleri arasındaki şiddetli çatışmalarda hafif silahların yanında havan topu ve roket atarlar da kullanıldı. Tatil edilen devlet kurumları dün de çalışmadı. Yabancı misyonlar ve hükümet konaklarının yer aldığı korunaklı Yeşil Bölge’de sokak çatışmaları sürerken ABD Bağdat Büyükelçiliği binası çevresine de 4 adet Katyuşa roketi düştü.
SADR AÇLIK GREVİNDE
Sadr'ın, milislerine eve dönün çağrısı yapması için arayan siyasi liderlerin telefonuna çıkmadığı iddia edildi. Sadr, Bağdat’ta olayların başlamasının ardından silahlı çatışmalar durana kadar açlık grevine başlama kararı aldığını duyurdu. Şiilerin en büyük dini mercii Ayetullah Ali es-Sistani'den de olaylara ilişkin ilk gün herhangi bir açıklama yapmadı.
SINIR KAPATILDI
İran, bu ülkeye açılan tüm kara sınırlarının kapatıldığını ve Bağdat’a uçuşların durdurulduğunu açıkladı. Bazı havayolu şirketleri de Bağdat seferlerini iptal etti. BM Irak Misyon Temsilciliği ve Avrupa Birliği, çatışmalardan derin endişe duyulduğunu açıkladı. Ankara, Brüksel ve ABD taraflara sükunet çağrısı yaptı.
***
KRİZ NASIL TIRMANDI?
Irak’ta Ekim 2021’deki genel seçimlerden birinci çıkan Mukteda es-Sadr’ın başında olduğu ittifak ile İran’a yakın Şii gruplarla arasındaki anlaşmazlık nedeniyle hükümetin kurulamıyor. Sadr hareketine mensup milletvekilleri geçen haftalarda topluca istifa etti. İran’a yakın çatı kuruluş Koordinasyon Çerçevesi’nin başbakan adayı olarak Muhammed Şiya Sudani’yi belirlemesi üzerine Sadr yanlıları, 30 Temmuz’da Yeşil Bölge’ye girerek Meclis binasını basmış ve burada oturma eylemi başlatmıştı. Sadr, 2 Ağustos’ta destekçilerine Meclis’ten ayrılarak oturma eylemine binanın çevresinde devam etmeleri çağrısı yapmıştı. Sadr 29 Ağustos pazartesi günü siyaseti bıraktığını duyurdu. Sadr, yaptığı açıklamada, "Siyasi işleri bıraktığımı ve siyasetten tamamen çekildiğimi ilan ediyorum. Babamın mezarı, tarihi eser kurumuyla Sadr ailesinin müzesi hariç tüm kurumları kapatma kararı aldım" ifadesini kullandı. Sadr, anayasa, yargı yönetimi ve rejim değişikliğiyle erken seçim yapılmasını istiyor. Sadr’ın rakibi İran destekli Koordinasyon Çerçevesi ise buna Meclis’in karar vermesi gerektiğini belirterek söz konusu taleplere itiraz ediyor. Koordinasyon Çerçevesi destekçileri de Yeşil Bölge kapısında "devlet ve anayasayı koruma" gerekçesiyle oturma eylemleri yapmıştı.
Sadr, Koordinasyon Çerçevesi yöneticilerinin "masaya dönme" çağrılarını yanıtsız bırakarak, onlarla bir daha uzlaşı masasına oturmayacağını dile getirmişti. Sadr İran’ın müdahalesinden duyduğu rahatsızlığını dile getiriyor ve Tahran’ı, Bağdat’ın iç işlerine karışmakla suçluyor.