İhale pastasından en çok ‘yandaş’ yedi

MUSTAFA MERT BİLDİRCİN

İktidara geldiği 2002 yılında, ‘Kamu İhale Kanunu’nda değişikliğe giderek ihale düzenini uluslararası standartlardan uzaklaştıran AKP’nin, 2017 yılında kamu ihalelerinin neredeyse tamamını kendisine yakın olan şirketlere verdiği ortaya çıktı. AKP iktidarları döneminde servetine servet katan hükümetin ‘gözbebeği’ konumundaki Makyol İnşaat, Cengiz İnşaat, Kalyon İnşaat ve Kolin İnşaat’ın 2017’de kamudan aldıkları inşaat işlerinin toplam bedeli 30 milyar liraya yaklaştı. AKP’nin ‘dev proje’lerini kimseye kaptırmayan Makyol-Cengiz-Kalyon-Kolin dörtlüsünün 20 bin 851 şirketin bölüştüğü 97 milyar 800 milyon liralık pastadan aldığı pay yüzde 30’a ulaştı.

Makyol zirvede

Hükümete yakın şirketlerin AKP döneminde artan etkinlikleri Elektronik Kamu Alımları Platformu’nun (EKAP) istatistiklerine yansıdı. 2017 yılında toplam mali büyüklüğü 97 milyar 800 milyon liraya ulaşan inşaat işlerinin dörtte biri hükümete yakın şirketler arasında paylaşıldı. Pastadan en büyük pay ise Devlet Hava Meydanları İşletmeleri (DHMİ) tarihinin en büyük işi olarak tanımlanan Sabiha Gökçen Havalimanı (SGH) Gelişim Projesi ihalesini tartışmalı biçimde alan Makyol Holding’in oldu. Karayolları Genel Müdürlüğü’nün ihalelerini kimseye kaptırmayan holdingin 2017 yılında devletten aldığı ihalelerin bedeli 10 milyar 665 milyon liraya ulaştı. Yedi yılda aldığı kamu ihaleleri sayısında yüzde 350 artış olan Makyol, 2017 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesi için yapılan inşaat işlerinin bir numaralı aktörü oldu.

2017 Cengiz’in yılı oldu

Pastadan ikinci büyük payı alan şirket, AKP iktidarları dönemindeki önlenemez yükselişini 2017 yılında da sürdüren Cengiz Holding oldu. 2010 yılında 422 milyon liralık vergi borcu silinen ve devletten aldığı ihalelerinin bedelini altı yılda 10 kat artıran Cengiz Holding’in devletten aldığı ihalelerin toplam bedeli 7 milyar 901 milyon liraya ulaştı. Kamuoyunda, ‘Hükümet müteahhidi’ denilen ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a yakınlığıyla bilinen Mehmet Cengiz’in şirket 2017’de kamudan sekiz inşaat ihalesi aldı.

Kalyon, ‘Ben de varım’ dedi

Cengiz Holding’le beraber İstanbul 3’üncü Havalimanı inşaatını yapan ortaklardan Kalyon İnşaat da 2017’yi ‘iyi değerlendirenler’ arasına adını yazdırdı. AKP hükümetinin desteğini açıktan ifade ettiği şirket 2017’de inşaat alanında 6 milyar 972 milyon liralık devlet işi aldı. En son, İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi (İSKİ) onaylı iki projenin rafa kaldırılması üzerine yeniden ihale edilen Fikirtepe’deki yol alt yapı işlerini üstlenen şirketin üstlendiği kamu inşaatının sayısı altı oldu.

Kolin kendi rekorunu kırdı

Mersin’de yapılması planlanan Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin yüzde 49’luk hissesini Cengiz Holding ve Kalyon Holding’le birlikte devralmayı planlayan ancak “belirsizlik” ve maliyet yüksekliğini gerekçe göstererek ortaklıktan vazgeçen Kolin İnşaat da 2017’de değerine değer katan şirketler arasına girdi. 2017’de kendi rekorunu kıran şirketin devletten aldığı inşaat işlerinin toplam bedeli 4 milyar 627 milyon liraya ulaştı. EKAP istatistiklerine göre 2011’de aldığı ihalelerinin tutarını 2017 yılında 12 kat artıran şirketin bugüne kadar aldığı toplam devlet işi sayısı 27 olarak kayıtlara geçti.