İHD: Hapishanelerde 37 kişi öldü

İHD, “2008 Yılı Hapishaneler Raporu”nu açıkladı. Derneğin 29 şehirdeki şubesine 1 Ocak 2008-31Aralık 2008 tarihleri arasında tutuklu ve hükümlüler tarafından yapılan başvurular hapishanelerde yaşanan hak ihlallerini tekrar gün yüzüne çıkarmış oldu.

Raporda, tutuklu ve hükümlülerin sağlık, beslenme, ısınma, disiplin, Kürtçe konuşma ve haberleşme, sevk, kitap, mektup hakları yönünden uğradıkları hak kayıplarına yer verildi. 37 hapishaneden toplanan verilere göre, tutuklulara yönelik fiziki ve psikolojik işkence hâlâ devam ediyor. İHD, “Cezaevlerinde hak ihlalleri son yılların en üst boyutuna ulaşmıştır” ifadeleriyle durumu özetledi.

JANDARMADAN CİNSEL SORULAR

Raporda, “Küçük yaşta çocukların Jandarma Karakol Komutanı tarafından kulübeye alınarak tokat ve tekmelerle dövüldüğü, Diyarbakır Cezaevine getirildiklerinde Jandarma Komutanlığı’nda görevli uzman çavuş tarafından dişlerinin kırıldığı” ile yine bir başka cezaevinde bulunan “İnfaz koruma görevlisinin çocuklara yönelik sürekli cinsel içerikli konuşmalar yaptığını ve ‘mastürbasyonun nasıl çekildiğini biliyor musunuz’ dediği, bazı çocukların cinsel organlarına cop sokulduğunun, bazı çocuklara ‘sen g.t veren misin?’ şeklinde sözler sarf edildiği” gibi birçok işkence vakası hapishanelerdeki vahim manzaraya örnek gösterildi.

45/1 SAYILI GENELGE UYGULANSIN

F Tipi Hapishanelerdeki tecrit uygulamasına karşı süren ölüm oruçlarının sona erdirilmesi için tutukluların ve demokratik kitle örgütlerinin talebi üzerine Adalet Bakanlığı tarafından Ocak 2006’da yayınlanan 45/1 Sayılı Genelge’nin aradan 2 yıl geçmesine rağmen, bakanlığın “mekân ve personel yetersizliği” gerekçesiyle uygulamaya konulmadığı raporda belirtildi.

İHD, raporun sonuç bölümünde ise tecrit politikasının derhal kaldırılmasını, işkence iddialarının İstanbul Protokolü uyarınca standart adli muayene ile ortaya çıkarılmasını, anadilde konuşmanın engellenmemesini, tutuklulara sağlıklı besinler verilmesini talep etti.

***

İHLAL KATEGORİLERİ

İHD’nin 37 hapishaneden gelen bilgilere göre oluşturduğu rapora göre toplam 3.519 hak ihlali 10 başlık altında toplandı.

» Cezaevlerinde İşkence ve Kötü Muameleye Maruz Kalanlar: 333 » Sağlık Hakkı İhlali: 462 » Beslenme, Isınma ve Fiziki Koşullardan Doğan İhlaller: 64

» Disiplin Soruşturmaları Nedeniyle Yaşanan İhlaller: 1.602 » Kürtçe Konuşma ve Haberleşme Önünde Engeller: 323 » Sevk Uygulamaları Konusunda Yaşanan İhlaller: 95 » Keyfi Uygulamalar (Kitap, Mektup vb. Yasaklamalar): 363 » 45/1 Numaralı Genelge ve Uygulaması: 70 » Üst Arama ve Ziyaret Engelleri: 39 » Diğer İhlaller: 168

***

Hapishanede 85 yaşında vücudunun yüzde 79’u felçli tutuklu

İHD’nin duyurduğu raporda yer alan bir başka bölüm ise hapishanelerde bulunan hasta tutuklu ve hükümlülerin bulunduğu bölüm. Rapordaki bilgilere göre, çoğunluğu Anadolu’daki hapishanelerde olmak üzere toplam 306 kişi ağır hasta statüsünde ve tedavilerinin bir an önce gerçekleştirilmesi gerekiyor. Sincan 1 No’lu F Tipi Hapishanesi’nde tutulan ve mesane kanserine yakalandığın için birçok ameliyat geçiren Erol Zavar, listenin değişmezlerinden biri olmuş durumda. Zavar"ın dışında durumu kritik  tutukluların bazıları :

Yusuf Kaplan: 85 yaşında. Vücudun yüzde 79’u felç. Kalp yetmezliği bulunuyor. Elazığ E Tipi Kapalı Cezaevi’nde bulunuyor.

Remzi Aydın: 9,5 yıldır tekerlekli sandalye ile yaşıyor. Tekerlekli sandalye ile hareket edebilen mahkûm için verilen 20 Şubat 2007 tarihli AİHM kararı "tutukluluk süresi makul süreyi aşmıştır" yönünde olmasına rağmen hâlâ hapishanede.

Halil Yıldız: 82 yaşında Antalya L Tipi’nde sağlık sorunları bulunuyor.

Korsakof hastaları: Resul Kocatürk ile Zeynel Karabulut Wernice Korsakof hastası, Mehmet Ali Çelebi ise ileri derecede Wernice Korsakof olmasının dışında ayrıca şizofren. Cengiz Kahraman ve Aslan Karslı ileri derecede Wernice Korsakof hastası. Karslı ayrıca 5 kez tahliye raporu verilmesine rağmen hala tutuklu.

***

İNTİHARA SÜRÜKLENİYORLAR

İHD’nin açıkladığı rapora göre, Türkiye’deki mevcut hapishanelerde geçtiğimiz yıl 37 kişi hayatını kaybetti. Çorum L Tipi Kapalı Cezaevi’nde 17 yaşındaki Mehmet O. Geçtiğimiz yıl hapishanelerde yaşamını yitiren kaybeden en küçük yaştaki tutuklu olurken, Alanya L Tipi Cezaevi’nde kalp krizi nedeniyle ölen 78 yaşındaki Ahmet Sağlam ile Siirt E Tipi Kapalı Cezaevi’nde karaciğer kanseri hayatını kaybeden 76 yaşındaki Ali Çekin en yaşlı tutuklu ve hükümlüler oldu.

Ölümlerde “intihar” vakaları ilk sırada yer alırken, “sağlık sorunları” nedeniyle hastaneye zamanında kaldırılmayıp tedavileri geciktirilmiş olanların çokluğu da dikkat çekti. F Tipi hapishanelerde görevli personel tarafından dövüldüğü için ölen tutuklu sayısı da 3 olarak belirlendi.