İhvan sponsoru Katar, Şam'a karşı
On yılı aşkın süredir devam eden tecridin hafiflemeye başlamasıyla Arap Birliği’ne dönüşü masaya yatırılan Suriye'nin dönüşüne Katar engeli. Katar veto etse de 9 Arap ülkesi Cidde’de Suriye ile ilişkileri istişare etti.
Dış Haberler Servisi
Arap Baharı döneminde Müslüman Kardeşler'e destek vererek Suriye'yi çatışmalara sürükleyen Arap ülkeleri "İhvan projesi"nin iflas etmesiyle birlikte birer birer Şam yönetimiyle ilişkileri düzetme yoluna girdiler. Suudi Arabistan, Mısır, Tunus, BAE, Bahreyn gibi ülkeler peş peşe temsilcilikler açma kararı alırken sıra 'normalleşme süreci"nin en önemli adımı olan Suriye’nin Arap Birliği’ne dönüşüne geldi.
2012’de Katar’ın dönem başkanlığında muhaliflere verilen koltuğun yenidne Şam yönetimine iadesi için en kritik buluşma dün Suudi Arabistan'ın Cidde kentinde gerçekleştirildi. Mısır, Ürdün ve Irak’ın yanı sıra Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) ülkeleri Bahreyn, Kuveyt, Umman, Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri dışişleri bakanları Suriye'nin dönüşünün de ele alındığı zirve için Cidde’de bir araya geldi.
NORMALLEŞMEYE KATAR’DAN VETO
Ülkenin iç savaşa sürükendiği 2011'den bu yana ilk kez geçen hafta BAE'ye giden Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın 19 Mayıs’ta Riyad’da yapılacak Arap Birliği zirvesine davet edilme kararı birlik ülkeleri arasında tartışma nedeni.
AKP hükümeti ile birlikte Müslüman Kardeşler (İhvan) hareketinin en büyük destekçilerinden olan Katar, Şam'ın birliğe dönüşüne ve ilişkilerin normalleşmesine karşı.
Zirve öncesi sorularını yanıtlayan Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani, Suriye yönetimi ile ilişkilerin normalleşmesine ilişkin, söylenenlerin sadece spekülasyon olduğunu söyledi. Al Sani, Suriye'de gerçek bir siyasi çözüm olmadan Katar'ın normalleşme tutumunda bir değişiklik olmayacağını ve bu konuda adım atmayacağını belirterek, "Suriye'nin Arap Birliği'ndeki üyeliğini askıya alma gerekçeleri hâlâ geçerli" dedi.
Katar ile birlikte Fas da hâlâ mesafeli tutumunu sürdürüyor. Umman Suriye ile diplomatik bağlarını koparmayan endne ülkelerden olurken Şam’la son dönemlerde yeni sayfa açan Mısır, Müslüman Kardeşler sayfasının kapatıldığı 2013'ten sonra tutumunu değiştirdi. Ürdün Kralı Abdullah Arap Birliği, ABD ve Rusya ile paylaştığı “adıma karşı adım” yaklaşımıyla Şam’la normalleştirmeyi öneren ilk liderdi.
Körfez Arap ülkelerinin lideri konumundaki Suudi Arabistan son haftalarda en hızlı dönüşü yapanların başında geldi. Suriye Dışişleri Bakanı Faysal Mikdat salı günü resmi bir ziyaret için Suudi Arabistan'a gitmişti. Böylece Suriye'de iç savaşın başladığı 2011'den bu yana, bu ülkeden Riyad'a dışişleri bakanı düzeyinde ilk ziyaret gerçekleşmişti.
***
SURİYE NEDEN İHRAÇ EDİLDİ?
Suudi Arabistan başta olmak üzere Körfez ülkeleri, Suriye yönetimi ile siyasal İslamcılar arasında 2011'de başlayan çatışmalarda "muhalifler"i desteklemiş ve Suriye, Arap Birliği'nden ihraç edilmişti. Arap Birliği veya Arap Ligi, 22 Arap ülkesinin üye olduğu bir yapı. Arap Birliği; Mısır, Irak, Ürdün, Lübnan, Suudi Arabistan ve Suriye tarafından 22 Mart 1945'te Kahire'de kuruldu. Merkezi Kahire'de olan Arap Birliği Suriye'nin üyeliğini Kasım 2011'de askıya almıştı. Örgüt, Arap ülkeleri arasında ekonomik, kültürel, siyasi ve sosyal ilişkileri düzenlemek amacında. Ortak pazar ise 1965'te kuruldu. Bu yıl da 32. Arap Birliği Zirvesi, 19 Mayıs’ta Suudi Arabistan’ın ev sahipliğinde gerçekleşecek.