İki nükleer güç Pakistan ve Hindistan karşı karşıya: Korkutan gerilim

Hindistan ve Pakistan arasındaki Keşmir krizinde gerilim tırmanıyor. Hindistan’ın önceki günkü saldırısının ardından Pakistan dün hava sahasına giren iki Hint savaş uçağını vurduğunu açıkladı. Açıklamada, uçaklardan birinin ihtilaflı Keşmir bölgesinin Pakistan kontrolündeki bölümüne, diğerinin ise Hindistan tarafına düştüğü belirtildi. Ordu sözcüsü Tümgeneral Asıf Gafur, vurulan uçakların Hint pilotlarından ikisinin yakalandığını ifade etti.

Hindistan ise bir Pakistan savaş uçağını düşürdüğünü duyurdu. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Rajeesh Kumar “Hindistan tarafındaki askeri tesisleri hedef alan” operasyona katılan bir Pakistan jetinin vurulduğunu söyledi. Hindistan’ın Mig-21 tipi bir uçağını kaybettiğini doğrulayan Kumar, bir Hint pilotun kayıp olduğunu belirtti. Pakistan ise Hindistan tarafından düşürülen bir uçağı olmadığını belirtti.

DİYALOG ÇAĞRISI

Pakistan Başbakanı İmran Han Hindistan-Pakistan gerilimi hakkında açıklamalarda bulundu. Han, Hindistan’ı sorunları diyalog yoluyla çözmeye davet ederek, sağduyunun hakim olması gerektiğini söyledi.

Gerilim üzerine her iki ülkede çok sayıda havalimanı ulusal ve uluslararası uçuşlara kapatıldı. Pakistan’da Lahore, Multan, Faysalabad, Sialkot and İslamabad’daki havalimanları sivil ve ticari uçuşlara kapatıldı. Hindistan tarafında ise Srinagar, Cammu, Leh, Çandigar ve Amritsar’daki havalimanlarında uçuşlar durduruldu. THY’nin iki kargo uçağı da, hava sahalarının geçişe kapanması üzerine İstanbul’a geri dönmek zorunda kaldı.

ÇİN: gerilimi durdurun

Uluslararası toplumdan gerilimin bitmesi çağrısı gelirken, Fransa Hindistan’ın saldırısını meşru buldu, Çin taraflara itidal çağrısı yaptı. Çin Dışişleri Bakanlığı her iki ülkeye itidal çağrısında bulunarak, iki ülkenin Güney Asya’da uzun süreli istikrar ve barışın sürdürülebilmesi yönünde çaba harcaması istendi. Fransa’dan yapılan açıklamada ise “terörle mücadele”de Hindistan’ın yanında yer alındığı ve bu konuda uluslararası toplumu harekete geçirmeye hazır olduğu belirtildi. Açıklamada, “Fransa, Hindistan’ın sınırda terörizme karşı güvenliğini sağlama konusunda meşruiyetini kabul ediyor ve Pakistan’ı ülkesindeki terörist grupların eylemlerine son vermeye çağırıyor” denildi.

Ankara: Hepimize yansıyor

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Hindistan ve Pakistan arasında artan gerilime ilişkin, “Gerginlikten endişe duyuyoruz, taraflara sağduyu ve itidal çağrısında bulunuyoruz” dedi. Çavuşoğlu, bu gerginliğin Afganistan barış sürecine de etki ettiğini söyleyerek, “Bir yerde gerginlik varsa sadece iki ülke arasında ya da Keşmir ile sınırlı kalması mümkün değil. Bölgeye de yansıyor, hepimize yansıyor. Şu anda bütün dünya buraya kilitlenmiş durumda” diye konuştu.

***

İmtiaz Gül: Yarım yüzyıllık kriz kısa sürede dinmez

Gerilimin arka planını, İslamabad’daki Araştırma ve Güvenlik Çalışmaları Merkezi’nin kurucularından İmtiaz Gül ile konuştuk. Bölgedeki çatışmaların yakın zamanda dinlemeyeceğini söyleyen Gül, yaşanan krizin tarihsel ve geniş bir arka planı olduğunu, sorunların iç içe geçtiğini belirtti. Keşmir’de 1949 yılında yapılan bağımsızlık referandumunun Hindistan tarafından tanınmamasının meselenin ana nedeni olduğunu söyleyen Gül, krizin ayrım yüzyıldan fazla bir süredir devam ettiğini, her iki ülkenin bu nedenle üç kez çatıştığını söyledi.

BATI İÇİN HİNDİSTAN BÜYÜK BİR MARKET

Gül, Hindistan’ın çeşitli İslamcı örgütler tarafından kendi topraklarında düzenlenen bombalı saldırılardan Pakistan’ı sorumlu tuttuğunu bu durumun da gerilimi her seferinde tırmandırdığını kaydetti.

Kriz üzerinden yaşanan uluslararası cepheleşmeye de değinen Gül, Rusya, İran, Türkiye ve Çin’in Keşmir konusunda Pakistan ile benzer düşündüğünü, Batı ülkelerinin ise Pakistan’a Hindistan’ın gözünden baktıklarını kaydetti. Hindistan’ı büyük bir ekonomik Pazar olarak gören ABD liderliğindeki Batılı ülkelerin bu nedenle Hindistan’ın yaptığı hiçbir şeyi ciddi anlamda eleştirmediklerini belirtti.

***

NE OLMUŞTU?

Nükleer silah sahibi iki komşu ülke arasındaki gerginlik, Hint savaş uçaklarının Salı günü Pakistan’ı vurmasının ardından daha da tırmanmıştı. Hindistan, söz konusu hava operasyonunda Pakistan’ın kuzeybatısındaki bir eğitim kampını bombaladığını duyurmuştu. Hindistan, kampın, Keşmir’de 14 Şubat’ta düzenlenen ve 40 Hint askerinin ölümüyle sonuçlanan bombalı saldırıyı üstlenen Pakistan merkezli Ceyş-i Muhammed Örgütü’ne ait olduğunu belirtmişti.