İki toplantı tek yol

DIŞ HABERLER SERVİSİ

ABD’nin Pekin’i ‘hasım’ ilan ettiği, Tayvan krizinin tırmandığı, Ukrayna Savaşı’nın jeopolitik kırılmalar yarattığı bir dönemde sadece Çin’in değil, dünyanın gözü de başkent Pekin’deki Büyük Halk Salonu’nda başlayan “iki toplantı”da. “İki toplantı” (lianghui) olarak tanımlanan ülkenin en yüksek yasama organı olan Ulusal Halk Meclisi ve en yüksek istişare organı Çin Halk Siyasi Danışma Konferansı Ulusal Komitesi’nin yıllık toplantısında ülkenin yeni dönem yol haritası karara bağlanıyor.

Cuma günü başlayan ve 11 Mart’a kadar sürecek toplantılarda ülkeyi yöneten Çin Komünist Partisi’nin (ÇKP) ekim ayındaki 20’nci Ulusal Kongresi’nde belirlenen politikaların hayata geçirilmesi için yoğun bir trafik sürdürülüyor.

5 yıllığına seçilen iki meclisin 14’üncü dönemlerinin ilk toplantıları, tek parti iktidarının olduğu ülkeyi yöneten ÇKP’nin Ekim 2022’de düzenlediği 20’nci Ulusal Kongresi’nde partinin üst yönetim kademelerine seçilen yetkililerin üst düzey devlet görevlerine getirilecek olması açısından önem taşıyor.

YENİ DÖNEMİN HARİTASI

Devlet başkanı, yardımcısı ve meclis başkanının seçileceği Ulusal Halk Kongresi’nde ayrıca, ülkenin yeni başbakanı ve kabine işlevini yerine getiren Devlet Konseyi’nin yeni üyeleri belli olacak.

Kongre’de partinin ve devletin yönetim organlarının yeniden yapılandırılmasına yönelik kurumsal ve idari reformların görüşüleceği de bildiriliyor. Halk Siyasi Danışma Konferansı da Ulusal Halk Kongresi ile aynı zamanda yapacağı genel kurulunda kendi meclis başkanını ve yönetim organlarını belirleyecek.

Çin’de Komünist Parti, merkezi ve yerel hükümetlerin, yasama, yargı ve danışma organlarının, kamu kurum ve kuruluşları ile devlete ait işletmelerin yönetimini belirliyor.

Pekin’deki “iki toplantı” bir hafta boyunca, ekonomiden güvenliğe ÇKP’nin bir yıllık hükümet programı ve yeni kurmay kadrosu belirlenecek. Göreve ilk kez 2012’de seçilen Şi Cinping, Çin Ulusal Halk Meclisi’nin onayıyla üçüncü dönemine başlayacak.

GÜNDEM GÜVENLİK

ÇKP’ye bağlı Global Times gazetesinde çıkan Şi Cinping’in son üç ayda yaptığı konuşmaları derleyen bir makale, “iki toplantı”nın hangi konulara odaklanacağının da ipuçlarını veriyor. Şi, son dönemde reformlar yoluyla kalkınmanın sürdürülmesi ve halka yayılmasının yanı sıra artan tehditler karşısında güvenliğin sağlanması temaları üzerinde özellikle duruyor. Bu iki başlığın, “iki toplantı”nın gündeminde en üst sıralarda yer alması bekleniyor. Şi, ekonomide beş alandaki çabalara vurgu yapıyor: İç talebi genişletmek, modern bir sanayi sistemi inşa etmek, kamu iktisadi teşebbüsleri reformlarını derinleştirmek ve özel sektör için kalkınma ortamını iyileştirmek, yabancı yatırımı arttırmak ve büyük ekonomik ve finansal riskleri önlemek ve etkisiz hale getirmek. Diğer ekonomik hedefler Ulusal Halk Kongresi’nin Hükümet Faaliyet Raporu’nda yer alacak. Reuters, 2023 yılı GSYH için yüzde 6 hedef konulacağını ileri sürdü. Bazı Çinli ekonomistler ise yüzde 5 beklentisini ortaya koyuyor.

Toplantıda ABD’nin ekonomik, finansal ve teknolojik ayrışmaya yönelik ısrarlı çabalarına karşı Çin’in teknolojik kendine güvenini ve gücünü artırma ihtiyacının da ele alınacağı kaydediliyor.

***

Halkın sözü belirleyecek

Ulusal Halk Meclis’inde köylerden, kasabalardan, şehirlerden ve bölgelerden halk meclislerinin seçtiği 2 bin 977 delegeyle toplanıyor. Başbakan, toplantıda geçen bir yılda yapılan tüm çalışmalara dair bir faaliyet raporu sunuyor. 14’üncü Ulusal Halk Kongresi ilk oturumunun sözcüsü Wang Chao, sekiz alana ilişkin şu tasarıları görüşeceklerini söyledi: Halk kongreleri sisteminin güçlendirilip geliştirilmesi, yüksek standartlara sahip sosyalist piyasa ekonomisinin kurulması, bilim ve eğitim aracılığıyla ülkenin canlandırılması, Çin'in güçlü sosyalist kültüre sahip bir ülkeye dönüştürülmesi, halkın refahının artırılması, yeşil kalkınmanın takip edilmesi, sosyal yönetişim sisteminin mükemmel hale getirilmesi ve ulusal güvenliğe yönelik yasal sisteminin geliştirilmesi.

***

Yıllık plan

Hem etnik azınlık temsilcileri hem de sanat dünyası gibi siyasete görece uzak kesimlerin sözcüleri, devlet yönetiminde seslerinin duyulmasını sağlayan Çin Halk Siyasi Danışma Konferansı ise beş yıl boyunca görev yapacak 2 bin 100 temsilciyle toplanıyor. Konferans, önümüzdeki günlerde Daimi Komite üyelerini ve komite başkanlarını seçecek.