İki zirvede hedef Kremlin

Dış Haberler

Batı, Rusya’ya yönelik kışkırtmalarına devam ediyor. Avrupa’dan 27 Avrupa Birliği (AB) üyesinin yanında Avrupa kıtasında bulunan 19 ülkenin liderleri, Avrupa Siyasi Topluluğu’nun (AST) ikinci zirvesi için Moldova’nın başkenti Kişinev’e 40 ve Ukrayna sınırına 20 kilometre mesafedeki tarihi Mimi Kalesi’nde bir araya geldi. Avrupalı liderlerin 2,6 milyon nüfuslu Moldova’da Rusya’ya karşı “güçlü bir mesaj” verildiğini belirttiği zirve, NATO’nun AWACS uçakları dâhil geniş güvenlik önlemleriyle korundu.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’nin de katıldığı zirvenin gündeminde Ukrayna savaşı, AB’nin genişlemesi ve birliğin Rusya ile Belarus dışında üye olmayan diğer ülkelerle işbirliği yer aldı. Siber güvenlik, göç, ulaşım ve enerji güvenliği de ele alınan konular arasındaydı. Kosova’da tırmanan gerilim de zirvede liderlerin gündemindeydi.

ÜYELİK TALEBİ

Zirveden bir gün önce Moldova'ya gelen AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Moldova Cumhurbaşkanı Maia Sandu ile yaptığı ortak basın toplantısında 50'ye yakın devlet ve hükümet başkanının Kişinev'e gelmesinin Kremlin'e yönelik "çok güçlü bir mesaj" olduğunu vurguladı. Von der Leyen, "Moldova, Avrupa'nın kalbindedir. Moldova, Avrupa'dır" dedi. Sandu ise, ikili görüşmelerinde ülkesinin AB üyeliğini gündeme getireceğini, 2030'a kadar üye olmak istediklerini açıkladı. Ukrayna savaşı başladıktan 3 ay sonra AB tarafından “aday statüsü” verilen Moldova’nın lideri Sandu, ülkesinin geleceğinin AB'de olduğunu, reformlar için en üst seviyede çaba gösterdiklerini kaydetti.

‘GELECEĞİMİZ AB’DE’

Sandu tarafından Mimi Kalesi’nde karşılanan Zelenski, burada yaptığı açıklamada Ukrayna’daki savaşa ilişkin daha önce önerdiği barış formülüne ilişkin bir zirve toplamaya çalıştıkların söyledi. Ülkesinin AB ve NATO üyelikleri hakkında konuşan Zelenski, "Geleceğimizin AB'de olduğuna inanıyoruz. Ukrayna NATO'ya katılmaya da hazır. Rusya'nın olası saldırıları nedeniyle güvenlik garantileri sadece Ukrayna için değil, Moldova için de önemli" ifadelerini kullandı. Sandu ise “Zirveyi Ukrayna sınırına sadece 20 kilometre uzaklıkta gerçekleştirmemiz, Ukrayna ve halkıyla dayanışmamızın açık bir ifadesi” diye konuştu.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ise, AB Konseyi Başkanı Charles Michel'in girişimiyle yürüttükleri müzakerelere Moldova'da devam etti.

Rusya'nın Ukrayna'da Şubat 2022'de başlattığı savaşın ardından Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un önerisiyle hayata geçirilen AST'nin ilk toplantısı, Çekya'nın başkenti Prag'da 6 Ekim 2022'de yapılmış, zirvede ikinci toplantının Moldova'da yapılması kararlaştırılmıştı. AB yetkililerine göre bu karar “Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sonrasında jeopolitik açıdan sembolik bir önem” taşıyor. Bir sonraki zirvenin ekim ayında İspanya'da yapılması planlandı, dördüncüsüne ise gelecek yıl İngiltere ev sahipliği yapacak. 

***

GÜNDEM UKRAYNA

NATO ülkelerinin dışişleri bakanları, 11-12 Temmuz’da Litvanya’da yapılacak Vilnius Zirvesi öncesinde Norveç’in başkenti Oslo’da "Ukrayna" ana gündemiyle toplandı. Basının sorularını yanıtlayan NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, “Savaş bittiğinde tarihin tekerrür etmemesini sağlamalıyız. Ukrayna’nın güvenliğini garanti edecek çerçevelere ihtiyacımız var” dedi. Stoltenberg, Ukrayna’nın üyeliğiyle ilgili soruyu ise, "Fikir birliği ve ileriye dönük bir yol bulacağımızdan eminim. Ukrayna NATO’ya doğru ilerlediği için ortak somut adımlar atıyoruz” dedi. İsveç’in NATO’ya üyeliğiyle ilgili soru üzerine Stoltenberg, yakın zaman içinde konuyu görüşmek için Ankara’ya gideceğini kaydetti. Öte yandan İsveç’te terörle mücadeleye ilişkin yeni ceza yasası yürürlüğe girdi. Yasa, Türkiye’nin İsveç’in NATO üyeliğini onaylamak için başlıca taleplerinden biriydi.