İkinci el alırken...

ERSOY YAŞAR
ersoy@otosafari.com

İkinci el otomobil almak isteyenler ya oto pazarlarını ziyaret ediyor ya da ikinci otomobil satışlarında etkili web sitelerine başvuruyor. Seçenek bu denli fazla olunca web siteleri de arama motorlarını en çok aranan sözcüklere ve potansiyel müşteri profiline göre detaylandırıyorlar. Oysa yeni araç almadan önce hızlı hareket etmemek ve birçok noktayı gözden geçirmek gerekiyor.

PEKİ NE YAPMALI?
>Satın almayı düşündüğünüz aracın kullanım amacınıza uygun olmasına dikkat edin. Konfor, iç hacim, bagaj hacmi, donanım, motor gücü ve hatta aracın yüksekliği gibi özellikler kullanıcının araçtan beklentisini ve memnuniyetini belirleyen temel etkenlerdir.

>Araç hakkında detaylı bilgiye sahip değilseniz ve sürüş deneyiminiz yoksa mutlaka test sürüşü yapın. Fiziksel özellikleriniz, satın almayı düşündüğünüz aracın tasarımı ile uyum sağlamayabilir.

>Özellikle kalabalık veya çocuklu aileler bagajı ve araç içi cepleri aktif olarak kullandıklarından bagaj hacmi geniş ve kullanışlı otomobillere yönelmeliler. Mutlaka SUV veya Türkiye’de görece olarak az tercih edilen ‘station wagon’ seçeneklerini de gözden geçirin.

>Markaların farklı modellerini farklı opsiyonel özelliklerle satışa sunması ikinci elde de geniş bir ürün gamı oluşmasını sağlıyor. Satın alacağınız otomobilin özelliklerinin ve aksesuarlarının beklentinize yanıt vereceğinden emin olun.

>Yılda yaptığınız ortalama km’yi hesaplayarak yakıt ekonomisi bütçenize uygun olan (dizel veya benzinli) bir otomobil seçebilirsiniz. Özellikle ikinci el dizel araçlarda düşük kilometrede ve bakımlı araçları tercih edin.

>Sayıları giderek artsa da otomatik vitesli dizel otomobiller otomobil pazarında benzinli otomobilere kıyasla daha az sayıda bulunuyor. Aracınızı sıklıkla kullanmıyorsanız aynı segmentte bir otomobilin benzinli seçeneğine yönelebilirsiniz.

>Otomatik vites, özellikle şehir içi kullanımda konfor sağlasa da düz vitesli otomobillerden fazla yakıt tüketimine neden olur. Satın almadan önce önceliklerinizi belirleyin.

>Üretim yılı ve motor hacmi aracın hangi vergi diliminde yer alacağını da belirliyor. Beğendiğiniz ve satın almayı düşündüğünüz otomobilin Ocak ve Temmuz aylarında ödenen motorlu taşıt vergisinin de bütçenize uygun olmasına dikkat edin.

Tüm bu detayları gözden geçirdiniz ve size uygun olduğunu düşündüğünüz otomobili satın almaya karar verdiniz. Peki, bu aşamada ilk olarak hangi noktalara dikkat edilmesi gerekiyor?

>Öncelikle almayı düşündüğünüz aracı ekspertiz deneyimi olan bir ustanın görmesini sağlayın. Eğer bulunduğunuz şehirde bağımsız ekpertiz hizmeti veren bir servis varsa aracın çok noktalı bir kontrolden geçmesi akıldaki tüm soru işaretlerini giderecektir.

>Otomobili kapalı otoparkta değil, açık havada ve gün ışığında temizken görün. Yağışlı havalarda aracın üzerindeki su damlaları ışığın yansımasına neden olarak olası hataları görebilmenizi engeller.

>Özellikle büyük şehirlerde kullanılan otomobillerde trafik karmaşasından ötürü sürtme veya çiziklerden kaynaklanan lokal boyalar bulunabilir. Boya işçiliğinin doğru yöntemlerle yapılmaması ise renk farklılıklarına neden olabilir.

>Kaç yaşında olursa olsun, satın alacağınız otomobilin orijinal km’de olması gerekmektedir. Yargıtay 23. Ceza Dairesi, 2. el araçta kilometre düşürmenin Türk Ceza Kanunu’nun 157. maddesine göre dolandırıcılık suçunu oluşturduğuna karar vermiştir. Bu gibi bir olayla karşılaşırsanız yetkili mercilere bildirin.

>Koltuk kılıfları, koltuklardaki yıpranmaları gizler. Satın alacağınız aracın fabrika üretimi döşemelere sahip olması ikinci el değerini korumasını sağlayacaktır.

>Pedal setindeki aşınmalar da aracın geçmiş kullanımı hakkında fikir sahibi olmanızı sağlar. Elbette pedal lastikleri değiştirilebilir parçalardır ama dikkat etmekte yarar var.

>İkinci el otomobillerin direksiyon simitleri, kozmetik amaçla veya yıpranmadan dolayı kaplanmış olabilir. Özensiz kullanılmış araçlarda bu yıpranma erken evrede gerçekleşebilir ve aracın geçmişi hakkında fikir verebilir. Direksiyon simidinin aracın donanım özelliklerine uygun olduğunu kontrol edin.

>Bagaj içi ve -varsa- stepne yuvasını gizleyen döşemenin altına da mutlaka bakın. Buralarda oluşan kir ve nem aracın erken yıpranmasına ve bu bölgelerde pas ve çürük oluşmasına neden olur.

***

USTA GÖRÜŞÜ ÖNEMLİ
Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi’nin sağladığı ücretli bir SMS uygulaması, ikinci el araçlarda aracıya gerek kalmaksızın aracın geçmişi ve hasar detayları hakkında bilgi edinilmesine de olanak sağlıyor. Servis, mesaj başına 4 TL olarak fiyatlandırılıyor. Araç hakkında bilgi alabilmek için araç plakasını yazıp 5664’e göndermek gerekir. Böylece, aracın plakası önceki bir satış sırasında değişmiş olsa bile aracın karıştığı kazalar ve hasarlar listelenebiliyor.

Otomobilin kaportasının genelinde görülen pas, çürük, ezik ve çizikler olması aracın değerini düşüren önemli kusurlar olarak kabul edilir. Satın alınacak aracın yaşı ve kondüsyonu göz önüne alınarak bu hataların bir uzman ile değerlendirilmesi önem taşır. Otomobilin lastiklerinin aynı marka ve modelde olması tercih edilir. Bazı ticari araçların dışında tüm otomobiller için 4 lastiğin de eşzamanlı aşınacağı öngörülür ve değişim önerilir. Ayrıca aracın sınıfına uygun lastik kullanılmış olması dikkat edilmesi gereken diğer bir detaydır. Yasa gereği lastiklerin diş derinliğinin en az 1.6 mm olması gerekse de ideal sınır 4-6 mm olarak önerilmektedir. Yeni nesil otomobillerde motor arıza tespiti, aracın fabrika donanımına uygun elektronik arıza tespit cihazları ile yapılabiliyor. Bu cihazlar aracı tarayarak geçmişe dönük sorun ve arızaların listesini de çıkarabiliyor. İkinci el araç araçların anlık veya kronik sorunlarının tespiti için detaylı arıza tespiti de kritik önem taşır.

İkinci el otomobillerde satın alma süreci öncesinde motor, mekanik, kaporta, boya ve elektrik aksamı mutlaka meslek erbabı profesyoneller ve ustalar tarafından detaylı olarak gözden geçirilmelidir. Bu öneriler tavsiye niteliğinde olup yaşamını mesleğine adamış ustaların görüşlerinin elbette yerini tutamaz.