İkiyüzlü Batı

Dış Haberler

Japonya’nın Hiroshima kentinde düzenlenen G7 Zirvesi’nin ikinci gününde liderler, Çin’in ekonomik baskısı, Ukrayna Savaşı gibi başlıkları masaya yatırdı. Toplantıdan sonra yapılan ortak açıklamada, Çin’in “ekonomiyi silah olarak” kullanmasına karşı tedbirlerin alınacağı kaydedilirken, Çin ile “ilişkiler” kurmanın önemi vurgulandı. Ukrayna’ya yönelik F-16 eğitimleri ve sevkıyatı kararı alınan zirvede Çin’e Ukrayna’daki savaşı durdurması için Rusya’ya baskı yapması çağrısı ise dikkat çekti. Önceki gün Arap Zirvesi’ne katılan Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenksi de Hiroşima’ya giderek görüşmeler gerçekleştirdi. Moskova’dan ise Batı’nın Ukrayna’ya F-16 yardımı konusunda “büyük risk” uyarısı yapıldı.

G7 Liderler Zirvesi’nin ikinci gününde “ekonomik güvenlik” masaya yatırıldı. Toplantının ardından yayımlanan ortak bildiride, ortak caydırıcılığı geliştirmek ve ekonomik baskılara tepkileri artırmak için yeni "Ekonomik Baskı Koordinasyon Platformu" çerçevesi oluşturulacağı açıklanarak Batı'nın ve diğer ticaret ortaklarının ekonomik bağımlılıklarını “silah haline getiren” ülkelere karşı uyarıda bulunuldu.

ÇİN İLE İŞBİRLİĞİ

Çin ile samimi ilişki kurmanın ve endişeleri doğrudan Çin'e aktarmanın önemini vurgulayan liderler, Çin ile "yapıcı ve istikrarlı ilişkiler" kurmayı hedeflediklerini ve "zarar vermek" istemediklerini belirtti. İklim değişikliği, ülkelerin finansman ihtiyaçları, küresel sağlık endişeleri ve ekonomik istikrar gibi konulara dikkat çeken liderler, küresel rolü ve ekonomik büyüklüğü göz önüne alındığında Çin ile işbirliğini ihtiyaç olarak gördüklerini bildirdi.

G7'nin, Çin'in küresel bir güç olarak yükselişini engellemeye çalıştığı eleştirilerine yönelik, "Politika yaklaşımlarımız Çin'e zarar vermek için tasarlanmadığı gibi Çin'in ekonomik ilerlemesini ve kalkınmasını engellemeyi de amaçlamıyoruz" denildi. Çin'in bölgesel nüfuzunu artırdığı Doğu Çin ve Güney Çin denizlerindeki durumu ciddi endişeyle izlediklerini kaydeden liderler, "statükoyu güç kullanarak değiştirmeye yönelik her türlü tek taraflı teşebbüse şiddetle karşı çıktıklarını" vurguladı. ABD’nin yardımlarıyla gerilimi tırmandırdığı Tayvan krizine yönelik ise “barışçıl çözüm” çağrısı yapıldı.

Çin'den, Ukrayna'daki saldırganlığını durdurması için Rusya'ya baskı yapması istenen açıklamada Ukrayna ile doğrudan görüşmeler de dahil olmak üzere, "Çin'i, toprak bütünlüğüne ve Birleşmiş Milletler (BM) Şartı'nın ilke ve amaçlarına dayalı kapsamlı, adil ve kalıcı bir barışı desteklemeye teşvik ediyoruz" denildi.

ZELENSKİ G7’DE

Suudi Arabistan’da düzenlenen Arap Birliği Zirvesi’ne katılmasının ardından Fransa hükümetine ait uçakla Japonya’daki G7 Zirvesi’ne giden Ukrayna lideri Zelenski, burada ikili görüşmeler gerçekleştirdi. Rusya’yı Ukrayna savaşı nedeniyle kınamayan liderlerden Hindistan Başbakanı Narenda Modi, Zelenski ile görüşmesinin ardından Ukrayna’daki savaşın çözümü için “ellerinden geleni yapacaklarını” kaydetti. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da Zelenski ile görüşmesinin ardından Zelenski’nin zirveye katılımının “çığır açan” bir durum olduğunu söyledi. Zelenski, Brezilya Cumhurbaşkanı Lula da Silva, İtalya Başbakanı Girogia Meloni ve İngiltere Cumhurbaşkanı Rishi Sunak ile de ikili görüşmeler gerçekleştirdi. 

***

F-16 KARARI BATI İÇİN BÜYÜK RİSK

ABD Başkanı Joe Biden’ın Ukrayna’ya F-16 uçaklarının verilmesine yeşil ışık yakmasının ardından ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, ülkesinin müttefikleriyle birlikte Ukrayna'ya F-16 dahil dördüncü nesil savaş uçakları göndereceklerini açıkladı. Sullivan, Biden’ın G7 Zirvesi’nde mevkidaşlarına ABD'nin Ukraynalı pilotların F-16'lar da dahil olmak üzere dördüncü nesil savaş uçakları konusunda Avrupa’da eğitilmesi için gösterilen ortak çabayı destekleyeceğini söylediğini ifade etti. Zelenski, ABD'nin F-16 kararının ardından sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda “kararı memnuniyetle karşıladığını” belirtti. Karara Moskova’dan tepki geldi. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Alexander Grushko, Batı’nın “bölgedeki gerilimi artırmaya çalıştığını” belirterek, bunun Batı için “devasa risk” taşıdığını kaydetti.

***

MOSKOVA’DAN YAPTIRIM MİSİLLEMESİ

ABD’nin önceki gün Rusya’dan 300 kişi ve kurumu yaptırım listesine almasının ardından Kremlin’den misilleme geldi. Rusya Dışişleri Bakanlığı, eski ABD Başkanı Barack Obama’nın da dâhil olduğu 500 kişi ve kuruma yönelik yaptırım listesi açıkladı. Bakanlık ayrıca ABD’nin mart ayında casusluk şüphesiyle tutuklanan Wall Street Journal muhabiri Evan Gershkovich’e konsolosluk erişimi için yaptığı talebin reddedildiğini bildirdi. Bakanlığın açıklamasında söz konusu adımın ABD’nin geçen ay Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile birlikte New York’taki BM Güvenlik Konseyi’ne katılmak isteyen basın mensuplarına vize vermeyi reddetmesine karşılık atıldığı kaydedildi. Açıklamada “Washington, Rusya’ya yönelik tek bir düşmanca saldırının bile cezasız kalmayacağını uzun süre önce öğrenmiş olmalıydı” denildi.