İlhan Uzgel anlattı: İran'ın İsrail'e saldırısının etkileri nasıl olacak?

HABER MERKEZİ

İran’ın, İsrail’in nisan ayında Şam'daki konsolosluklarına gerçekleştirilen saldırıya dün akşam verdiği karşılığın yankıları sürüyor. 

İsrail Savaş Kabinesi, İran’dan düzenlenen saldırılara nasıl yanıt verileceğini görüşmek üzere bugün bir araya gelecek. İsrail Dışişleri Bakanı Yisrael Katz, İran'ı vurma tehdidinin geçerliliğini koruduğunu belirtti.

CNN'nin aktardığına göre ABD Başkanı Joe Biden, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'ya "ABD'nin İsrail'e desteği tamdır" mesajı vermesinin yanı sıra İsrail'in İran'a yönelik herhangi bir karşı saldırısına destek olmayacaklarını belirtti.

Saldırıya ilişkin gelişmeler sürerken, CHP Dış Politikadan Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı İlhan Uzgel, BirGün'e değerlendirdi.  

"İRAN ÇATIŞMA PRATİĞİNİ HAYATA SOKTU"

İran’ın şimdiye kadar devletlerarası bir çatışmaya girmekten kaçındığını belirten Uzgel, “İran-Irak savaşından bu yana devam eden politikası gereği İran çatışmaktan kaçınıyordu. Çünkü çatışma İran'ı çok zayıflattı. Çok zarar verdi. Onun yerine Lübnan'dan Yemen'e kadar İran, daha çok vekillerle mücadele yürütüyordu. Bölgesel stratejisini bu vekil savaşı üzerinden yürüten bir ülkeydi” dedi.

“İsrail'e karşı ilk defa doğrudan devletten devlete bir çatışma pratiğini hayata soktu" diyen Uzgel, "Her dış politika eyleminin bir iç politik boyutu vardır. İran içeride çok zayıfladı. Tabii bu kendini konsolide etme çabası da burada söz konusu. Bu açıdan biraz önemli" ifadelerini kullandı.

Uzgel, şöyle devam etti: "İkincisi de İsrail 1973 yılından bu yana ilk kez bir devletin saldırısına uğradı. Genelde İsrail'e yönelik çatışmalar Hizbullah ve Hamas gibi devlet altı gruplar tarafından yapılıyordu. İlk defa İsrail, bu kadar uzun menzilli füze saldırısına maruz kaldı."

SALDIRININ ETKİLERİ 

Saldırının yaratacağı etkileri anlatan Uzgel, şunları ifade etti:

"Bir defa daha güvenlikçi yapıları güçlendiriyor. İsrail’de Netanyahu hükümetini sıkışmıştı ve İran da yine içeride sıkışmıştı. Ekonomik koşullar çok kötüydü. Seçimi halkın İran rejimine, İslami rejime yönelik rızasında büyük bir düşüş var. Bunu hatırlatmak gerekiyor. Şu anda içsel olarak zayıf bir ülke. O yüzden her iki yönetim de bu tür bir çatışmadan aslına bakarsanız fayda çalışıyor.

İçeride çok büyük Netanyahu karşıtı gösteriler vardı. Bu rehine ailelerinin gösterileriyle birleşti ve Netanyahu zordaydı. Batı dünyasında İsrail lehine hava çok değişti. Yani Biden da İsrail'den artık bu savaşı, yani Gazze'ye yönelik acımasız, insanlık dışı bombalamayı durdurmasını istiyordu.  İngiltere keza öyle… İsrail’e silah satışı tartışılmaya başlandı. İspanya Başbakanı ki Sosyalist Enternasyonal'ın başkanı aynı zamanda. O da Filistin’i tanıyacaklarını ilan etti. Dolayısıyla hani bölgede İsrail'in konumu değişiyor. 

"İRAN, GAZZE'DE ÇÖZÜMÜ ZORLAŞTIRIYOR"

"Netanyahu yönetimi İran üzerinden meşruiyet üretiyor. Gazze sorununun çözümünü zorlaştırıyor İran" değerlendirmesinde bulunan Uzgel, şunları kaydetti:

"İsrail bu saldırıya hiç karşılık vermeyebilir. Amerika buna itiraz ediyor açıktan en azından. Ya da sınırlı karşılık verebilir. Yani İran'ın vekillerini vurabilir. Üçüncüsü de kendisine yapılan saldırı tarzında bir karşılık verebilir. Yani drone fabrikalarını vurabilir. Böylelikle Batı'nın da hoşuna giden bir eylemde bulunabilir. İsrail'in elinde uzun menzilli füzeler olduğu tahmin ediliyor. Bunlarla İran'daki stratejik bazı noktalara sınırlı saldırı yapabilir." 

"TÜRKİYE'NİN ESAMESİ OKUNMUYOR"

Saldırıya ilişkin Ankara'nın sessizliğine dikkat çeken Uzgel, şunları vurguladı:

"Tarihsel önemde bir olaydan söz ediyoruz. Türkiye’nin bu kadar sessiz kalması, bu kadar açıklama yapamadan hareketsiz kalmasını mümkün değil. Türkiye’nin barıştan yana tavır alması gerekiyordu. İnsandan, adaletten yana tavır alması gerekiyordu. ‘Bölgede bizden habersiz bir şey olmaz’ deyip durdular bize. Bir sürü şey oluyor ve Türkiye'nin esamesi okunmuyor. Hiçbir bölgesel gelişmede Erdoğan'a başvuran yok. Erdoğan'a ne düşünüyorsun diye soran yok. Türkiye yapıcı rol oynayacak araçlara sahip. Aynı anda hem NATO üyesi hem de İslam İşbirliği Teşkilatı üyesi. Bize çok yakın coğrafyada gerçekleşiyor bunlar. Türkiye barıştan yana, sorunların çözümünden yana girişimci olmalı. Atak olmalı, iddialı olmalı."