İmam hatipliler bile imam hatip istemiyor

Mustafa BİLDİRCİN

Liselere Geçiş Sistemi (LGS) kapsamında gerçekleştirilen merkezi sınavın yerleştirme sonuçları, eğitim sistemi ve öğrencilerin tercihleri arasındaki uyumsuzluğu gözler önüne serdi. Sınava giren öğrencilerin yalnızca yüzde 18’i merkezi puanla öğrenci alan okullara yerleşti. LGS’de ilk tercihine yerleşen öğrencilerin oranı yüzde 54,7’de kaldı.

İmam hatip ortaokulundan mezun her 10 öğrenciden 4’ü ortaöğretim hayatına imam hatipte devam etmek istemedi. İktidarın büyük yatırım yaptığı mesleki ve teknik Anadolu liseleri ise en düşük doluluk oranına sahip okul türü oldu.

2022 yılı LGS kapsamında merkezi sınav puanı ile toplam 396 bin 595 öğrenci tercih yaptı. Tercih yapan öğrencilerin 188 bin 875’i tercihleri doğrultusunda sınavlı okullara yerleştirildi. 2022’de merkezi sınava katılan öğrencilerin yüzde 38,4’ünün sınavla öğrenci alan okullara yönelik tercih yaptığı bildirildi.

FEN LİSELERİ DOLDU

Okul türlerine göre kontenjan doluluk oranları, öğrencilerin tercih ve yönelimlerini bir kez daha ortaya koydu. Merkezi sınav puanına göre öğrenci alan fen liseleri ve sosyal bilimler liselerinin kontenjanları yüzde 100 oranında doldu. Anadolu liseleri de yüzde 99,9 doluluk oranı ile tam doluluk oranına yaklaştı. Anadolu imam hatip liselerinin doluluk oranı yüzde 97,1, mesleki ve teknik Anadolu liselerinde doluluk oranı ise yüzde 94,9 olarak hesaplandı.

ANADOLU VE FEN ÖNE ÇIKTI

Eğitim yatırımları itibarıyla adeta atıl durumda bırakılan fen liselerinin tercih edilme oranı dikkati çekti. Birinci tercihlere en çok yazılan okul türü fen lisesi oldu. Fen lisesinden sonra en fazla tercih edilen okul türlerinin sırasıyla Anadolu lisesi, Anadolu imam hatip lisesi ile mesleki ve teknik Anadolu lisesi olduğu belirtildi.

Merkezi sınav puanına göre yerleşen öğrencilerin ortaokul ve lise türleri arasındaki geçiş oranları ise sistem ile öğrenci tercihleri arasındaki uyumsuzluğu gün yüzüne çıkardı. İmam hatip ortaokulundan mezun olan ve LGS kapsamında liseye yerleşen 35 bin 312 öğrenciden yalnızca yüzde 57,4’ü lisede Anadolu imam hatip lisesini tercih etti. Özel ortaokul mezunu öğrencilerin en fazla tercih ettiği okullar ise sırasıyla fen lisesi, Anadolu lisesi ve sosyal bilimler lisesi şeklinde sıralandı.

OKULLAR ARASI AYRIŞMA

Tabloyu değerlendiren Eğitimci Adnan Gümüş okullar arasında büyük bir ayrışma olduğunu ifade etti. Gümüş, “Kamudaki diğer okul türlerinden imam hatip tercih oranı yüzde 13, özel okullardan ise yüzde 6 olmuş. Bu durum okullar arasındaki ayrışmayı net bir şekilde ortaya koyuyor. Bunun dışında ilk üç tercihte imam hatip lisesi yazanların oranı yalnızca yüzde 27,5. Anadolu ve fende bu oran çok daha fazla. Bu da imam hatip ve meslek liselerinin daha çok zorunluluktan tercih edildiğini ortaya koyuyor” dedi. Tabloyu yorumlayan Gümüş şöyle konuştu: “Puanlı imam hatiplerin bütün iyi koşullar ve desteğe rağmen tercih edilmediğini görüyoruz. Bu da iki farklı yorumu getirir. Birincisi ne olursa olsun yurttaş dini eğitimle hayatın uymadığını düşünerek buradan kaçıyor. İkincisi dini eğitim üzerinden bir gelecek kurulamayacağını ve çocuğun kendini gerçekleştiremeyeceğini düşünüyor.”

SİSTEM İKTİDARA GÖRE

Eğitim Sen Ankara 2 No’lu Şube Başkanı Hüseyin Köklü, LGS yerleştirme sonuçlarını BirGün’e değerlendirdi. Sistemin öğrencilerin ilgi ve yeteneklerine göre değil, siyasi iktidarın beklentilerine göre şekillendiğini söyleyen Köklü, “Öğrenciler tercih ettikleri değil, tercih etmek zorunda bırakıldıkları okullara yerleştiriliyor” diye konuştu.

Sınavla öğrenci alan okulların toplam öğrenci içerisindeki kontenjanının yalnızca yüzde 10 olduğunun altını çizen Köklü, şunları söyledi: “Yüzde doksanlık kesime ya sermaye için ucuz işgücü olma ya da siyasi iktidarın kitle tabanı oluşturma seçenekleri dışında bir seçenek sunulmamaktadır. MEB’in kendi rakamları dahi son süreçte siyasi iktidar tarafından sürdürülen imam hatip değiştirme ve meslek liselileştirme politikaları tabanda karşılık bulmadı öğrenciler tarafından reddedildi.. Bakanlık, yanlışta ısrar etmeyi bırakmalı ve acil bir şekilde her öğrencinin istediği okul türünde ve okulda eğitim almasını sağlayacak gerekli düzenlemeleri yaşama geçirmelidir.”

DÜŞÜŞ SADECE LGS’DE DEĞİL

İmam hatip ortaokul mezunlarının lisede imam hatip tercih etmemesi sadece LGS’de geçerli değil. Uzun süredir imam hatip ortaokulunda okuyanlar lisede diğer türleri seçiyor. MEB’in verilerine göre ortaokuldan liseye geçişte imam hatip sayıları düşüyor. Öğrenci sayıları şöyle oldu:

2016-2017: 524 bin olan imam hatip ortaokullu sayısı lisede 506 bine düştü.

2017-2018: 651 bin olan imam hatip ortaokullu sayısı lisede 514 bine düştü.

2018-2019: 723 bin olan imam hatip ortaokullu sayısı lisede 498 bine düştü.

2019-2020: 761 bin olan imam hatip ortaokullu sayısı lisede 610 bine düştü.