İndirim cüce kaldı

Ekonomi Servisi

Kabine Toplantısı’nın ardından kamera karşısına geçen AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, çiftçiye gübre ve yem fiyatlarına ilişkin ‘müjde’ verdi.

Erdoğan, gübre ve yem fiyatlarında indirim yapıldığını açıkladı. Fiyatların nisan sonuna kadar sabitlendiğini belirten Erdoğan, "Çiftçilerimizin temel ihtiyaçlarının başında gelen, gübre ve karma hayvan yeminde daha önce bir dizi indirimi hayata geçirmiştik. Şimdi en önemli girdi olan kimyevi gübre ve karma hayvan yemi fiyatlarında indirim yapıyor, fiyat sabitlemesine gidiyoruz. İlkbahar döneminde yoğun olarak kullanılan kimyevi gübre çeşitlerinde yüzde 13’e varan indirim uygulayacak. Aynı şekilde karma yemde de yüzde 5’e varan indirim yapılacak. En az bunun kadar önemlisi gübre ve yem fiyatlarını nisan sonuna kadar sabitliyoruz" ifadelerini kullandı.

İndirim ve fiyat dondurma sadece Tarım Kredi için geçerli olacak. İndirim açıklamasının ardından gübre şirketlerinin hisselerinde sert düşüş yaşandı, yüzde 6’ya varan gerileme yaşayan Ege Gübre hisselerinde devre kesici uygulamasına gidildi.

Bagfaş, Hektaş ve Tekfen de yüzde 5’e yakın düşüş kaydederken, Gübre Fabrikaları’nda düşüş yüzde 2’yi aştı.

Peki, gübre ve yemde indirim ve fiyat sabitleme çiftçiye ne kadar yansır?

Gübre ve yemde daha önce şubatta yüzde 30’luk indirim yapılmıştı. Ancak girdi maliyetlerindeki artış o kadar yüksekki yapılan indirimler zamların yanında cüce kalıyor.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) ekim verilerine göre son 1 yılda gübrede yüzde 192,52, yemde ise yüzde 140,86’lık bir fiyat artışı yaşandı. TÜİK verilerine göre kullanılan kimyasal gübrenin yaklaşık yüzde 70’ini azotlu, yüzde 25’ini fosforlu ve yüzde 5’ini de potaslı gübreler oluşturuyor. Doğalgaza gelen zamlardan dolayı özellikle azotlu gübre fiyatları küresel ölçekte artarken, Türkiye’de ithalat bağımlılığı gübre fiyatlarını tırmandırıyor. TL’nin döviz karşısında hızlı bir şekilde değer kaybetmesi de fiyat artışını körüklüyor. Çiftçi fiyat artışı nedeniyle tarlasına yeterli miktarda gübre atamadı.

***

ÇİFTÇİ PARASIYLA İNDİRİM

Tarım yazarı Ali Ekber Yıldırım, indirimin çiftçiye nasıl yansıyacağını değerlendirdi. Yıldırım, "Bu indirimler çok yetersiz. Kaldı ki bu sadece Tarım Kredi için geçerli. Özel sektörden gübre ve yem alan çiftçiler faydalanamayacak. Tarım Kredi’nin fiyatları zaten piyasanın yaklaşık yüzde 10 üzerinde yer alıyor. İndirimle aslında Tarım Kredi fiyatları piyasa fiyatlarına getirilmiş oldu. Tarım Kredi piyasanın ihtiyacı olan gübrenin yalnızca yüzde 30 kadarını karşılayabilir" ifadelerini kullandı. İndirim yerine gübre ve yem desteklerinin artırılması gerektiğini söyleyen Yıldırım, "Birçok üründe 21 lira olan gübre desteğinin yükseltilmesi, yaklaşık 10 yıldır artırılmayan yem bitkisi desteğinin artırılması daha anlamlı ve etkili olurdu" dedi. Seçim sürecine bir yatırım olarak değerlendiren Yıldırım, "Siyasi kararlar ancak Tarım Kredi bir devlet kurumu değil. Toprak Mahsulleri Ofisi gibi değil. Çifçilerin üye oldukları bir kooperatif. Bu indirim ile oluşacak zarar nasıl karşılanacak? Şu an çiftçinin parasıyla çiftçiye indirim yapılıyor" şeklinde konuştu.