İnşaat maliyetleri sektörü karıştırdı

EKONOMİ SERVİSİ

İnşaat sektöründe yaşanan kriz patlak verdi, sektörde adeta kaos yaşanıyor. Malzeme maliyetlerinin bir yılda yüzde 53,70 arttığı inşaat sektörde müteahhitler tencere kaldırdı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) aylık olarak hesapladığı inşaat maliyet endeksi, haziran ayında bir önceki aya göre yüzde 2,89, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 42,48 arttı. Böylelikle maliyet endeksi ölçüm tarihi içindeki en yüksek seviyeye çıktı. Haziran ayında malzeme maliyetleri yüzde 53,70 artarken işçi maliyetleri yüzde 19,88’e çıktı.

Yılın ilk altı ayında geçen yılın ilk altı ayına göre toplam konut satışları yüzde 11,5 azaldı. Ocak-haziran döneminde 552 bin 810 adet konut satıldı. Öte yandan yılın ilk yarısında yeni konut satışları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 15,1 azalarak 167 bin 878 oldu. Zayıf yeni konut satışları stokların azaltılmasını da yavaşlattı.

Maliyet artışları ve konut satışlarındaki yavaşlama inşaat sektörünün neredeyse durmasına neden oldu. Yeni inşaatlara başlanamayan sektörde tamamlanamayan inşaatlar ve iflaslar önümüzdeki dönemin en büyük sorunu. Ülkede ilk kez iş bırakmaya hazırlanan müteahhitler özellikle çimento fiyatlarında bir yılda yaşanan artıştan şikâyetçi olarak çimento endüstrisini adeta günah keçisi ilan etti. İnşaat Müteahhitleri Konfederasyonu (İMKON) çimento fiyatlarının yüzde 200 zamlandığını iddia ederken çimento sektörü temsilcileri zam oranının bu kadar yüksek olmadığını söyledi.

Taraflar karşılıklı açıklamalarda bulunurken Rekabet Kurumu da soruşturmanın devam ettiğini belirtti. Çimento sektöründe nisan ayından bu yana kapsamlı bir soruşturma sürdürüldüğünü belirten Rekabet Kurulu Başkanı Birol Küle, konuyla ilgili kamuoyunda eksik ve yanlış bilgiler olduğunu söyledi.

Ülke genelinde 120 bin üyesi bulunan İMKON Başkanı Tahir Tellioğlu, "6 milyon konut kentsel dönüşüm beklerken çimento kartelinin yüzde iki yüz zam yapması kabul edilemez, 250 alt sektöre de ciddi zarar vermektedir" ifadeleri ile tartışmanın fitilini ateşlemişti.

ÇİMENTONUN PAYI YÜZDE 3

Çimento sektörünün iki çatı kuruluşu Çimento Endüstrisi İşverenleri Sendikası ve TÜRKÇİMENTO, çimento fiyatlarına ilişkin medyada yer alan tartışmalar ve çimento endüstrisinde yaşanan maliyet artışları üzerine ortak bir açıklama yaptı. Açıklamada, çimento sektörünün maliyetlerinin yüzde 80’ini döviz bazlı yakıt ve elektriğin oluşturduğuna dikkat çekildi. Çimentonun birinci sınıf bir yapının tüm maliyeti içindeki payının yaklaşık yüzde 3 düzeyinde olduğu gerçeğinden hareketle “İnşaat sektöründeki fiyat artışlarının çimento sektörüyle ilişkilendirilmesi gerçeği yansıtmamaktadır” ifadesi kullanıldı.

FİYAT ARTIŞI MALİYETİN ALTINDA

Öte yandan ÇEİS ve TÜRKÇİMENTO’nun açıklamasında yaşanan fiyat artışlarının maliyetlerin altında kaldığı vurgulandı: “2021 yılıTemmuz ayında petrokok fiyatları geçen senenin Temmuz ayına göre yüzde 270, ithal kömür ve elektrik fiyatları sırasıyla yüzde 193 ve yüzde 64 oranında artmıştır. Aynı dönemde dolar kuru ise 6,86 TL’den 8,63 TL’ye yükselmiştir. Tüm bu gelişmelere rağmen sektördeki fiyatlar, maliyet artışının çok daha altında seyretmektedir.”