İnsanlığa karşı suç
Af Örgütü ve Hukukçular Komisyonu’nun raporunda Taliban rejiminin Afganistan’da kadınlara yönelik şiddet politikasının “toplumsal cinsiyete dayalı zulüm suçu” olduğu belirtildi. Raporda bunun, “sistematik” olarak uygulandığı kaydedildi.
Dış Haberler
Uluslararası Af Örgütü ve Uluslararası Hukukçular Komisyonu’nun yayımladığı ortak raporda, Taliban’ın kadınlara ve kız çocuklara yönelik baskı ve şiddet politikalarına mercek tutuldu. Raporda bu politikanın “insanlığa karşı işlenen toplumsal cinsiyete dayalı zulüm suçu” olarak soruşturulması gerektiği kaydedilerek uluslararası topluma harekete geçme çağrısı yapıldı.
BASKI GİDEREK ARTIYOR
Taliban’ın şiddetten kurtulanlara yönelik kurumsal mekanizmaları ortadan kaldırdığının kaydedildiği raporda, kadınların sivil toplum örgütleri ve BM’de çalışmalarına yasak getirilmesinin de ayrımcılığı artırdığı belirtildi. Kadınlara uzun mesafe yolculuklarda erkek refakatçiyle seyahat zorunluluğu getirilmesi, gerekmedikçe evde kalmaları yönündeki kararname ve katı giyim kurallarının, kadınların özgürlüğünü ihlal ettiği vurgulandı. Taliban iktidara geldikten sonra kadınların siyasi görevlerden ve kamuda çalışmaktan uzaklaştırıldığı belirtilen raporda, özellikle üniversitelerden uzaklaştırılarak meslek edinmelerinin daha da zorlaştırıldığına dikkat çekildi. Afgan kadınların ve kız çocukların “mahrem” kısıtlamalarını ihlal ettiği veya barışçıl protestolara katıldıkları gerekçesiyle keyfi olarak cezalandırıldığına dikkat çekilen raporda, keyfi gözaltı ve alıkoyma, işkence ve diğer türde kötü muamelelerin “insanlığa karşı işlenen hapsetme, zorla kaybetme ve işkence suçları teşkil etme ihtimaliyle” soruşturulması gerektiği vurgulandı. Ayrıca bu suçlarda kamu varlıklarının kullanılması ve güvenlik güçlerinin yanı sıra Taliban üyelerinin de katılımının, suçun bilinçli işlendiğine işaret ettiğine değinildi.
Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) savcılarının Afganistan’a dair devam eden soruşturmalarına “insanlığa karşı işlenen toplumsal cinsiyete dayalı zulüm” suçunu da dâhil etmesi gerektiği kaydedilen raporda, diğer devletlere, uluslararası hukuk suçlarında sorumluluk taşıyan Taliban üyelerini adalete teslim etmek için harekete geçme çağrısı yapıldı. Ayrıca gelecekteki hesap sorma çabalarını desteklemek amacıyla kanıt toplanması ve saklanması için bağımsız bir mekanizma kurmanın önemine dikkat çekildi.
YAYGIN VE SİSTEMATİK
Uluslararası Af Örgütü Genel Sekreteri Agnès Callamard “Bu kadınlara karşı açılmış bir savaş. Bunlar, uluslararası suçlar: Organize, yaygın ve sistematik” dedi. Uluslararası Hukukçular Komisyonu Genel Sekreteri Santiago A. Canton ise “Belgelenen suçlara ilişkin cezasızlıkla mücadele etmek, Taliban’ın korkunç uygulamalarından hayatta kalanlar için adaleti sağlamada ilk gerekli adım” dedi.