IŞİD’le savaşıyoruz argümanı artık yok

MUSTAFA KÖMÜŞ

Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), Irak'ın Sincar Dağı bölgesine ve Suriye'nin kuzeydoğusuna hava harekâtı düzenledi. Genelkurmay tarafından yapılan açıklamada, PKK’ye ait hedeflerin tam isabetle vurulduğu ifade edildi. Sincar bir süredir PKK’nin Kandil’den sonraki merkez üssü olarak nitelendiriliyor. AKP hükümetinden daha önce bu yönde açıklamalar yapılmıştı. Peki, TSK’nin Sincar’a yönelik bu hamlesi ne anlama geliyor? Operasyon Irak ve Suriye’deki denklemi nasıl etkileyecek? Bu soruları Gazeteci Hasan Sivri ve Doç. Dr. Hakan Güneş’e yönelttik. Uzmanlara göre Türkiye’nin bölgeye kara harekâtı yapma ihtimali politik nedenlerle zayıf görünüyor. Sivri ve Güneş’in değerlendirmeleri şu şekilde:

Suriye’den farklı
Yeni bir operasyon hazırlığı olarak değerlendirebilir miyiz?
Hasan Sivri: Evet, bununla ilgili söylentiler vardı. Erdoğan da zaten referandum sonrasında Fırat Kalkanı’nın son operasyon olmadığını, tam aksine ilk operasyon olduğunu Suriye’nin doğusunda ve Irak’ın kuzeyinde başka operasyonlar da düşündüklerini söylemişti. Şengal ikinci Kandil olarak değerlendirilip, mutlaka ortadan kaldırılması gereken bir PKK üssü olarak görülüyordu. IŞİD’le mücadele kapsamında Türkiye bir şekilde Suriye’nin kuzeyinde PKK’nin veya YPG’nin daha çok alanı kontrol etmesinin önüne geçmek istedi. Fakat şu anda hem Irak’ın kuzeyinde hem de Suriye’de IŞİD’le mücadele artık son evrelerini yaşıyor. Musul tamamen kurtarılmak üzere, Suriye’nin kuzeyinde IŞİD birçok yerden kovuldu. Türkiye’nin elinde artık IŞİD’le mücadele argümanı yok. PKK’ye yönelik operasyonlar şeklinde dillendiriyor ve Batı’ya da buradan baskı yapıyor. Bu sebeplerle bunu ikinci Fırat Kalkanı olarak görebiliriz ama bu sefer PKK ve YPG’ye yönelik bir operasyon olarak görebiliriz.

Hakan Güneş: Ben tam o kapsamda olduğunu düşünmüyorum. Çünkü Irak sahası içinde düşünüldüğünde Suriye’den daha farklı bileşenler var. Fırat Kalkanı gibi kara güçlerinin de içine dahil olacağı bir operasyon hazırlığı görünmüyor. Daha ziyade Kandil’e yönelik operasyonlar olarak gibi görülüyor. Sınır hattındaki bu Sincar bölgesinin daha fazla hedef alınacağı anlaşılıyor. Uzun süredir de basında Kandil’in Sincar’a doğru taşındığı haberleri geliyordu. Bu bakımdan Kandil’e yönelik operasyonlar olabilir. Barzani’nin desteklediği bazı Kürt grupları ÖSO’nun rolüne benzeyen bir yerel güç olarak değerlendirebilir bazıları ama onların böyle bir gücü yok ve sahada tutunabilecekleri bir toplumsal taban da yok. Sincar, Ezidi ağırlıklı bir bölge. Burada Fırat Kalkanı’nın yapıldığı Azez-Cerablus hattında olduğu gibi yerel güçlerden alınacak bir destek de yok. Bu sebeplerle kara harekâtını yakın zamanda çok mümkün görmüyorum.

Hasan Sivri

Dengeleri değiştirir
Bu operasyon dengeleri değiştirebilir mi?
Hasan Sivri: Kesinlikle değiştirir. Irak’tan bu kabul edilemez, egemenliğimize saldırı açıklaması da geldi. Bu süreçte AKP’nin Irak’ı ve Irak Ordusu’na destek olan güçleri provoke edici açıklamaları oldu. Özellikle resmi bir yapıya kavuşturulan Haşd-i Şabi’nin terörist olarak nitelendirmesi gibi. AKP tarafından Şengal üzerinden ortaya yeni bir politika konmak isteniyor. Bu konuda Salih Müslim’in ilk açıklaması da “koalisyonda açıklama bekliyoruz” oldu. Haklı, çünkü koalisyon YPG’ye IŞİD’e karşı mücadele ederken bölgede bir yandan yardım ederken bir yandan Türkiye gibi bir müttefikine de “YPG’yi vurabilirsin” şeklinde izin de veriyor. Fakat sınıra 100 km uzaklıktaki Şengal’in veya 150 km uzaklıktaki Rakka’ya yönelik Türkiye’nin IŞİD’i ve PKK’yi bahane ederek, bir kara operasyonuna girişeceğini sanmıyorum. 40 km’lik El-Bab harekâtında dahi çok fazla kayıp verildi.

Hakan Güneş: Fiilen şu anda hem Irak içerisinde Musul’un kuzeyinde hem de Suriye içerisinde IŞİD’le mücadele sürdürülüyor. Musul’daki mücadelenin hızı engellenecek ve de Suriye sahasında IŞİD karşıtı savaşta cephe gerisini zor duruma sokacak bir eylem bu. Çünkü Türkiye ne kadar bu sahadaki güçlerle PKK arasında birtakım paralellikler kursa da sonuç olarak orada bir Ezidi varlığı var ve bu grupların hedef alınmadığı da söylenemez. Bu operasyonlar sırasında Ezidilerin ciddi zararlar gördükleri anlaşılıyor. Devam ettiği takdirde de dünya üzerindeki son topraklarında da ciddi bir güvenlik kaygısı yaşayacakları anlamına geliyor.

Hakan Güneş

İşler zora girebilir
TSK’nin bu operasyonu yapma gücü var mı?
Hasan Sivri: Türkiye’nin şu an Şengal’de PKK’den rahatsız olan bir müttefiki var. Barzani’nin Ankara’daki toplantıdan döner dönmez PKK’ye yönelik tehditkâr açıklamaları oldu. Sorunun kaynağının PKK olduğuna dair açıklamalardı bunlar. Bu da onların da bazı hazırlıklar içinde olduğunu gösteriyor açıkçası. Ben Şengal’e yönelik bir kara harekâtı deliliğinin, Rakka’ya yönelik bir harekâttan daha büyük bir delilik olduğunu düşünüyorum.

Hakan Güneş: Var tabii ki. Burası düz bir hat değil Azez hattı gibi. TSK’nin askeri kapasitesi de ne kadar yıpranırsa yıpransın, bölgedeki muadilleriyle kıyaslandığında sadece İran’la kıyaslanabilir. Burada bir askeri operasyon yapma kapasitesi var ve buna muktedir. Politik anlamda ise işleri zora sokabilir. Çünkü Irak merkezi hükümetiyle ve kısmen İran’la uyuşmazlıkların artması anlamına gelecek bir adım olur. Keza uluslararası kamuoyunda da Türkiye’nin dostlarının fazla olmadığı bir dönemdeyiz. Dolayısıyla Batı’da politik olarak bunun işgal olarak değerlendirilmesi mümkün.