İstanbul için son 96 gün

İstanbul'un su havzalarında yapılan araştırmalarda, ciddi bir kuraklığın yaşandığına şahit olundu. Uzmanlar "ildim değişikliklerine bağlı kuraklığın artacağını söylemiştik, ancak bu kadar hızlı seyir edeceğini tahmin edememiştik" diyor.Son günlerde dünyanın başına bela olan küresel ısınma şimdi de İstanbul'un 'su' so-nunuyla üzerine geliyor.Tarihi bakılacak olursa İstanbul her zaman su sıkıntısı yaşadı. Şehre su ulaştırmak hep maliyetli oldu. Çünkü İstanbul yüzeysel su kaynaklarıyla besleniyor, büyük tatlı su kaynaklarına ise uzak.

Toplam su kaynaklarının yıllık verimi i milyar 170 milyon metreküp olarak ölçülüyor. Yıllık tüketilen miktar ise yaklaşık 750 milyon metreküp civarında. Yani yağış miktarı mevsim normallerinde seyrettiği takdirde İstanbul'un su kaynaklarının verimi 1.5 yıl yetecek düzeyde. 50 yıllık verilere bakıldığında aralık ayından nisan ayına kadar yağış ortalaması 389.5 kilo. Yine bu süre zarfında bulunduğumuz yılı saymazsak en kurak yılda metrekareye 219.3 kilo yağış düştü. Geçen yıl ise İstanbul'a düşen yağış miktarı toplamda yalnızca 121.4 kilo oldu.

Uzmanlar, İstanbul'daki barajlardaki su oranının geçen yıl yüzde 85 iken, şimdi yüzde 33'e gerilediğini ve bunun baharda hiç yağmur yağmamasından kaynaklandığını belirtiyor. Sıkça dile getirilen gerçek ise şöyle ifade ediliyor: "Ekim ayının sonuna kadar yetecek suyumuz var. Kasım ayı içinde ciddi hesapların yapılması gerekiyor. Barajlarda yılda ortalama 65 milyon metreküp suyun buharlaşma yoluyla kaybolduğu ve bunun büyük bir bölümünün de yazın gerçekleştiği dikkate alındığında, mevcut suy beklenenden de kısa sürede bitecek. "İstanbul'un susuzluk sorunu için ise İSKİ Genel Müdür Yardımcısı Tevfık Göksu, "1994 sendromunu herkes hatırlar. Barajlarımızda sınırlı miktarda su vardı. En büyük sıkıntı da suyun kirli olmasıydı. Bir daha böyle bir durumun yaşanmaması için elimizden geleni yapacağız. Büyük Melen, bizim için çok önemli ve bu kaynak 20 Ekim'de İstanbul'a ya akacak ya akacak. Melen Çayı kirletilmeye devam edilirse, su kaynağı olmaktan çıkar. 1994'te 590 milyon metreküp hacmimiz vardı. 2007'ye bakıldığında bu oran 1.045 milyon metreküpe yükseldi. Ama hâlâ su krizi yaşıyoruz" dedi.
BÜYÜKÇEKMECE GÖLÜ KURUYOR

İSKİ'ye göre, saniyede bir damla su damlatan musluk yılda 6 ton su kaybına neden oluyor diyen Büyükçekmece Belediye Başkanı Hasan Akgün, "Büyükçekmece Gölü de şu an kuruma aşamasına geldi. Daha önce su olan yerlerde vatandaşlar şimdi tarım yapıyor. Bunun için herkesten istediğim bilinçli su tüketimi. Durdurulamaz noktaya geldik. Tehlike kapımıza kadar geldi" diyor.

ÖNLEM ALINMALI
Büyükşehir Belediye Kanunu ile İstanbul ilinin tüm sınırlarının Büyükşehir hizmet alanı içerisine bağlanması sonrası hizmet sahası üç kat büyüyen kentte su kullanan İSKİ abone sayısı da 1994'te 1.6 milyonken bugün 4 milyona ulaştı. Bugün, susuzluk yaşanmaması için yeni su kaynaklarının acilen devreye alınması kaçınılmaz. Belediye yetkilileri bu doğrultuda kısa ve uzun vadeli projelere hız veriyor.

PROJELER
İSKİ İstanbul'un su sorununun çözümünü Melen Çayı Projesi'nde görüyor. 2010'da bitmesi öngörülen Melen Projesi'nin ilk kademesinin 2007 Eylül ayında tamamlanabilmesi için çalışmalara hız verildi. Bunun dışında, Silivri ve civarında Danamandıra'daki kuyulara ise yenileri eklenerek yeraltı suyu kapasitesi günlük 50 bin metreküp kapasiteye ulaştırıldı. Bu da yaklaşık 340 bin kişinin günlük su ihtiyacının karşılanması demek. Istrancalar Projesi'nin 3. ve 4. kısım projelerine start veriliyor ve Yeşilçay Nehri üzerinde İsaköy ve Sungurlu barajlarını inşa ederek yıllık 190 milyon metreküp su sağlama planları yapılıyor.

İstanbul'da kaçak yapılaşmanın özellikle su havzalarına zarar verdiğine dikkat çekilmesi gerekiyor. Su havzalarında mevcut kaçak yapılaşmanın ortadan kaldırılması ve bundan sonraki yapılaşmaların planlı olması, ilde ve ilçelerde yeni imar planlarının su havzaları dikkate alınarak planlanması bu açıdan oldukça önemli.

Yetkililer deniz suyunun arıtımını en son çarelerden biri olarak değerlendiriliyor. Ancak "Metreküpü 2-3 dolardan su alacak halkımız yok" demeyi de ihmal etmiyorlar.

Küresel ısınmaya bağlı yaşanan su sıkıntısı tarımsal sulama sisteminde de değişikliğe gidilmesi gerekliliğini ortaya koydu. Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker'e göre, çiftçilerin yeni sistemi kullanabilmeleri için faizsiz kredi sağlanmalı.

Su sıkıntısı ve buna bağlı yaşanan tüm sorunlar bu denli büyümüşken, dolayısıyla "su" en büyük seçim malzemesi oluyor. Bu konu hakkında kişisel veya herhangi bir başka çıkar gözetmeden zaten yapılması gereken şeyler koz olarak kullanılıyor. "Su sıkıntımız yok" söylemleriyle mevcut durum farklı yansıtılıyor. Su kesintisi yaşamıyoruz ama bu da oy toplamak için kullanılan yöntemlerden birine dönüşmüş durumda.

SEMİN SEZERER