TÜİK’e göre nüfus artış hızı azaldı, ortanca yaş yükseldi. Böylece veriler ‘üç çocuk’ söyleminin hayatta karşılık bulmadığını ortaya kondu. Yurttaş kentten kaçmaya başlarken köylerde yaşayanların oranı yüzde 7’ye yükseldi.

İstanbul’dan kaçış
İstanbul, 15 milyon 655 bin 924 nüfusuyla hâlâ en kalabalık kent. (Fotoğraf: AA)

Haber Merkezi

TÜİK’in açıkladığı ‘Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları’na göre 2023’te ülke nüfusu yaşlandı. Türkiye’nin 2007 ve 2023 yılı nüfus piramitleri karşılaştırıldığında, doğurganlık ve ölümlülük hızlarındaki azalmaya bağlı olarak yaşlı nüfusun arttığı ve ortanca yaşın yükseldiği görüldü.

TARİHTE İKİNCİ AZALIŞ

TÜİK’in açıkladığı istatistiklere göre, Türkiye’nin nüfusu, 2023’te, bir önceki yıla göre 92 bin 824 kişi artarak 85 milyon 372 bin 377’ye ulaştı. Toplam nüfusun yüzde 50,1’ini erkekler, yüzde 49,9’unu ise kadınlar oluşturdu. İstanbul’un nüfusu ise 2022’de 15 milyon 907 bin 951 iken geçen yıl 252 bin 27 kişi azalarak 15 milyon 655 bin 924’e geriledi. Böylece İstanbul’un nüfusu 2020’deki 56 bin 815 kişilik düşüşten sonra Cumhuriyet tarihinde ikinci kez azalmış oldu. Geçen yıl 10 ilin nüfusu azalırken, İstanbul, bu iller arasında ilk sırada yer aldı. Ülke nüfusunun yüzde 18,33’ünün ikamet ettiği İstanbul, kilometrekareye düşen 3 bin 13 kişi ile nüfus yoğunluğunda da ilk sırada yer almaya devam etti.

NÜFUS ARTIŞ HIZI (BİNDE)

NÜFUS YAŞLANIYOR

Türkiye’de 2022 yılında 33,5 olan ortanca yaş 2023’te 34’e yükseldi. Cinsiyete göre incelendiğinde, ortanca yaş erkeklerde 33,2’ye, kadınlarda ise 34,7’ye çıktı. Ortanca yaşı en yüksek olan il Sinop, en düşük olan il Urfa oldu. İllere göre bakıldığında, Sinop’un 42,8 ile en yüksek ortanca yaş değerine sahip olduğu görüldü. Sinop’u, 42,4 ile Giresun ve Kastamonu izledi. Diğer yandan 21,2 ile Urfa en düşük ortanca yaşa sahip il oldu. Urfa’yı, 22,7 ile Şırnak ve 24 ile Ağrı takip etti.

ORTANCA YAŞ

KENTTEN KÖYE GÖÇ

Yıllık nüfus artış hızı 2022 yılında binde 7,1 iken 2023 yılında binde 1,1’e düştü. Türkiye’de 2022 yılında yüzde 93,4 olan il ve ilçe merkezlerinde yaşayanların oranında da düşüş görüldü. Bu oran 2023’te yüzde 93 olurken belde ve köylerde yaşayanların oranı ise yüzde 6,6’dan yüzde 7’ye yükseldi.

Bayburt, 86 bin 47 kişi ile en az nüfusa sahip olan il oldu. Bayburt’u, 89 bin 317 kişi ile Dersim, 92 bin 819 kişi ile Ardahan, 148 bin 539 kişi ile Gümüşhane ve 155 bin 179 kişi ile Kilis takip etti. Çalışma çağı olarak tanımlanan 15-64 yaş grubundaki nüfusun oranı, 2007 yılında yüzde 66,5 iken 2023 yılında yüzde 68,3 oldu. Diğer yandan çocuk yaş grubu olarak tanımlanan 0-14 yaş grubundaki nüfusun oranı yüzde 21,4’e gerilerken 65 ve daha yukarı yaştaki nüfusun oranı ise yüzde 7,1’den yüzde 10,2’ye yükseldi. Çalışma çağındaki birey başına düşen çocuk ve yaşlı birey sayısını gösteren toplam yaş bağımlılık oranı, 2022’de yüzde 46,8 iken 2023 yılında yüzde 46,3’e düştü. Türkiye’de kilometrekareye 111 kişi düşerken İstanbul’da 3 bin 13 kişi düştü.

∗∗

ALTI DEPREM KENTİNDEN GÖÇ

İstatistiklere göre Maraş merkezli depremlerin etkilediği 11 kentin 6’sında kayıtlı nüfus düştü. En fazla göç veren kent 141 bin kişiyle Hatay olurken burayla birlikte Malatya, Maraş, Adıyaman, Adana ve Osmaniye’de yaşayan toplam 307 bin 814 kişi adresini taşıdı. 2022’de Hatay’ın nüfus artış hızı binde 9,1’ken, 2023’te bu oran -87,6’ya geriledi. Hatay’dan sonra kayıtlarda en fazla göç veren deprem kenti Malatya oldu. 2023 sonunda 742 bin 725’e gerileyen Malatya’dan 69 bin 855 kişi ayrıldı. Maraş’ta da 60 bin 818 kişi kenti terk etti. Adıyaman’ın nüfusu 2023’te 604 bin 978’e geriledi, nüfus artış hızı da binde eksi 48,7’ye düştü. Adana’nın nüfusunda da düşüş kaydedilirken kentten ayrılan kişi sayısı 3 bin 808 oldu. Osmaniye’nin nüfusundaki azalma ise 1.739 kişi oldu. Öte yandan Diyarbakır, Kilis, Antep, Urfa ve Elazığ’ın nüfuslarında artış görüldü. Elazığ’ın nüfusu 591 bin 497’den 604 bin 411’e; Diyarbakır’ın 2022’de bir milyon 804 bin 880 olan nüfusu 2023’te bir milyon 818 bin 133’e çıktı.