İstihdam kadına özel daraldı

Yaren ÇOLAK

AKP politikaları kadınları eve kapatmayı hedeflerken hem işte hem de evde sömürüyü destekleyerek istihdamdaki eşitsizliği de artırdı. Yaşamın her alanında olduğu gibi istihdamda da eşitsizliği artıran söylemler, kadınları işgücü piyasasından uzaklaştırdı. Çalışma yaşamında her geçen gün daha da belirginleşen eşitsizlik ve ayrımcılık TÜİK’in açıkladığı işgücü verileri ile bir kez daha gözler önüne serildi. Açıklanan verilere göre mayıstaki erkek istihdamı bir önceki aya oranla 117 bin kişi artarken kadın istihdamı artmak bir yana 332 bin kişi azaldı.

Sermayenin de ilk gözden çıkardığı kadınlar adeta işsiz ordusu oluştururken bu durum da verilere yansıdı. Son bir yılda kadın işsiz sayısı 228 bin kişi artarken erkek işsiz sayısı yalnızca 25 bin kişi arttı.

Pandemiyle beraber artan işsizlikten en çok kadınların etkilenmesi, daralan istihdam iktidarın gerici politikalarından bağımsız değil. Ülke genelinde çalışabilir yaştaki kadın nüfusu 32,1 milyon iken yalnızca 10 milyonu işgücüne dahil ediliyor. Geriye kalan 22,1 milyon kadın çeşitli nedenlerle işgücüne dahil değil. Salgın döneminde ise bu rakam daha da arttı.

Ekonomik bağımsızlığını kazanmak isteyen ve iş arayan kadınlara istihdamda yer açmak yerine bu oranları daraltan politikalar, işsiz kadın ordusu yarattı. İş aradığı halde bulamayan kadınların sayısı mayıs itibarıyla 1,6 milyona çıktı. Uluslararası Çalışma Örgütü ise geçen günlerde açıkladığı yeni politika özetinde, dünyada çalışma çağındaki kadınların yüzde 43,2’sinin işe alınacağını, bu oranın erkeklerde yüzde 68,6 olacağını öngördüğünü belirtti. Covid-19 salgınının, piyasada kadınlarla erkekler arasındaki eşitsizlikleri kötüleştirdiğine işaret edilen yeni politika özetinde, 2021’de 2019’a göre 13 milyon daha az kadının istihdam edileceği belirtildi.

BAŞVURULARA DÖNÜŞ YOK

İşsiz kadın ordusunda yer aldığını kaydeden Gökçe Akgöl de “Marttan beri iş arıyorum. İngilizce ve Arapça biliyorum. Ancak bu süreçte başvurduğum hiçbir Sivil Toplum Kuruluşu’ndan (STK) dönüş alamadım. Koronavirüs tedbirleri kapsamında kafe ve barlar zaten kapalıydı. Şimdi açıldılar ancak onlar da darboğazda” dedi.

Gökçe Akgöl

ERKEKLERE SORMUYORLAR

İş ararken bir kez daha cinsiyet temelli eşitsizlikle karşılaştığını vurgulayan Akgöl sözlerine şöyle devam etti: “Kadınların iş bulmasının ne kadar zor olduğunu bu süreçte daha da iyi anladım. Benim daha önce proje bazlı olarak bir STK’de iş deneyimim var. Ankara Üniversitesi Dil Tarih Bölümü’nden mezunum. Ancak başvurduğum yerlerde çok daha fazla deneyim veya uzmanlık bekleniyor. Erkeklerde ise durum böyle olmuyor. Sanki onlar deneyimi olmasa da yapabilirlermiş gibi bir algı var.”

Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü’nde Cumhuriyet Tarihi üzerine yüksek lisans yaptığını kaydeden Akgöl, “İş bulamadığım için yüksek lisansımı da devam ettiremedim. Okulum uzamak durumunda kaldı. İki yıl önce lisansımı tamamlamama rağmen hâlâ iş bulamadım. Kısa soluklu proje bazlı işler oldu sadece. İşimizde deneyim veya uzmanlık bekleniyor. Ancak kadın olduğumuz için de işsizlik barikatına iki defa takılıyoruz. Sigortasız iş ilk önce biz kadınlara teklif ediliyor. Önce kadınlar işten çıkarılıyor” diye konuştu.

NASIL TECRÜBE EDECEĞİM?

İktisat mezunu Sinem Çelik de yaklaşık 2 yıldır iş bulamadığını anlattı. Çelik, “Mezun olduktan sonra hiç deneyimim olmadı. İŞKUR’a başvurdum. Tecrübe istiyor. Mezun oldum ama iş bulamıyorum nasıl tecrübeli olayım” diyerek tepki gösterdi.

İş ararken bir kez daha karşılaştığı gerici söylemleri aktaran Çelik, “Kadın erkek eşitsizliği kadınlara yapılan muamele iş ararken bir kez daha görünüyor. Kadınları işe alırken dahi çalışabilecek güçte olmadığını düşünen gerici zihniyetler var. Kadınlar ‘ev hanımı’, ‘anne’ algısı umarım yıkılır ve istihdamda kadınlara yer açılır” ifadelerini kullandı.

Sinem Çelik

EKONOMİ ERKEK İŞİYMİŞ!

‘Ekonomi erkek işi’ gibi söylemlerle karşılaştığını belirten Çelik sözlerini şöyle sürdürdü: “Ekonomiyle ilgileniyorum. Tezim de bununla ilgili. Bununla ilgili bir yorum yaptığımda ise kimse önemsemiyor, sen nasıl anlayabilirsin gibi bakılıyor. Ama erkekler olunca erkek evi geçindirir, para kazanır, ekonomiden anlar algısı ve tabusu var. Onlar ekonomiden anlayabilir ama kadınlar anlamaz gibi davranıyorlar.”

Ekonomik olarak hâlâ ailesine bağımlı olduğunu söyleyen Çelik, sözlerini şu ifadelerle noktaladı: “Önümüzdeki ayda da KPSS’ye gireceğim, 90 alsam da bir yere girebileceğimi düşünmüyorum. Umudum yok. Umarım kadınlara yönelik bu algılar yıkılır ve istihdamda yer açılır.”