İstihdamda olanlar nüfusun 3’te 2’sine bakıyor: Çalışabilenler arttı çalışanlar azaldı
Ülke nüfusu 83 milyon 614 bine yükseldi. 15 yaş ve üzeri çalışabilir nüfus arttı ancak istihdam edilenlerin sayısı azaldı. Nüfusun 3’te biri çalışırken istihdamda olan her bir kişi kendisi dışında 2,05 kişiye bakıyor.
Havva GÜMÜŞKAYA
Ülke nüfusu bir yılda 459 bin 365 kişi artarak 83 milyon 614 bin 362’ye çıktı. Salgının gölgesi altında geçen 2020 yılında nüfus artış hızı sert biçimde düştü. Yıllık nüfus artış hızı, 2019’da binde 13,9 iken 2020’de binde 5,5’e geriledi.
Öte yandan İstanbul’un nüfusu, bir önceki yıla göre 56 bin 815 kişi azaldı. Evden çalışma modelinin bazı işyerleri tarafından sürekli hale getirilmesi kentten kaçışlara neden oldu. İkincisi ve en büyük nedeni ise ekonomik sıkıntılar ve mega kentte artan hayat pahalılığı.
Ülke nüfusunun yüzde 18,49’unun yaşadığı İstanbul’da nüfus 15 milyon 462 bin 452 kişiye düştü. Böylece kentin nüfusu 2001 ile 2020 yılları arasında yani 21’inci yüzyılda ilk kez geriledi. Öte yandan çalışma çağı olarak tanımlanan 15-64 yaş grubundaki nüfusun oranı, 2007 yılında yüzde 66,5 iken 2020 yılında yüzde 67,7 oldu. Çalışma çağındaki birey başına düşen çocuk ve yaşlı birey sayısını gösteren toplam yaş bağımlılık oranı ise 2019’da yüzde 47,5 iken 2020’de yüzde 47,7’ye yükseldi.
Nüfus artış hızının yavaşlaması ve İstanbul’un nüfusunun azalması ekonomik dar boğaz nedeniyle halkın yaşam tercihlerini değiştirdiğini gösteriyor. Aslında TÜİK’in işgücü istatistikleri de bu durumu gösterir nitelikte. Salgın döneminde en çarpıcı detay işten çıkarma yasakları nedeniyle işsiz sayısının azalması. Ancak işsiz sayısındaki bu azalma pek sevinilecek bir durum değil. Zira işsiz sayısı azalırken istihdam da azalıyor. Verilere göre eylül ayında 27 milyon 707 bin olan istihdamdaki kişi sayısı, ekim ayında 27 milyon 447 bine geriledi.
Son açıklanan işgücü istatistiklerine göre sadece 1 ayda en az 260 bin kişi işini kaybetti. Ülkede ümidini kaybettiği için iş aramayanların sayısı ise tarih en yüksek seviyesine çıktı. 1 milyon 500 bin kişi ümidi olmadığı için iş aramıyor.
Ekim verilerine göre 15 yaş ve üzeri nüfusta istihdam edilenlerin sayı 27 milyon 477 bin kişi. Bu rakam 2019’un aynı ayında 28 milyon 343 bin kişiydi. 1 yılda istihdam edilenlerin sayısı yaklaşık 1 milyon kişi azaldı. Ancak ülkede 15 yaş ve üzeri çalışabilir nüfus 2019’a göre 603 bin 473 artarak 64 milyon 546 bine ulaştı. 2019 yılında istihdamda olan kişilerin bakmak zorunda olduğu kişi sayısı 54 milyon 811 bin 997 kişiydi. Yani başka bir ifadeyle çalışan her kişi kendisi dışında 1,93 kişiye bakmak zorundaydı. Ülke nüfusunun 3’te biri istihdamda yer alıyor. Ancak bu yıl istihdamda meydana gelen daralma nedeniyle çalışan her kişinin bakmak zorunda olduğu nüfus daha da arttı.
İstihdamda olan 27 milyon 477 bin kişi ülke nüfusunun geri kalanına yani 56 milyon 167 bin 362’ye bakıyor. Buda ülkede her bir çalışanın kendisi dışında çalışmayan 2,05 kişiye baktığı anlamına geliyor.
KİŞİ BAŞINA BORÇLULUK ARTTI
Salgın nedeniyle işsiz kalan ve geliri azalan milyonlar kredilere akın etti. Yurttaşın bankalara olan borcu geçen yıl 2019’a göre yüzde 41oranında arttı. Daha sonra artan faizler nedeniyle kredi talebinde azalma meydana geldi. Ancak halkın bankalara olan borcu 830,6 milyar lirayı buldu. Bu borcun 688,6 milyar lirası tüketici kredilerinden, 142 milyar lirası da kredi kartlarından kaynaklanıyor. Öte yandan ülke nüfusunda kişi başına düşen borç miktarı da arttı. 2020 yılında ülkede yaşayan her kişiye düşen borç miktarı 10 bin lirayı buldu. 2019 yılında halkın bankalara olan borcu 584,4 milyar lira olduğu düşülürse kişi başına düşen borç tutarı yaklaşık 7 bin liraydı.