İthalat tam gaz
Tarımda kendine yeten bir ülke konumundaki Türkiye, AKP iktidarının üretim politikası nedeniyle ithalata bağımlı hale geldi. Geçen yılın 11 ayında tarım ürünleri ithalatı 28 milyar dolara, canlı hayvan ithalatı 1,1 milyar dolar yükselerek rekor kırdı.
Havva GÜMÜŞKAYA
Küresel gıda fiyatları 2023 yılında düşerken Türkiye’de artmaya devam etti. Gıda enflasyonu, ortalama enflasyonun da üzerinde yüzde 72,01 ile yılı tamamladı.
Tarımsal üretimde uygulanan yanlış politikalar sonucu, üretimde yaşanan artışa rağmen ülke kendi ihtiyacını bile karşılayamaz duruma geldi.
TÜİK verilerine göre bitkisel üretiminde artış yaşandı. Üretici tüm zorluklara rağmen üretmeye çabalarken ithalatta çok yüksek tutarlar ödenmeye devam ediyor. Tahıl ürünleri üretim miktarları 2023 yılında bir önceki yıla göre yüzde 9,1 oranında artarak yaklaşık 42,2 milyon ton olarak gerçekleşti. Buğday üretimi yüzde 11,4 oranında artarak 22 milyon ton, arpa üretimi yüzde 8,2 oranında artarak 9,2 milyon ton, çavdar üretimi yüzde 11,7 oranında artarak 305 bin ton, yulaf üretimi yüzde 12,3 oranında artarak 410 bin ton oldu. Yağlı tohumlardan soya üretimi yüzde 11,3 oranında azalarak 137,5 bin ton, ayçiçeği üretimi ise yüzde 13,8 azalarak yaklaşık 2,2 milyon ton oldu. Şeker pancarı üretimi yüzde 22,1 oranında artarak 23,5 milyon ton olarak gerçekleşti.
Üretimde yaşanan artış ithalatın önüne geçemedi. İthalata dayalı tarım politikası nedeniyle içerdeki fiyat artışları gerekçe gösterilerek hemen hemen her ürün ithal ediliyor. Hububat, bakliyat başta olmak üzere birçok ürününün ithalatı kolaylaştırılıyor. TÜİK’in yayımladığı Dış Ticaret İstatistiklerine göre 2023 Ocak-Kasım döneminde tarım ürünleri ithalatı 22 milyar doları gıda, 6 milyar doları hammadde olmak üzere toplam 28 milyar dolara yükseldi. Üretimde yaşanan artışa rağmen 2023 Kasım ayı sonu itibariyle hububat ithalatına 4 milyar 785 milyon dolar ödendi.
Buğday ithalatını 1,6 milyar dolar ile soya fasulyesi izledi. Soya fasulyesinin yüzde 59’u Brezilya’dan, yüzde 33’ü ise Ukrayna’dan ithal edildi. En fazla bedel ödenen üçüncü ürün 1,6 milyar dolar ile pamuk olurken en fazla pamuk ithalatı ABD, Brezilya ve Yunanistan’dan yapıldı.
∗∗∗
CANLI HAYVAN İTHALATI REKOR
Kırmızı et üretiminde yaşanan kriz de ithalat ile çözülmeye çalışılırken 2023’ün Ocak-Kasım döneminde 1,1 milyar dolar tutarında canlı hayvan ithalatı yapıldı. Bu tutar 2018 yılından bu yana en yüksek ithalat olarak kayıtlara geçti. Sığır ithalatı Brezilya ve Ukrayna’dan, küçükbaş hayvan ithalatı Suriye’den yapıldı.
∗∗∗
CANLI HAYVAN İTHALATI REKOR SEVİYEDE (MİLYON DOLAR)
