İttifak sarmalı

DIŞ HABERLER SERVİSİ

Çin’in karşısında Hint-Pasifik’te oyun üstüne oyun kuran ABD’nin Uzak Doğu’daki sadık müttefikleri Güney Kore ve Japonya’nın liderleri Tokyo’da buluştu.12 yıl sonra gerçekleştirilen devlet başkanlığı düzeyindeki bu ilk temasta Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk-yeol ve Japonya Başbakanı Kişida Fumio ‘hassas meseleler’e rağmen iki ülke ilişkilerinin geliştirilmesi için mutababık kaldı.

Çin ve Kuzey Kore ile ciddi sorunlar yaşayan her iki ülkenin kendi aralarında da adalar ve ikinci dünya savaşından kalan çözülmemiş meseleler var. Tokyo ve Seul yönetimleri kendi aralarındaki sorunlar nedeniyle Çin Denizi ve Hint-Pasifik’teki sorunlarda tam bir mutabakat sağlayamıyor. Bu durum bölgede Çin ve Kuzey Kore’ye karşı uzun erimli bir savaşa girişen ABD açısından büyük bir dezavantaj oluşturuyordu. Gerek Japonya gerekse de Güney Kore on binlerce Amerikan askeri ve sayısız üsse ev sahipliği yapıyor.

BALİSTİK MESAJLAR

Liderlerin buluşması öncesinde ise Kuzey Kore bir kez daha balistik füze denemesi yaparak mesaj verdi. Japon Başbakan Fumio füze denemesi sonrası, Japonya’nın, bölgesel barış ve istikrar için müttefikleriyle daha yakından çalışmayı sürdüreceğini söyledi.

Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk-yeol da Ulusal Güvenlik Konseyini toplantısı sonrası açıklamasında, "Pyonyang yönetiminin pervasız provokasyonlarının bedelini ödeyeceğini" belirtti.

Washington yönetimi ise Güney Kore ve Japonya liderlerinin tarihi zirvesinden saatler önce Kuzey Kore’nin kıtalararası balistik füze fırlatmasını kınadı. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Adrienne Watson, "ABD INDOPACOM (ABD Hint-Pasifik Kuvvetleri), acil bir tehdit oluşturmadığını değerlendirmiş olsa da bu fırlatma gerilimi artırıyor ve bölgedeki güvenlik durumunu istikrarsızlaştırma riski taşıyor" dedi.

İKİ FARKLI ÜÇLÜ İTTİFAK

Amerikan yönetimi Hint-Pasifik bölgesinde Çine ve Kuzey Kore’ye karşı ittifak içinde ittifaklar örüyor. Çin’i küresel tehdit algılamasında “baş tehdit” ilan eden ABD, İngiltere ve Avustralya ile bitlikte oluşturduğu AUKUS ittifakının liderleri Tokyo’daki zirveden hemen önce Kaliforniya’da bir araya gelmişti. ABD, İngiltere ve Avustralya’nın baş harflerinden oluşan AUKUS zirvesinde Avustralya’nın nükleer güç sahibi olması için yol haritası belirlenmişti.
Washington AUKUS’un yanında şimdi de “entegre caydırıcılık” stratejisi kapsamında ABD-Japonya-Filipinler’i kapsayan saha sonra buna Güney Kore’nin de eklemleneceği bir hat kuruyor.

Japonya-Filipinler-ABD (JAPHUS) üçlü ittifakı özellikle Tayvan ve Güney Çin Denizi’ndeki adalar sorununda aktif olacak. Washington’ın pasifik stratejisinde önemli bir işlen üstlenmesi JAPHUS, Çin’i Pasifik’te tamamen kuşatmayı hedefliyor.

FİLİPİNLER’İN ETKİSİ

Filipinler son dönemlerde ABD’nin bölgedeki yeni yıldız müttefiki olarak dikkat çekiyor. Başkan Marcos Jr. geçtiğimiz ay ülkesinin geleneksel müttefikleri, özellikle ABD ve Japonya ile savunma ilişkilerini ikiye katladı. Filipinler ayrıca bu hafta ABD ile pek çok tatbikata hazırlanıyor. Eski Filipin Donanması koramiral Rommel Jude Ong, tatbikatların öncelikle Güney Çin Denizi’ndeki "Filipinler Silahlı Kuvvetlerinin stratejik caydırıcılık duruşunu güçlendirmeye" odaklandığını belirtti. Tatbikatlara hem Japonya hem de Avustralya’nın da katılması bekleniyor. Her iki ABD müttefiki de herhangi bir Tayvan beklenmedik durumunda kilit rol oynayacak.