İyi ki doğdun kaptan: Cüneyt’in dünyaya uzattığı el tutuldu

Işıl ÇALIŞKAN  

Bundan 4 yıl önce trafik kazasında yaşamını yitiren gazetemizin sinema yazarı Cüneyt Cebenoyan’ın Açık Radyo’da hazırlayıp sunduğu ‘Erguvani İstimbot’ dostları tarafından kitap haline getirildi. Cebenoyan’ın her hafta farklı bir konukla bir film üzerine sohbet ettiği program, Cebenoyan’ın kızı Elif ile arkadaşı Sıla Tanilli’nin editörlüğünde kitaplaştırıldı.

Doğan Kitap etiketiyle okurla buluşturulan kitabın telif geliri Bütün Çocuklar Bizim Derneği tarafından Cebenoyan anısına başlatılan ‘Çocuk ve Sinema Buluşmaları’ için fon olarak kullanılacak. Yaşasaydı 63 yaşına basacak olan Cebenoyan’ın doğum günü bugün kitap tanıtımı eşliğinde saat 20.00’de Salon İKSV’de kutlanacak. 

Cüneyt Cebenoyan’ın 63’üncü doğum günü bir kitapla kutlanıyor. Bu kitap aslında sinemaseverler için de bir armağan niteliğinde. Erguvani İstimbot’u kitap olarak yayımlamaya nasıl karar verdiniz? 

Sıla Tanilli: Cüneyt aramızdayken en çok konuştuğumuz konulardan biri Erguvani İstimbot'un kitap haline getirilip arşivlenmesiydi. Fikir aşamasında ilk çalışmalara Cüneyt'le birlikte başladık, birlikte tasarladık, birlikte heyecanlandık. Cüneyt'in aramızdan ayrılmasıyla sözümüzü tutarak Elif Cebenoyan ile birlikte Cüneyt'le kaldığımız yerden yola devam ettik. Erguvani İstimbot bizim için de bir yol hikâyesi. Cüneyt'in hayatta en çok yapmak istediği, en çok inandığı ve en sevdiği işi aynı zamanda. Açık Radyo'da üç yayın dönemi boyunca hem sinema hem kültür sanat çevresinden pek çok konuğu ağırladığı, bir film üzerinden insanlığın tüm hallerinin konuşulduğu eşsiz, çok özel bir programdı. Erguvani İstimbot'u özel kılan, Cüneyt'in bir sinema eleştirmeni olarak okurlara ve dinleyicilere sunduğu yelpaze. Oyuncaklı, düşündürücü, komik, ciddi, hayatı anlamaya, çözmeye çalışan çocukça bir merakla ve hayretle dünyaya attığı bakışı, uzattığı eli. Hem sinemaya ve dünyaya meraklı okurlar, hem de bir dosluk nişanı olarak Cüneyt'in mirasının önemi, biricikliği adına hepimiz için bu kitabın anlamı çok derin. 

Kitap Cebenoyan’ın isteyeceği şekilde imece usülü hazırlanmış. Programları dostları deşifre etmiş örneğin. Hazırlık aşamasında neler yaşandı? 

Elif Cebenoyan: Erguvani İstimbot'un hazırlık aşaması hem çok yoğun hem de çok eğlenceli geçti. Yol meşakkatli ve öğreticiydi. Deşifre süreci ise kaynaştırıcı, birleştirici bir süreçti. Açık Radyo'nun kadim destekçileri ve gönüllüleri radyoyu sahiplendikleri gibi bu işi de sahiplendiler. Babamı tanıyan, tanımayan pek çok kişi sürece dâhil oldu, emek verdi. Bu esnada tanışıp kaynaştığımız insanlar oldu. Hepsine minnettarız. Üç yayın dönemi, 70’ten fazla program. Deşifreler bittikten sonra önümüzde 2 bin sayfayı aşan bir döküman oluştu. Sıla'yla birlikte kolları sıvadık, babamın alemine, dünyasına girdik. Bazen kaybolduk, bazen burkulduk, bazen gülmekten kendimize gelemedik. Başka türlü altından kalkamazdık. Annem Ayşegül Cebenoyan kitabın hazırlık sürecinde her aşamada bizimle birlikteydi, görünmeyen üçüncü editörü diyebiliriz kitabın. 

Erguvani İstimbot’un kitap olarak bugün yayımlanması neden önemli? 

S.T: ”Söz uçar" diyerek kitap yaptık ama Erguvani İstimbot okunduğu kadar dinlensin de isteriz. Cüneyt'in bize bir armağanı, kendine has muzip, tatlı küçük kahkahaları konuşurken. Mesafesi, jestleri, esprisi, sesi, sedası. Yıllar boyunca dinlenecek, başvurulacak eşsiz bir sesli kaynak. Hem sinema meraklıları için hem de Cüneyt'i tanıyan, seven, özleyenler için. Açık Radyo podcast kanallarından Erguvani İstimbot’u herkes dinleyebilir.  

Cüneyt'i anlamak da anlatmak da birkaç satıra sığmaz tabii. Karakteri de dünyasına sığmazdı. Çocukça hayreti, merakı, şefkati, komedisi, iradesi, sağlamlığı, inadı, sevgide cömertliği, açıklığı, şeffaflığı, sayamayacağımız pek çok yanıyla birlikte, bu tabiatını kahvaltısından, yürüyüşüne, işinden özel yaşamına, radyo programından dâhil olduğu bütün diğer projelerine de cesaretle taşıdı. 

Dostu Hayri Kozanoğlu Cüneyt'in ardından “Cüneyt’i anlamak zor, sevmek kolaydı” diye yazmıştı o günlerde. Belki Cüneyt için söylenebilecek en isabetli satırlar. “Cüneyt’i bir ‘kadersizlik abidesi’ değil, tüm kahredici koşullara karşın sinema eleştirileriyle direnen bir ‘sabır, irade, kararlılık örneği,’ değerli bir sanatçı, tutarlı bir aydın olarak yaşatalım” diyerek çok önemli bir not da düşmüştü Kozanoğlu. Erguvani İstimbot'un elimizde, arşivimizde bir kitap olarak bulunmasını aynı zamanda Cüneyt'in mesleki olarak sinemaya özgün katkılarının rafine edilmiş ve somutlaşmış hali olarak görebiliriz. 

Kitabın gelirinin Cüneyt Cebenoyan Çocuk ve Sinema Buluşmaları için bağışlanacak olması önemli bir detay. Siz Cüneyt Cebenoyan’ın adını yaşatarak çocukları sinema ile buluşturuyorsunuz. Bu buluşmaların önemini bir de sizden dinlemek isteriz. 

E.C: Bütün Çocuklar Bizim Derneği Batman’da çocuklara kırtasiye paketleri dağıtarak faaliyete başlayan ve bugün Türkiye’nin dört bir köşesindeki binlerce çocuğun yaşamını iyileştirmek adına pek çok nitelikli proje gerçekleştiren bir dernek. 

Babam hayatında hiç sinemaya gitmemiş çocukları sinemaya götürmüş, yaz okullarında onlara Charlie’nin Çikolata Fabrikası, Shrek gibi filmler göstermiş, filmlerden sonra çocuklarla konuşmuş, birlikte dans etmişti. Babamın ardından dernek bu etkinliklerini sürdürerek, dostlarının da katkılarıyla Cüneyt Cebenoyan Çocuk ve Sinema Buluşmaları’nı düzenlemeye başladı. Pandemi döneminde yüz yüze etkinliklere ara verince iki filmin gösterim haklarını aldı, çevirdi, dublaj yaptırdı. Pandemi sonrasında bu filmleri çocuklarla buluşturmaya başladı. Adana, Ankara, Diyarbakır, Ayvalık ve İstanbul’da çok sayıda gösterimin yanı sıra, bu yıl deprem bölgesinden İstanbul’a gelen çocuklara da film gösterimleri yapıldı. 

S.T: Elif’in anlattıklarının yanı sıra, derneğin tüm planları maddi olanaklara bağlı. Derneğe kaynak sağlamak amacıyla bu yıl Boğaziçili Gönüllüler “Kamera 3-2-1 Koşu Başlasın! Boğaziçililer Cüneyt Cebenoyan Anısına Koşuyor” etkinliği düzenlediler ve Çanakkale’den Ayvalık’a 220 kilometre koştular. Erguvani İstimbot’un telif geliri de Bütün Çocuklar Bizim Derneği'ne bağışlanacak. Cüneyt'in projelerinin devam etmesine aracı olmak isteyen herkesi web sitesi üzerinden Bütün Çocuklar Bizim Derneği'ne destekte bulunmaya, gönüllü olmaya davet etmiş olalım: www.butuncocuklarbizim.org 

Önümüzdeki süreçte yeni çalışmalar olacak mı? 

E.C: Erguvani İstimbot'un yayımlanmasını takiben Ayvalık Film Festivali'nde The Hustler filminin gösterimi olacak. Çiğdem Öztürk ve Yeşim Burul Erguvani İstimbot ve film üzerine sohbet edecekler. 

Sinematek'te Cüneyt Cebenoyan’a adanmış Çatlak, Kerr ve Suna filmlerinin gösterimleri yönetmenlerin de katılımıyla gerçekleştirilecek. 

Kadir Has Üniversitesi’nde bir panel düzenleyeceğiz. Bu etkinliklerin ayrıntılarını Cüneyt Cebenoyan Çocuk ve Sinema Buluşmaları instagram sayfasından duyuracağız. 

S.T: Son olarak, Cüneyt’in yaş gününde, 16 Eylül (Bugün) saat 20.00’de İstanbul Şişhane'deki İKSV binasında bulunan Salon İKSV'de bir lansman buluşması ve toplanma olacak. Cüneyt’in tüm dostlarını ve Açık Radyo sayesinde Cüneyt’le yolu kesişen herkesi kitabın lansmanına davet ediyoruz. Bu vesileyle kitabı olağanüstü çabalarıyla Cüneyt’in yaş gününe yetiştiren Doğan Kitap ve kitabın oluşmasında maddi manevi emeği geçen herkese tekrar teşekkür ediyoruz. İyi ki doğdun kaptan! 

*** 

Cebenoyan kimdir? 

1960 yılı Konya doğumlu Cebenoyan, Boğaziçi Üniversitesi’nde Ekonomi okudu. ‘Dar Elbise’, ‘Gözümün Nuru’ ve ‘Hayatboyu’ filmlerinde oynayan usta isim, bir dönem oyunculuk yaptı. Uzun yıllar gazetemizde köşe yazarlığı yapan Cebenoyan, sinema yazıları ve film eleştirileri yazdı. Cebenoyan, aynı zamanda Sinema Yazarları Derneği (SİYAD) üyesi bir yazardı.