Kader planı çalakalem çizildi
Çevre Bakanlığı’nın yeni yerleşim alanı belirlerken ileri sürdüğü gerekçeler tüm ülke için “matbu” olarak birbirinin aynısı. Bakanlık da AKP’li Özdemir’in masa başı yerleşim yeri tespiti yöntemi ile çalışmış. İmar barışı kapsamındaki inşaatların zamanının ise Google Earth uygulaması ve ortofoto ile belirlenmiş.
Nurcan Gökdemir
AKP Kahramanmaraş Milletvekili Ahmet Özdemir’in depremde yerle bir olan Maraş’ın yeni yerleşimini masa başında eline kağıt kalem alarak belirlediği görüntüler tepkilere yol açtı. Özdemir’in “Bir tanesini oraya, bir tanesini buraya” sözleriyle yeni yerleşim yeri tarifinin kişisel olmadığı, iktidarın yönetim anlayışını yansıttığı Sayıştay’ın tespitleri ile ortaya konuldu.
Sayıştay’ın Çevre Şehircilik ve İklim Bakanlığı’na ilişkin son denetim raporunda yer alan tespitler, afet riski altındaki alanların dönüştürülmesinde yaşanan gayriciddiliği gözler önüne serdi.
Rezerv alan belirlenirken her bir rezerv alanının niteliğine göre gözlemsel verilere dayanan gerekçe raporu düzenlenmesi gerekirken tüm raporların birbirinin aynısı olduğu tespit edildi. Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun, “Rezerv alan”ı yeni yerleşim alanı olarak kullanılmak üzere, TOKİ’nin veya idarenin talebine bağlı olarak veya resen Bakanlıkça belirlenen alanlar olarak tanımlıyor. Kanunda, rezerv yapı alanlarının, alanın büyüklüğünü içeren koordinatlı harita, alanın uydu görüntüsü veya ortofoto haritası, alanda bulunan kamuya ait taşınmazların listesi, alanda yapılacak inceleme neticesinde gözlemsel verilere dayanılarak hazırlanacak gerekçe raporu ve alanın özelliğine göre Bakanlıkça istenecek bilgi ve belgeleri içeren dosyaya dayanılarak belirlenmesi de isteniyor. Sayıştay denetçileri, Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Genel Müdürlüğü Emlak Dairesi Başkanlığı tarafından 2021 yılında rezerv yapı alanı ilan edilen tüm yerlerin listesi ve gerekçelerini inceledi. İncelemede, tüm rezerv alanı ilanlarında aynı gerekçe yazısının kullanıldığı, her bir rezerv alanı için alanın özelliğine göre ayrı ayrı değerlendirme ve gerekçelendirme yapılmadığı tespit edildi.
Yazıların tümü şöyle:
“Afet riski altındaki alanlar ile bu alanlar dışındaki riskli yapıların bulunduğu arsa ve arazilerde, fen ve sanat norm ve standartlarına uygun, sağlıklı ve güvenli yaşama çevrelerini teşkil etmek üzere iyileştirme, tasfiye ve yenilemelere dair usul ve esasları belirlemek.”
BUNDAN SONRA HASSAS OLURUZ
Sayıştay raporunda, tüm ilanlarda, ”mevzuatta yer alan hükümler arka arkaya sıralandıktan sonra bir gerekçelendirme yapılmaksızın belirtilen alanların rezerv yapı alanı olarak ilan edilmesinin uygun görüldüğünün belirtildiği” bildirildi. Bakanlığın, bu tespiti kabul ettiği ve bundan sonra “mevzuatta belirtilen hususlara azami hassasiyet göstereceğini” bildirdiği belirtildi.