Kadınları dayanışma güçlendiriyor

Ayşegül Ilgın/Berlin

Son yıllarda Türkiye’nin beyin göçü ve siyasi göç istatistikleri, benzeri daha önce görülmemiş veriler sunuyor. Tercih edilen ülkelerin başında gelen Almanya, yeni nesil göçmenlerin farklı yaşam alanı arayışlarının mekânı oluyor. Tarihsel olarak Türkiye’den Almanya’ya çeşitli göç dalgaları oldu. Bunların zamanı ve motivasyonu farklı olsa da yeni bir ülkeye gelindiğinde hissedilen kaygı aslında aynı. Herkesin ülkesini terk etme hikayesi farklı, ama yeni bir yere tutunma hikayesi birbirine benziyor.

Almanya’nın başkenti Berlin’de kurulan Puduhepa Kadın Derneği ise yeni bir hayata uyum sağlamaya çalışan Türkiyeli kadın, çocuk ve LGBTİ+ bireyler öncelikli olmak üzere, hedef kitlelerinin bu kaygılarını en aza indirmek, bambaşka bir kültürde “ev” yaratma sürecini kolaylaştırmayı hedefliyor.

Dernek, ismini bazı tarihçiler tarafından dünyanın ilk feministi olduğu iddia edilen Hitit Kraliçesi Puduhepa’dan alıyor.

Kurucularından Belma Bağdat, Puduhepa’nın ortaya çıkış sürecini şu sözlerle açıklıyor: “Özellikle 2015’ten sonra Berlin‘e çok sayıda göç yaşandı. Türkiye’den çıkış sebebi ne olursa olsun, burada başka bir mücadele başladı. Yabancı dil bilgisinin, deneyim donanımın çok da işe yaramadığı, tamamen farklı bir kültürel ve toplumsal yaşamın içinde çırpınırken bulduk kendimizi. Sudan çıkmış balık misali. Buraya tutunma sürecini ruhsal ve fiziksel dengemizi çok da bozmadan hızlıca atlatmak, düzeni oturtmak ve biz kadınlar için bir an önce kendi ayaklarımızın üzerinde durmak önemliydi. Bunu tek başına gerçekleştirmek çok zordu. Örgütlü bir şekilde ilerlemek, doğru bilgiye hızlıca ulaşmak, birbirimizin sesini duyabildiğimiz ve nefes alabildiğimiz bir alan yaratmak gerekiyordu. Ve öyle de ilerledik. Şu anda derneğimizin yarattığı dayanışmadan güç alan, kendini güvende hisseden birçok kadın arkadaşımız var.”

Türkiye’de bambaşka ve belki de birbirine hiç değmeyecek hayatlar yaşarken, Berlin’de bir araya gelen; sınıfsal, ideolojik, kimliksel hiçbir ayrışmaya müsaade etmeden dayanışma ağı kuran bu kadınlar hem yer değiştirmeyi planlayanlara bir ilham, hem de değiştirenlere rehber oluyor. Peki bunu nasıl yapıyorlar?

DAYANIŞMA PROJELERİ

Puduhepa, ülkesini terk etmiş, yeni bir ülkede hayat kurmaya çalışan kadınların toplumsal ve profesyonel hayata katılımlarını hızlandırmak adına projeler üretiyor. Bu projeler geniş çaplı ihtiyaç analizi araştırmalarına dayanıyor. Aylık konuşmalar, akademi, eylemler, kültür-sanat ve eğlence etkinlikleri derneğin projelerinden sadece bazıları.

AYLIK KONUŞMALAR

Ayda bir düzenlenen Puduhepa Konuşmaları, ortak sorunlar hakkında uzmanlar tarafından verilen bilgilendirme toplantılarından oluşuyor. Hedef, yeni gelenlerin karşılaşacağı bürokratik gerekliliklerin ve engellerin konuşulması, var olan problemlere hem uzmanlar eşliğinde, hem de ortak deneyimlerden yararlanarak çözüm bulunması. Başlıca konular ise: Berlin’deki sağlık ve sigorta sistemi, çocuklar için okul bulma, dil okulu, vergi, ikamet kaydı süreçleri, ana dilde yasal hizmet sunan danışmanlara ve doktorlara nasıl kolay ulaşılacağının bilgisi, vize başvuruları ve oturum izni konuları. Bunun dışında, ev içi şiddet, cinsel taciz ve ayrımcılık konularında farkındalık yaratma, karşılaşıldığı durumlarda atılması gereken adımların yer aldığı konuşmaları ise, yabancı bir ülkede bunlarla baş etmek zorunda kalanların arkasında bir dayanak oluşmasını sağlıyor.

AKADEMİ

Göç, ana dilin işlevini yitirdiği, mesleki kalifikasyonların çoğu zaman karşılığını bulamadığı, iş piyasasına dahil olabilmek için ev sahibi ülkenin profesyonel gerekliliklerini çok iyi anlamayı gerektiren bir süreç. Puduhepa, kadınların mesleki yeterliliklerini arttırmayı, potansiyellerini açığa çıkarmayı çeşitli eğitimler sayesinde yapmayı planlıyor. Bu eğitimlerin başlıca konuları: Almanya’da kabul gören formatta CV ve motivasyon mektubu hazırlığı, Türkiye’de edinilmiş akademik ve profesyonel deneyimlerin burada tanınması (Anerkennung) için gereken süreçleri, liderlik, proje yazımı, kadınlar için öz savunma, özgüven geliştirme ve Almanca dili. Bu eğitimler; kurslar, çeşitli oyunlar, atölye çalışmaları, paneller, uzmanların verdiği seminerler ve workshop’lar ile sağlanıyor.

EYLEMLER

Mücadeleleri ve çözüm olma istekleri düzenledikleri/ parçası oldukları eylemlerle de ses buluyor. 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü, Bir Kişi Daha Eksilmek İstemiyoruz!, İstanbul & Berlin Onur Yürüyüşü, Uluslararası Kadına Yönelik Şiddete Karşı Yürüyüş şimdiye kadar aktif olarak yer aldıkları başlıca eylemler.

Kurucularından Tuğba Kıratlı Spriewald bu örgütlenmeyi şu sözlerle anlatıyor: “Aslında örgütlenme hakkımızı kullanıp bir ara da olmak istedik. Bizi bir araya getiren ‘’kadın’’ kimliğimizdi. Göçmenlik hem yeniden hayata başlamak şansı verirken hem de kayıplar anlamına gelebiliyor. Türkiye de kendinizi ait hissettiğiniz kimlik eğer çoğunlukta değilse sürekli bir mücadele halindesiniz ve kavga 24 saat her yerde devam ediyor. Almanya’da da durum çok farklı değil, ataerkillik farklı kodlarla yine karşınıza çıkıyor. Eğer ataerkillikle mücadele ediyorsanız, göçmen Türkiyeli bir kadın olarak karşılaştığınız bariyerleri görmezden gelmeniz neredeyse imkânsızlaşıyor, biz bu badireleri ancak bir arada olursak kaldırabileceğimize inanıyoruz.

Kız kardeşlik hâkim iç işleyişimize, bizden daha önce gelmiş ya da burada doğmuş kadınlarla birlikte kurduk ‘Puduhepa’yı. Berlin’de hayata istediği şekilde tutunabilmiş kadınların hikâyelerine tanık olup, bundan aldığımız coşku ile birlikte neler yaratabiliriz, nasıl iş birliği kurabiliriz diye ilerliyoruz.”

KÜLTÜR VE SANAT

Aralarında birçok sanatçının da bulunduğu örgüt, düzenli aralıklarla sergi ve müze gezileri düzenliyor. Farklı ülkeden sanatçıları bir araya getirdikleri bu etkinlikler, hem sanatsal olarak kendilerini ifade edebilmelerinin önünü açıyor hem de sanatçılar arasındaki iş birliğini kuvvetlendiriyor.

EĞLENCE

Bütün bunların yanı sıra, eğlenmekten de geri kalmıyorlar. Berlin, eğlence hayatı denince akla gelen şehirlerden biri. Puduhepa kadınları düzenli aralıklarla farklı eğlence mekânlarını keşfetmek için bir araya geliyor, bir Alman birası eşliğinde özlemlerini, sınırları aşıp gelmiş hayallerini ve belki de en güzel sırlarını paylaşıyorlar.

Üyelerden Esra, bu dayanışma deneyimini “Puduhepa benim için bir şeyleri yapabilme cesareti aslında. Burada kendi yeteneklerini yabancı bir dilin sınırlı imkanları dahilinde göstermek oldukça zor ve Puduhepa bunun imkânsız olmadığını gösteren, cesaret veren ve sokağa çıkaran bir adım’ şeklinde anlatıyor.

Esen’e göre bir direniş: “Puduhepa benim için direnişin, mücadelenin ve birlikten doğan gücün adı”.

Senem ise “yurdunun ve uzak diyarların ötekileştirilmiş mor kadınlarının el eleliği, ortak tutunma gayretkeşliği” olarak görüyor.

Sonuç olarak, Puduhepa Derneği bize dayanışmanın sınırları tanımadığını, ortak dünya tahayyüllerinden doğma birlikteliklerin yeni bir ev yaratabileceğini ve bu evin güçlü kılabileceğini bize gösteriyor.

puduhepa.org adresinden derneğe ulaşılabilir.