Kadınların iş güvenliği yok

Marı YAMAGUCHI

Japonya'nın en büyük işçi örgütüne ilk kez bir kadın liderlik ediyor. Yaklaşık yedi milyon üyesiyle ülkenin en güçlü işçi federasyonu olan Japonya Sendikalar Konfederasyonu (Rengo) başkanlığa Tomoko Yoshino'yu seçti. Rengo'nun ilk kadın lideri Yoshino lise eğitiminden sonra dikiş makinesi üreticisi Juki Corp'ta çalışmaya başladı. 40 yıl önce, Fırsat Eşitliği Yasası'nın yürürlüğe girmesinden hemen sonra işe başlayan Yoshino, bir işçi sendikasıyla karşılaşmasının ardından başka bir hayata yöneldi. Kadın meslektaşlarının iş üniformaları için ücret ödemek zorunda bırakılmasıyla ilgili şirkete geri adım attırdığında da ilk kez zaferi tattı.

Ülkede sendikaların çoğu "düzenli işçileri" ve tam zamanlı çalışanları temsil ediyor. Rengo, geçici ve sözleşmeli işçiler, yarı zamanlı çalışanlar ve kadınların çoğunlukta olduğu serbest çalışanlar gibi "düzensiz işçiler" arasında örgütlenme çalışmalarını artırdı. Yoshino, “En acil konu istikrarlı bir istihdam sağlamak. Kadınlar arasında intihar oranları arttı. Birçok 'düzensiz işçi' işini kaybetmekten korkarken kovuldu ve bir süre birikimleriyle geçindikten sonra zor durumda kaldılar” diye konuştu.

İŞÇİLER YOKSULLAŞTI
Ülkenin küçülen ve yaşlanan nüfusu yıllardır işgücü kriziyle mücadele ediyor. Bu kriz işgücünde robotlar ve sürücüsüz araçlar gibi yenilikleri de tetikledi. Ancak işçilerin ücretlerinde kayda değer bir artış yaşanmadı. Enflasyona ayarlı gelirler son 30 yılın en düşük seviyelerinde ve tam haklara sahip olmayan "düzensiz işçiler" sayısı yükselişte. Yoshino, özellikle tek ebeveynli hanelerdeki Japon çocuklar arasında yoksulluk oranının giderek arttığını belirterek bunun dünyadaki zengin ülkeler arasında en yüksek oran olduğunu kaydetti. "Rengo'nun başkanı olarak onlar için daha iyi bir çalışma ortamı talep etmem gerektiğine inanıyorum. Çalışma koşullarının iyileştirilmesi, insan haklarının korunması ve eşitsizliklerin düzeltilmesi için kararlıyız" dedi.

İNTİHAR ORANI ARTTI

Japonya Sağlık, Çalışma ve Refah Bakanlığı'nın salı günü yayımladığı yıllık rapora göre, ülkede intihar edenlerin sayısı geçen yıldan bu yana 912 artarak 21 bin 81'e yükseldi ve bu oran 2009'dan bu yana en yüksek artış olarak kaydedildi. İntihar eden kadınların sayısı ise yüzde 15 arttı. Bakanlık raporunda bu artışın nedeni olarak pandemi gösterildi. Japonya yasalarına göre kadınlar, erkeklerle aynı haklara sahip ancak bu yalnızca kağıt üzerinde böyle. Kadınların maaşları erkeklerinkilerden çok geride ve daha az yan hakları var. Cinsiyet eşitsizliğinin etkileri ülkenin vergi ve emeklilik sisteminde de görülmekte.

ÜCRETLER ADİL DEĞİL

Ekonomistler, şirketlerin işçi ücretlerini artırması ve düzensiz işçilere daha iyi haklar sağlamasının önündeki engellerin "göz korkuttuğunu" söylüyor. En düşük ücretli işçilerin çalıştığı hizmet sektöründe kâr marjı nedeniyle maaşların yükseltilmesinin zor olduğu, hemşirelik ve yaşlı bakım işçilerinin maaşlarının hükümet tarafından belirlendiği ve bunun artan bir maliyet olduğu dile getiriliyor.

Japonya Merkez Bankası'nın eski yöneticisi olan ekonomi profesörü Sayuri Shirai, "Japonya ekonomisi çok kırılgan ve şirketler çok düşük üretkenliğe sahip" diyerek belirli kesimlerin vergilerini artırmanın bir çözüm olmayacağı görüşünde. Shirai, Rengo'nun çabalarının ise doğru yönde atıldığını kaydederek, "Rengo düzensiz işçiler ve cinsiyet eşitsizliğiyle ilgili daha fazla mücadele etmeli" diye konuştu.

Associated Press'ten çeviren BirGün Çeviri Kolektifi