Yıllar süren mücadelenin sonunda kürtajın suç olmaktan çıkarıldığı Meksika’da ilk kez bir kadının devlet başkanı olma ihtimali var. Yarış, kadın adaylar solcu Sheinbaum ile senatör Galvez arasında geçecek.

Kadınların zaferi
Kürtajın suç sayıldığı Meksika'da kadınlar yıllardır kürtaj hakkı için mücadele veriyor. (Fotoğraf: AA)

Dış Haberler

Meksika’da iktidardaki Morena Partisi ve muhalefet koalisyonunun kadın adayları seçmesinin ardından, Orta Amerika ülkesinde ilk kez bir kadın adayın devlet başkanı olması neredeyse kesin. İktidardaki Ulusal Yenilenme Hareketi’nden (Morena) solcu Claudia Sheinbaum 2024 yılında yapılacak seçimler için partinin adayı oldu. Geçen hafta da muhalefet koalisyonu, kadın senatör Xochitl Galvez’i aday olarak açıklamıştı.

Yakın zamana kadar Mexico City Valisi olan Sheinbaum, parti içindeki ön seçimde 5 erkek adayın önüne geçerek devlet başkanı adayı olmaya hak kazandı. Siyasete atılmadan önce eski bir iklim bilimci ve fizikçi olan Sheinbaum, adaylığının açıklanmasından sonra yaptığı konuşmada “Bugün Meksika halkı kararını verdi. 2024’te kazanacağız” diye konuştu. Sheinbaum’un, Anayasa’ya göre bir dönem daha ülkeyi yönetmesi yasak olan Devlet Başkanı Andres Manuel Lopez Obrador’un ilerici politikalarını devam ettirmesi bekleniyor.

NEOLİBERALİZM KARŞITI

Ayrıca Obrador gibi Sheinbaum da ülkedeki sosyal adaletsizliğin ve artan şiddetten önceki devlet başkanlarının neoliberal politikalarını sorumlu tutuyor. Öyle ki haziran ayında paylaştığı bir gönderide Sheinbaum, 1991 yılında ABD’yi ziyaret eden dönemin Meksika Devlet Başkanı Carlos Salinas’a karşı protesto gösterisinde elinde “Adil ticaret ve demokrasi, şimdi!” yazan bir pankartın olduğu fotoğrafla birlikte “Öğrenciliğimden bu yana demokrasi, sosyal adalet ve azınlığın faydalandığı neoliberal modele karşı mücadele ettim. Aradan yıllar geçti ama aynı arzuyu koruyorum: Yoksullara, mazlumlara bir vatan için sosyal adalet” ifadelerini kullanmıştı.

Claudia Sheinbaum
Xochitl Galvez

UMUT VERİYOR

Habertürk’ün haberine göre Meksika, kadınların yasama organlarına katılımı açısından dünyada dördüncü sırada yer alıyor. Inter-Parliamentary Union verilerine göre, birinci sırada Rwanda, ikinci sırada Küba, üçüncü sırada Nikaragua, dördüncü sırada ise Andorra ve Meksika bulunuyor. Listenin 10’uncu sırasında İsveç, 24’üncü sırasında İsviçre, 35’inci sırasında Fransa, 47’nci sırasında Birleşik Krallık, 71’inci sırasında ABD, 119’uncu sırasında ise Türkiye bulunuyor.

Kadınların siyasette giderek daha önemli yer kapladığı ülkede kadınlar toplumsal cinsiyet şiddetinin hedefinde olmaya devam etti. Öte yandan kadın cinayeti oranları en yüksek olan ve son aylarda şiddet olaylarında gözle görülür artış yaşanan ülkede, Meksiko City Valisi olduğu dönemde cinayet oranlarını yarıya düşürmüş bir isim olarak öne çıkıyor.

∗∗∗

KÜRTAJ ARTIK BİR SUÇ DEĞİL

Meksika Yüksek Mahkemesi, kürtajı yasağını Ceza Kanunu'ndan çıkardı ve federal sağlık kurumlarının talep eden herkese kürtaj hizmeti sunmasını zorunlu hale getirdi. Mahkeme, Meksika federal yasalarında "kürtajı suç sayan yasal sistemin" Anayasa’ya aykırı olduğunu, çünkü "kadınların insan haklarını ihlal ettiğini" belirtti. Hükümete bağlı Meksika Ulusal Kadın Enstitüsü, sosyal medyada "Bugün Meksikalı kadınlar için zafer ve adalet günü!" diye yazdı ve kararı cinsiyet eşitliğine doğru atılmış "büyük bir adım" olarak nitelendirdi. Ancak ülkedeki 20 eyalette kürtaj hala suç ve federal yargının kararı doğrudan eyalet yasalarını etkilemiyor. Ülkede kürtajı suç olmaktan çıkaran ilk yasa ise Meksika'nın başkenti Meksiko federal bölgesinde 2007'de onaylanmıştı.