Kağıt üstünde kalan önlemler!

Sibel BAHÇETEPE

Maraş merkezli depremlerin birinci yıl dönümü yaklaşıyor ancak depremden etkilenen kentlerde değişen pek bir durum yok. Özellikle birinci basamak koruyucu sağlık hizmetlerinin verildiği Aile Sağlığı Merkezleri de (ASM) konteynerlerde hizmete devam ediyor. 

Beklenen Marmara depremine dikkat çeken aile hekimleri de il sağlık müdürlüklerinin kağıt üstünde önlemler aldığına dikkat çekiyor ve ekliyor: "İl Sağlık Müdürlüğü, ASM’lere 'depreme karşı dayanıklı mı?' diye herhangi bir test veya kontrol yaptırmadığı gibi Ocak ayında bir yazı gönderip çalıştığınız ASM’nin risk analizini 'ya siz yapın, ya da bir yerde yaptırın' diyor. Her şey formaliteden yapılsın, kağıt  üzerinde görünsün, problem olduğunda kağıt üzerindeki yargılansın bize bir şey olmasın istiyorlar."

Geçen bir yılda yıkılan ASM'lerin yerine yenilerinin yapılmadığını söyleyen Birlik ve Dayanışma Sendikası 1 No'lu Şube Başkanı Dr. Ahmet Tapduk Mehlepçi, Sağlık Bakanlığı'nın depreme hazırlıksız yakalandığını ve üzerinden bir sene geçmesine rağmen bir ilerleme söylüyor.

Mehlepçi "Hatay, Maraş, Malatya ve Adıyaman’da yıkılan veya ağır hasarlı olan ASM’lerin hiçbirinin yerine yeni bir bina yapılmadı, Aile Sağlığı Merkezi’nde verilen hizmetler konteynırlarda devam etmektedir. Bölgede ASM’lerde çalışan arkadaşlarımız da aynı yıkılan ASM’ler gibi yalnız bırakılmış, barınma sorunları için de hiçbir şey yapılmamıştır. Oysa Aile Sağlığı Merkezleri devlet eliyle depreme dayanıklı ve müstakil binalarda yapılmış olmalıydı" dedi.

DERS ÇIKARMADIK

17 Ağustos Marmara Depremi’nde depremi tecrübe ettiğimizi ve asla ders çıkartamadığımızı söyleyen Mehlepçi, “Marmara Bölgesi’nde büyük bir deprem bekleniyor, il sağlık müdürlüğü ve bakanlık depreme yönelik hiçbir önlem almıyor" diyor.

İstanbul’daki birçok ASM’nin deprem karşısında tehlikeye düşeceğini söyleyen Mehlepçi, şöyle devam ediyor: “İstanbul’da birçok ASM özellikle merkezi yerlerde  cami altı, apartman bodrumu gibi penceresi olmayan ışık görmeyen belki 30-40 yıllık eskimiş denetimsiz depreme dayanıksız binalarda hizmet veriyor. İl Sağlık Müdürlüğü, ASM’lere depreme karşı dayanıklı mı diye herhangi bir test veya kontrol yaptırmadığı gibi Ocak ayında bir yazı gönderip  çalıştığınız ASM’nin İş Sağlığı ve Güvenliği risk analizini 'ya siz yapın, ya da bir yerde yaptırın' diyor. Yani yarın bir gün başınıza bir şey gelirse siz bizim personelimizsiniz ama bunu altına siz imza atmışsınız sorumluluğu almışsınız' diyerek zeytinyağı gibi üste çıkmayı planlıyor. Her şey formaliteden yapılsın, kağıt  üzerinde görünsün, problem olduğunda kağıt üzerindeki yargılansın bize bir şey olmasın istiyorlar. Sağlık Bakanlığı ivedilikle ihtiyacı olan riskli ASM’lere yer bulmalı ya da kamulaştırma yapmalı, ilgili yerlerde de ASM için düşük katlı ve depreme dayanıklı müstakil binalar inşa etmelidir. Acilen riskli binalardaki bodrum kat veya üst katlarda hizmet veren ASM’lerin  boşaltılması ile başlanabilir. Marmara’da beklenen yaşanacak deprem felaketinde sadece insanlar değil önlemleri almayan bakanlık ve sağlık müdürlükleri de enkaz altında kalacaktır.”

***

YARISI 2007 YILINDA YAPILDI

İstanbul’da deprem güvenliği ile ilgili ASM'lerde hizmet verenler hakkında bir çalışma yaptıklarını belirten Dr. Mehlepçi, çalışmanın sonuçlarını şöyle özetliyor:

- İstanbul’da ASM'lerin yarısı 2007 deprem yönetmeliği öncesi yapılmış.

- Ortalama üç ASM'den bir tanesi 1999 depremini geçirmiş binalarda hizmet vermekte.

- Deprem güvenlik testi yapılan ASM oranı yüzde 18'i geçmemekte, test yapılan ASM’lerin üçte biri bu testi geçememesine rağmen hâlâ burada çalışılmaya devam edilmekte.

- ASM çalışanlarının yarısı binalarının depreme dayanıksız olduğunu düşünüyor, 7 ve üzeri bir depreme ASM’sinin dayanıklı olduğunu düşünenlerin oranı ise sadece yüzde 8.