Kamuda büyük istihdam kaybı
Mustafa BİLDİRCİN
AKP iktidarında kötü yönetim ve liyakatsiz görevlendirmeler nedeniyle mali yapıları bozulan Kamu İktisadi Teşebbüsleri’ndeki (KİT) kan kaybı, kaygı verici boyutlara ulaştı. Yalnızca dört KİT’in Hazine borcu toplamı ağustos itibarıyla 8 milyar 585 milyon 986 bin TL’ye ulaşırken 22 KİT’in personel sayısında da büyük kayıplar yaşandığı öğrenildi. Verilere göre KİT’lerdeki istihdam, 2015-2023 döneminde 19 bin 957 azaldı. KİT’lerin ve özelleştirme programındaki kuruluşların 2023’ün ilk çeyreği itibarıyla istihdam sayıları belli oldu. Veriler, kötü yönetim ve kamu zararı nedeniyle tartışılan kamu kuruluşlarındaki büyük erimeyi bir kez daha gözler önüne serdi.
İSTİHDAMDA BÜYÜK DÜŞÜŞ
2023’ün birinci çeyreğinde 22 kamu kuruluşunun toplam personel sayısı 95 bin 388 olarak kaydedildi. Toplam personelin 4 bin 233’ü memurlardan, 43 bin 172’si sözleşmeli çalışanlardan, 40 bin 593’ü kapsam içi, 3 bin 416’sı kapsamı dışı işçilerden, 3 bin 974’ü ise geçici işçilerden oluştu. Kuruluş sayısının 26’dan 22’ye düştüğü 2015-2023 döneminde personel sayısının ise 19 bin 957 azalması dikkat çekti.
İSTİHDAM BAŞ AŞAĞIYA
Kamu kuruluşlarının personel sayısında bazı yıllar itibarıyla yaşanan değişim, istihdam verilerine şöyle yansıdı:
2015: 119 bin 452
2017: 108 bin 371
2019: 106 bin 312
2021: 99 bin 661
2022: 99 bin 495
2023: 95 bin 388
BORÇ BATAĞI (MİLYAR TL)
KİT’lerin Hazine borcu toplamında yıllar itibarıyla değişimi ise kayıtlara şöyle yansıyor:
2020: 4,2
2021: 5,5
2022: 6,7
2023: 8,5
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın verileri de KİT’lerin içinde olduğu ekonomik çıkmazı gözler önüne seriyor. Bakanlığın verilerine göre, ağustos ayı itibarıyla dört KİT’in Hazine borcu toplamı 8 milyar 585 milyon 986 bin TL’ye ulaşıyor. TCDD, 7,4 milyar TL’lik Hazine borcu ile KİT’lerin toplam borcunun büyük bölümünü üstleniyor. TCDD’nin ardından 1 milyar TL’lik Hazine borcu ile TEİAŞ ikinci sırada yer alıyor.