Kanser vakaları artışta: Hastaların bitmeyen çilesi

Sibel BAHÇETEPE

Kanser hem dünya hem ülkemiz için ölüm nedenleri arasında ikinci sırada yer alıyor. Türkiye’de kanser hastaları, tedaviye giden yolun her aşamasında çeşitli sosyal ve ekonomik zorluklarla karşılaşıyor. Döviz kurundaki artış sebebiyle tek bir dozu yüz binlerce lirayı bulan ilaçlara erişmede yaşanan zorluklar, kamu hastanelerindeki yoğunluk nedeniyle tanı konulmasında gecikmeler yaşanan sorunlardan sadece bazıları.

4 Şubat Dünya Kanser Günü öncesi BirGün'ün sorularını yanıtlayan Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Konsey eski üyesi, Tıbbi Onkoloji Uzmanı Dr. Halis Yerlikaya, kanserin giderek sıklığı artan bir halk sağlığı haline geldiğini söyledi. Yerlikaya, kanser tedavisinde her geçen gün yenilikler olduğunu ve tedavi seçeneklerinin de arttığına dikkat çekerek "Hedefe yönelik tedaviler, akıllı ilaçlar, immünoterapi dediğimiz gibi bağışıklık sistemini güçlendiren tedavi seçenekleri gündemde. Türkiye'deki hastaların en büyük sıkıntısı ekonomik kriz, sağlığa erişimde yaşanan zorluklar ve döviz kurunda yaşanan problem nedeniyle giderek bazı ilaç firmalarının neredeyse artık ülkeden çekilme kararı alacak noktaya gelmesiyle sorunlar yaşaması. Bu yeni tedavi seçenekleri çok pahalı tedaviler ve bunların geri ödemesi yok" dedi.

AYLIK 100 BİN TL

Yargıtay'ın kanser hastalarının kullandığı bazı ilaçların SGK tarafından karşılanmasına ilişkin "iyileşecekse ödensin" şeklindeki kararına da değinen Yerlikaya, "Bu da bir tartışma konusu. Mahkemeler de sıkıntılar yaşanıyor. Özetle, ruhsatı olan ancak geri ödemesi olmayan, hastaların ulaşamayacağı birtakım tedavi seçenekleri var" dedi. Yerlikaya, şöyle devam etti: "Kanser, birtakım sosyal sıkıntılar da dahil olmak üzere hem hastayı hem ailesini doğrudan etkileyen bir hastalık. Burada en etkili tedavi yöntemlerini kullanmak gerekiyor. Hasta karşınıza geliyor ve diyorsunuz ki 'böyle bir ilaç var ama bu ilacı devlet ödemiyor' ya da 'bu ilaç Türkiye'de yok.' Bunların fiyatları da aşırı pahalı. Aylık maliyeti 100 binin üzerinde olan ve normal bir vatandaşın alım gücünün çok üzerinde ilaçlar var. Kur meselesi de yine kanser ilaçlarının bulunamamasını artırdı. Burada da ilaç şirketlerinin Türkiye'ye ilaç getirmemesine neden oluyor."

TARAMALARDA SIKINTI VAR

Kanserde erken teşhisin çok önemli olduğunu ancak özellikle kırsalda taramalarda sorunlar yaşandığını anımsatan Yerlikaya, teşhislerde geç kalındığını anlattı. Yerliaya, sözlerini şöyle noktaladı: "Kanserde önemli olan multidisipliner tedavidir. Medikal onkoloji, radyasyon onkolojisi, cerrahi onkolojisi, nükleer tıp, patoloji gibi uzmanlık alanlarından oluşur. Türkiye'deki sorunlardan biri de bu konseylerin tüm merkezlerde bulunmaması. Bazı merkezlerde bu branşlarda da sorunlar yaşanıyor. Kansere yol açan etmenlerle mücadele de önemli. Tüm bunlara rağmen kanser oluştuğunda ilgili uzmanlık alanların bir araya gelip optimal tedavi sunmaları gerek. Ama Türkiye'de sağlık sistemindeki aksaklıklar, geri ödeme sorunları hastaların da tedavilerini engelliyor. Kamu hastanelerinde kanser teşhisi konulunca randevu alabiliyorsunuz belki ama tanısal süreç devam ederken yani kanser şüphesi varken, o araştırmalar yapılırken örneğin bir MR istenirken, bir biyopsi alınırken veya sonrasında patoloji sonucu beklenirken gecikmeler söz konusu. Bunlara erişimde ciddi sorunlar var. Bir de sosyal destek ile ilgili sorunlar yaşanıyor."

Türk Tıbbi Onkoloji Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Gökşen İnanç İmamoğlu ise yaptığı yazılı açıklamada "Ülkemizde erkeklerde en sık akciğer, prostat, kolorektal ve mesane kanseri; kadınlarda ise meme, tiroid, kolorektal ve rahim kanseri görülüyor" dedi. İmamoğlu, bilim, tıp ve teknoloji sayesinde daha etkili tedavi yöntemleri, erken teşhis olanakları, hastaların yaşam kalitesini artırmak için yeni çözümler geliştirildiğini belirterek "Farkındalık yaratmak kanseri önleme ve erken teşhis oranlarını arttırmak önemli" dedi.