Karadeniz’in mavisi kazandı
Deniz dolgu projeleriyle ülkenin dört bir tarafındaki kıyılar yağmalanırken; Ordu’da yurttaşlar açtığı davayı kazandı. Belediyenin kıyı dolgu projesi için verilen ÇED olumlu kararı iptal edildi.
Gökay BAŞCAN
Ülkenin dört bir tarafındaki kıyılar bakanlıklar, belediyeler ve şirketler eliyle yok edilirken Ordu’daki yıkım projesi mahkeme tarafından durduruldu. Ordu Büyükşehir Belediyesi’nin Altınordu ilçesindeki kıyı dolgu projesi için verilen çevresel etki değerlendirme (ÇED) olumlu kararı iptal edildi. Kararın hukuka aykırı olduğunu belirten Ordu 1. İdare Mahkemesi projeyi iptal etti.
Ordu Çevre Derneği tarafından 2019 yılında Ordu 1. İdare Mahkemesine açılan Çevre Şehircilik Bakanlığı’nın ÇED olumlu kararının iptali için dava açtı. Mahkeme, projenin telafisi imkansız zararlar yol açabileceğini belirterek yürütmeyi durdurma kararı verdi. Son olarak yurttaşların itirazlarını haklı bulan mahkeme ÇED olumlu kararını iptal etti. Mahkeme kararında; ÇED raporunun yetersiz olduğunu kararın hukuka aykırı olduğuna dikkat çekti.
Ordu Çevre Derneği Yönetim Kurulu adına yapılan açıklamada, “Üç yıl sonra da olsa, kısmi zararlar verilmiş olsa da sonunda haklı davamız sonuçlandı. Ordu Büyükşehir Belediyesi’nin önceki projelerine açtığımız davaların da lehimize sonuçlandığı düşünüldüğünde belediye projelerinin hukuka ve ekolojik standartlara uygun olmadığı anlaşılacaktır” denildi.
KANUN DEĞİŞTİ
2020’nin son aylarında Çevreve Şehircilik Bakanlığı Kıyı Kanunu’nun Uygulanmasına Dair Yönetmeliğin bazı maddelerinde değişikliğe gitti. Resmi Gazete’de çıkan, Kıyı Kenar Çizgisi ile ilgili olan Kısmi Yapılaşma tanımına ‘Barınak, Tonoz Sistemleri, Rekreatif Amaçlı İskele’ bölümleri de eklendi. Değişiklikle, koruma ilkelerinin boşa düşürülmeye çalışıldığını belirten uzmanlar, yapay adalarda inşaatların yükseleceğini ifade etti.
PROJELER TAM GAZ
İktidarın yol vermesiyle birlikte ‘denizlere beton dökme’ projeleri ülkenin dört bir tarafında sürüyor. 2020’den bugüne kadar 11 kıyı dolgu projesine ÇED gerekli değildir, 1’ine ise ÇED olumlu kararı verdi. Belediyeler, Ulaştırma Bakanlığı ve özel şirketler 25 dolgu projesi için ÇED süreci başlattı.
Deniz dolgu projelerinin yoğun olduğu bölgelerden biri de Doğu Karadeniz. Ordu’da proje iptal edilse de Trabzon ve Rize’nin sahilleri şehir hastaneleri ve stadyum projeleri için dolduruluyor. Geçen günlerde Trabzon‘da stadyum ve şehir hastanesi inşaatının yer aldığı deniz dolgusu üzerine araştırmalar yürüten Prof. Dr. Ertan Gökalp ile öğretim üyesi Fırat Altıntaş‘ın uluslararası dergide yayımlanan bilimsel makalesinde, Avrupa Uzay Ajansı’na ait ‘Sentinel-1’ uydusundan elde edilen 3 yıllık veriler, dolgunun yılda 9,7 milimetre çöktüğünü, bazı alanların ise yılda 3,9 milimetreye kadar yükseldiğini ortaya çıkardı. DHA’ya konuşan Prof. Dr. Bektaş, "Biz o zaman da ikaz ederek yapılan jeolojik, jeofizik ve sondaj çalışmalarının niteliksiz ve yetersiz olduğunu söyledik” dedi.