Kazanan İsrail

Dış Haberler

ABD’nin arabuluculuğunda barışan İsrail ile Körfez Arap ülkeleri ekonomik olarak da ilişkileri geliştirmeye başladı. İlk adım Birleşik Arap Emirlikleri’nden (BAE) geldi. BAE ile İsrail arasında aylardır devam eden müzakereler sonrasında iki ülke arasında serbest ticaret anlaşması imzalandı.

İsrail’in Abu Dabi Büyükelçisi Amir Hayek BAE’yle ticareti yapılan ürünlerin yüzde 96’sında gümrük vergilerinin kaldırılmasını öngören serbest ticaret anlaşması imzalandığını duyurdu. Söz konusu anlaşma İsrail ile bir Arap ülkesi arasında imzalanan ilk ticaret anlaşması olma özelliğini taşıyor.

TEL AVİV’E YARADI

BAE-İsrail İş Konseyi Başkanı Dorian Barak imzalanan anlaşmanın daha çok İsrail şirketinin BAE’de özellikle Dubai’de iş kurmasını sağlayacağını söyledi. Konsey, yılsonuna kadar Güney Asya, Uzak Doğu ve Ortadoğu ile BAE’de veya BAE bağlantılı çalışan yaklaşık bin İsrailli şirketin olacağını tahmin ediyor. Barak, “İç pazar, fırsatların tamamını sunmuyor. Fırsatlar, daha geniş bölgeyi hedef almak için Dubai’de oluşuyor” dedi.

BAE Dış Ticaret Bakanı Sani ez-Zuyudi de Twitter üzerinden yaptığı paylaşımda, ‘‘Bu dönüm noktası olan anlaşma, tarihi İbrahim (Abraham) Anlaşması’nın üzerine kurulacak ve dünyanın en önemli ve umut verici yükselen ticari ilişkisini sağlamlaştıracak’’ dedi.

İsrail Başbakanı Naftali Bennett de daha önce anlaşmayı ‘‘tarihi bir adım’’ olarak nitelendirmişti.

EKONOMİK ENTEGRASYON

İsrail ile BAE arasında resmi ilişkiler iki yıl önce başlamıştı. İsrail ile BAE ve Bahreyn arasında 15 Eylül 2020’de dönemin ABD Başkanı Donald Trump’ın ev sahipliğinde Beyaz Saray’da “İbrahim Anlaşması-Abraham Accords” imzalanmıştı. Ardından Fas ve Sudan da İsrail’le ilişkilerin normalleştirmişti.

Aynı yıl iki ülke arasında ticari ilişkiler de başlamış ve 2021 yılında ticaret hacmi 900 milyon dolara ulaşmıştı.

Siyasi adımların ardından Arap ülkeleri ve İsrail arasında ekonomik entegrasyonun ilk hamlesi olan anlaşma oldukça önemli.

DOĞU KUDÜS’TE GERİLİM

İsrail’in işgal politikaları ve saldırıları sürerken imzalanan anlaşmaya Filistin yönetimi sert tepki gösterdi. İsrail’in Doğu Kudüs’ü işgal ettiği 1967’deki Altı Gün Savaşı’nın yıldönümüne denk gelen anlaşmanın bölgede gerilimi yeniden tırmandırması bekleniyor.

Aşırı sağcı Yahudi grupların, Doğu Kudüs’ün Eski Şehir bölgesinde ‘‘Bayrak Yürüyüşü’’ yaparak Filistinlilerin mahallesine girmesi tansiyonu yükseltti. Filistin Yönetimi Başkanlık Sözcüsü Nebil Ebu Rudeyna, ‘‘İsrail, yerleşimcilerin kutsal mekânlara saygısızlık etmesine izin vererek umursamazca ateşle oynamaktadır’’ dedi.

YENİ PAZARLAR

Körfez coğrafyasının ve de Ortadoğu’nun yeniden neoliberalizasyonuna yol açacak olan anlaşma aynı zamanda İran karşıtı ittifakı da güçlendiriyor. Petrodolarlar üzerinden yükselen Körfez Arap ülkelerinin sahip olduğu geniş kaynakları serbest piyasaya açacak olan ticaret anlaşması İsrail’e Dubai üzerinden dünyanın dört bir tarafına erişim kolaylığı da sağlayacak.