Kirlilik Sayıştay Raporlarında: Belediyecilik sahte, usulsüzlük gerçek

Havva GÜMÜŞKAYA

CHP, 31 Mart yerel seçimlerinde 22 yıldır iktidarda olan AKP’ye karşı zafer elde etti. Usulsüzlüğün, yolsuzluğun adresi olduğu iddia edilen belediyelerle ilgili Sayıştay denetçilerinin hazırladığı denetim raporlarında da sayısız tespit yer alıyor.

Sayıştay raporlarında muhalefete geçen bu belediyelerle ilgili tespitlerden bazıları özetle şöyle:

MEVZUATA AYKIRI İHALE

CHP’li Ahmet Akın’ın Belediye Başkanı seçildiği Balıkesir Büyükşehir Belediyesi’nin mali hesaplarına yönelik denetimlere çok sayıda usulsüzlük takıldı. Sayıştay denetimleri, belediyenin kamu zararına yol açan mevzuata aykırı ihalelerini ve kamu kaynakları ile şirketlere sağladığı ayrıcalıkları açığa çıkardı.

Balıkesir Büyükşehir Belediyesi’nce gerçekleştirilen, “Balıkesir İli Muhtelif Cadde ve Sokaklarında Beton Parke ve Bordür Yapım İşi” ihalesi, Sayıştay denetçileri tarafından mercek altına alındı. Yapım işi kapsamında iş artışı yapılarak, asıl işle ilgisi olmayan malların alındığı belirlendi.

İhalede iş artışına gidilerek, ihale kapsamında yapılan iş ile ilgisi olmayan malların temin edildiği fark edildi. Bu kapsamda alımı yapılan malların toplam tutarının 4 milyon 963 bin 500 TL olduğu belirlendi.

İŞTİRAKE KEFİL

Sayıştay’ın 2022 yılı denetim raporunda, borç batağındaki AKP’li Bursa Büyükşehir Belediyesi’nin, kendi şirketlerine milyonlarca lira borçlanma yetkisi verdiği ve bu kredi kullanımı için de kefil olduğu da ortaya çıktı.

Sayıştay’ın incelemesinde, Bursa Büyükşehir Belediye Meclisi Kararları ile iştiraklere kredi kullanımı için kefil olunduğu görüldü. Sayıştay, Büyükşehir Belediyesi’nin Meclis Kararı ile şirketlerine kefil olmasının mevzuata aykırı olduğuna dikkat çekti.

DAMADIN KULÜBÜNE DESTEK

MHP’nin tek büyükşehir belediyesi olan Manisa Büyükşehir Belediyesi’nin 2022 yılı Sayıştay raporunda da önemli bulgular göze çarptı. MHP’li Büyükşehir Belediye Başkanı Cengiz Ergün’ün damadı Engin Anlı’nın yönetim kurulu üyesi olduğu Manisa Futbol Kulübü’ne verdiği büyük destek en dikkati çeken bulgulardan oldu. Belediyenin mülkiyetindeki spor tesisleri ile stadyumunun Manisa Futbol Kulübü’ne tahsis edildiği ve giderlerinin büyükşehir belediyesi bütçesinden karşılandığı ifade edildi.

Ayrıca raporda belediyeye ait etkinlik salonlarının bazı dernek, vakıf ve kurumlara indirimli kullandırıldığı belirtildi.

İLÇELER USULSÜZLÜK DOLU

Ankara Gölbaşı’ndaki toplam 7 bin 972 adet işyerinden 4 bininin işyeri açma ve çalışma ruhsatı olmadığı tespit edildi. Belediyenin MHP’li yönetimi, ruhsatsız faaliyet gösteren işyerlerinin kayıt altına alınması konusunda uyarıldı. Belediyenin öte yandan doğrudan temin ya da pazarlık yöntemiyle gerçekleştirdiği mal alımlarında, mevzuatta öngörülen yüzde 10 sınırını aştığı öğrenildi.

AKP’li Murat Köse idaresindeki Mamak Belediyesi’nin mali denetimlerinin ardından hazırlanan rapor da dikkat çekti. Belediyenin, ilçe sınırlarında yer alan üç taşınmazı, “Trafo alanı olarak kullanılması” amacıyla TEDAŞ adına Başkent Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi’ne tahsis ettiği belirlendi. Elektrik dağıtım şirketinin bir özel şirket olduğunun altını çizen Sayıştay denetçileri, belediye tarafından TEDAŞ adına yapılan taşınmaz tahsisinin mevzuata aykırı olduğunu vurguladı. Öte yandan belediyenin, yapım işi kapsamına giren bakım ve onarım işini ihalesiz şekilde iştirakine devrettiği kaydedildi. Bu kapsamda 20,1 milyon TL’lik gidere imza atıldığını belirleyen Sayıştay denetçileri, kamu zararına dikkat çekerek “Bu tür işlerin açık ihale usulü ile yaptırılması gerekmektedir” değerlendirmesinde bulundu.

Sayıştay denetimlerine göre, MHP’li Etimesgut Belediyesi kanuna aykırı şekilde, yüzlerce işçiye yıllık izinlerini kullandırmadı. Yapılan incelemede, belediyede kadrolu çalışan 30 işçiden yedisinin 100 ile 200 gün arasında, altısının 200 ile 300 gün arasında, birinin ise 300 ile 400 gün arasında yıllık izninin kullandırılmadığı görüldü.

Sayıştay’ın, AKP’li ilçe belediyelerinden Kazan ve Keçiören belediyelerine yönelik denetim raporlarındaki bazı tespitler ise şöyle sıralandı:

Amatör Spor Kulüplerine Belediye Bütçesinden Yapılan Nakdi Yardımlara İlişkin İzleme Çalışmasının Yapılmamış Olması (Kazan)

Belediye Tarafından Sunulan Çeşitli Hizmetlerde Bazı Meslek Gruplarına Ücretsiz Tarife Uygulanması (Keçiören)

Diğer bazı kentlerin raporlarında yer alan tespitler ise şöyle:

AFYON:

• Belediyenin mülkiyetindeki 14 adet taşınmazın protokol ile dernek ve vakıflara tahsis edilmesi

• Taksi durağı yerlerinin ihale olmaksızın bedelsiz kullandırılması

• 1.162 adet iş yerinin ruhsatsız faaliyet göstermesi

AMASYA:

• Toplu ulaşım hatlarına ilişkin işletme hakkının ihalesiz ve süresiz olarak kullandırılması

• Mülkiyeti belediyeye ait olan bazı taşınmazların ihale yapılmaksızın encümen kararı ile kiraya verilmesi

BARTIN:

• Taksi plakalarının ihale edilmeksizin ve süresiz verilmesi

• Kira süresi biten taşınmazların yeniden ihale edilmeksizin aynı kişilere kiraya verilmesi

KASTAMONU

• Elektrik alımlarının ihale yapılmadan temin edilmesi

• Beş adet taşınmazın mevzuata aykırı olarak dernek ve vakıflara tahsis edilmesi

• İşyeri açma ve çalışma ruhsatı olmadan faaliyette bulunan işyerlerinin bulunması.