Kışlar artık sıcak ve kurak geçecek
Yılın en yağışlı ve soğuk geçmesi beklenen ayı olan ocak baharı aratmadı. 52 yılın en sıcak ikinci ocak ayı yaşandı. Yağış yüzde 52 düştü. Prof. Dr. Türkeş, "Daha sıcak bir ülke bizi bekliyor. Acil önlemler alınmalı" dedi.
Berkay SAĞOL
İklim krizine bağlı küresel ısınma sebebiyle dünya oldukça sıcak bir dönem geçirirken, Avrupa ve Türkiye’de bu yıl sıcaklık rekorları kırıldı. 2022 yılı bugüne kadar ölçülen en sıcak 5’inci yıl olurken, Avrupa’da ise en sıcak 2’nci yıl olarak kayıtlara geçti.
Türkiye’de de durum oldukça ciddi. Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün (MGM) verilerine göre, 2023 yılının Ocak ayı son 22 yılın ortalamasına göre 2,4 derece daha sıcak olarak kayıtlara geçerken, son 52 yılın en sıcak ikinci ocak ayı oldu. Daha fazla sıcak olan bir önceki ocak ayı ise 2003 yılında gerçekleşmişti. Yağışlar ise mevsim normallerine göre yüzde 52 daha düşük olarak ölçüldü.
SICAKLIK DÜZENLİ OLARAK ARTIYOR
Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetim Kurulu üyesi Prof. Dr. Murat Türkeş, bu yıl için beklenenin olduğu ve Türkiye ile Avrupa’da hava sıcaklıklarının ortalamadan daha yüksek olarak gerçekleştiğini söyledi. Türkeş, “Kasım ayından başlayarak daha sıcak ve kurak bir döneme girdik. Uzun süreli insan kaynaklı küresel ısınmanın yansıması olarak her ay ve her mevsim önceki yıllardan daha sıcak olma eğiliminde. Türkiye ve Avrupa’da sıcak bir sonbahar ve kışı tamamlamak üzereyiz. 2019-2020 yılında başlayan ve 2020-2021’de olduğu gibi bölgesel olarak değişse de uzun süreli ortalamalardan daha düşük oranlı yağışlar yaşandı” dedi.
Türkeş, şu uyarıları yaptı: 9 aydan duzun süreleri, hem yağış hem buharlaşmayı ele alan analizlere baktığımızda Türkiye’nin büyük bölümünde tarımsal kuraklık var. Karadeniz ve Kuzeydoğu Anadolu dışında Türkiye’de hem tarımsal hem de hidrolojik kuraklık etkili. Arada daha soğuk aylar olsa da daha sıcak bir Türkiye bizi bekliyor. Daha çok gök gürültülü sağanak yağış yaşanacak ve düzenli yağışı olan yılın serin aylarında kuraklaşma eğilimi var. İklim model benzeşimleri de Türkiye’de yağışlarda ciddi azalma olacağını gösteriyor.”
Kuraklığın da deprem gibi Türkiye’nin gerçeği olduğunu vurgulayan Türkeş, şunları dile getirdi: “2021’de olduğu gibi tahıllarda rekolte kaybını beklemek gerekiyor. Tarımsal üretimin doğrudan desteklenmesi ve daha ciddi teşviklerin verilmesi gerekiyor. Bu yıla çok dikkat etmek lazım. Tahıllarda bizi rekolte kaybı bekliyor. Su yönetiminin bir doğa bilimi olduğunu dikkate almalıyız. İlgili kamu kurum ve kuruluşlarında coğrafya kökenli klimatolog ve hidroklimatologların çalıştırılması önemli.”
***
Kış bitti, kar ve yağmur görmedik
Azalan yağışlar verilere şöyle yansıdı. Metrekareye düşen yağış miktarı (kg):
1991-2020 ortalaması: 69,8
2022 Ocak ayı: 87,3
2023 Ocak ayı: 33,2
En çok yağış/Antalya: 145
En az yağış/Kars: 4,7 kg
Yağışların en yüksek oranda azaldığı bölgeler:
Yüzde 74: Güneydoğu Anadolu Bölgesi
Yüzde 80: Kars, Ardahan, Erzurum çevreleri, Doğu Akdeniz, İç Anadolu’nun kuzeyi ve güneyi, Doğu Anadolu’nun kuzeydoğusu ile Şırnak, Mardin ve Şanlıurfa.
Yağışlı geçen gün sayısının ocak ayının ne kadar kurak geçtiğini de gösterdi. Buna göre 1991-2020 yılları arasında 11.7 gün yağışlı geçerken geçen Ocak ayında sadece 7.3 gün yağış görüldü.