Kitapla direnip kitapla ayakta
DOĞUŞ SARPKAYA
TÜYAP’ın düzenlediği ve Türkiye’nin en kapsamlı kitap fuarlarından olan Uluslararası İstanbul Kitap Fuarı bugün kapılarını ziyaretçilerine açıyor. Kültür dünyasının önemli isimlerini barındıracak kitap fuarının bu yılki teması “Felsefe ve İnsan” olarak belirlendi. Onur yazarı ise Türkiye’de felsefenin gelişmesine verdiği emekle tanınan Prof. Dr. İoanna Kuçuradi oldu. Fuarın bu yılki Onur Konuğu ülkesi Almanya, “Worte Bewegen / Sözcüklerin Etkisi” teması kapsamında dört gün boyunca düzenleyeceği etkinliklerde fuar ziyaretçilerini ağırlayacak. Almanya’nın önde gelen yazarları, İstanbul Kitap Fuarı’nda okurlarıyla buluşacak.
Yayın dünyasının karnavalı olan fuarı ülkedeki gelişmelerin gölgelediğini söylersek abartmış olmayız. Onlarca gazete ve derginin kapatıldığı, hakkında hiçbir suçlama yokken yayınevi hesaplarının dondurulduğu, Aslı Erdoğan’dan Necmiye Alpay’a, Turhan Günay’a birçok yazarımızın, editörümüzün tutuklu olduğu bir ortamda açılıyor kitap fuarı. Türkiye’de kitap eki kültürünün yerleşmesinde büyük emekleri olan, hepimizin ustası sayılacak Turhan Günay’ın hangi gerekçeyle tutuklandığını anlamakta zorlanıyoruz. Tek suçu düşünmek, tek silahı kalem olan dostlarımız, meslektaşlarımız tutsak edilmişken okumaya, yazmaya çalışmak bile garip bir hüzün yaratıyor üzerimizde. Haldun Alkanat’ın bu sayıda Mahir Ünsal Eriş’e sorduğu soru hepimiz için geçerliydi: “Türkiye gündemi sürekli değişir, ülke bir korku imparatorluğuna dönüşürken masaya oturmak, bir şeyler yazabilmek oldukça zorlaşıyor. Boğazında bir yumruyla yazmak diyorum ben buna. Nasıl başa çıkabiliyoruz bununla?” Aslında cevap basit: Kitapla direnip, kitapla ayakta duracağız. Danışmanlarına kitap özetlerini anlattıranların saldırganlığını üzerimize çeksek de!
•••
BirGün Kitap’ın bu sayısında kitap düşmanlarına inat Uluslararası İstanbul Kitap Fuarı’nı hakkını vererek selamlamaya çalıştık. Binlerce kişiye “Felsefe ve İnsan” ile ulaşacak olan 35. TÜYAP Kitap Fuarı onur yazarı ve konuğu, yaklaşık 50 yıldır insan hakları alanındaki çalışmalarını sürdüren akademisyen Prof. Dr. İoanna Kuçuradi ile Zerrin Yılmaz söyleşti. Felsefe ve İnsan temasının izinde Murat Özbek Joseph Vogl’un Tereddüt Üzerine kitabını ve Kansu Yıldırım ise Lenin’in başyapıtı Devlet ve Devrim’i ele alan yazılar yazdılar. Aynı zamanda felsefeyi besleyen farklı disiplinleri ele alan yazılarıyla Burak Özçetin, Ebubekir Aykut ve Soner Torlak da omuz verdiler kitap ekinin 178. Sayısına. Burak Özçetin, son dönemde Dipnot Yayınları’nın yayımladığı antropoloji kitaplarını; Soner Torlak Stavros Stavrides’in Kentsel Heterotopya’sını; Ebubekir Aykut Joachim Hirsch Materyalist Devlet Teorisi kitabını tanıttı.
•••
Kitap fuarının onur konuğu ülkesi Almanya’yı Sanem Yardımcı’nın hazırladığı Çağdaş Alman Edebiyatı dosyasıyla kitap eki sayfalarına konuk ettik. Dosyada genç yaşlarına rağmen dikkat çekici kitaplarıyla tanınan ve ne yazık ki Türkiye’de az okunduklarını düşündüğümüz Daniel Kehlmann ve Juli Zeh’e; RAF ile ilgili yazdığı kitabı Silahı Seçmek fuarda okurun beğenisine sunulacak olan Judith Kuckart’a; Türkçe’de az sayıda kitapları çevrilse de Almanya ve dünyada hatırı sayılır bir okur kitlesine ulaşan Hans Ulrich Treichel ve Ilija Trojanow’a yer verdik. Ayrıca Achim Wagner günümüz Türkiye’sini yansıtması açısından önemli bulduğu Alfred Döblin’in Berlin Alexander Meydanı kitabı üzerine yazarak dosyaya omuz verdi. Süreyya Karacabey ise çağdaş tiyatro oyunu metinlerini değerlendirdi bu sayımızda. Çocuk sayfasında ise Melisa Unat çağdaş Alman çocuk kitaplarından mini bir seçki sundu bizlere. Dosyada Ezgi Berk, Heinz Janisch’in Köprüyü Geçerken’ini; Özlem Sönmez Erten, Marjaleena Lembke’nin Masal İçinde Masal’ını; Funda Demir ise Martin Baltscheit’in Belleğini Yitiren Tilki’nin Öyküsü’nü değerlendirdi.
•••
Daha öncede söylediğimiz gibi, fuarın hakkını verecek arşivlik bir sayı hazırlamaya çalıştık. Fuar merkezli yazıların dışında da dopdolu bir sayı sizi bekliyor. Özellikle Şâmil Yılmaz’ın Patricia Highsmith kritiğini; Melike Uzun’un Flannery O’ Connor’ın Zorbaların Elinde kitabı üstüne değerlendirmesini; Fadime Uslu’nun Henry David Thoreau’nun denemelerini ele aldığı yazısını; Ayşegül Tözeren’in Özcan Karabulut’un son öykülerini incelediği tanıtımını atlamamanızı öneririz.
BirGün Kitap’ın sürekli takipçileri senede bir kez kişi odaklı dosya yaptığımızı bilirler. Aralık ayında çıkacak 179. sayısı Kansu Yıldırım’ın editörlüğünde Alain Badiou dosyasıyla okurlarına ulaşacak. Dosya ile ilgili öneri ve katkılarınızı bekliyoruz. Yeni yıla ise muktedirlere inat Umut dosyasıyla gireceğimizi müjdelemek isteriz.
İyi okumalar.