Kitapları keşfetmenin adresi; kitap fuarları

Aydın İleri - Kütüphaneci- Yazar aydinileri@gmail.com, @aydinileri

Okuma kültürünün yaygınlaştırmak için birçok bilimsel etkinliğin yapıldığı bugünlerde okuma kültürünün topluma kazandırılmasında en önemli araçlardan biridir kitap fuarları.

Kitap fuarları meraklı okurların yeni yayınları keşfetmeleri için en iyi mekânlardır. Yeni yayınevlerinin, yeni yazarların, yeni kitapların keşfedildiği büyülü alanlar. Fuarların giderek sayıca çoğalması çok sevindirici ama niteliksel olarak aynı şeyi söylemek mümkün değil. Neredeyse her hafta aynı tarihlerde birçok ilde, birçok ilçede irili ufaklı kitap fuarları, kitap günleri, edebiyat festivalleri gerçekleşiyor. Yerel yönetimlerin desteğiyle şehirlerde fuarlar ilgi odağı oluyor.
Kitap Fuarları kültür kimliğiyle öne çıkan şehirlerin olmazsa olmazı. Kitap fuarların en büyüklerinden, Egenin en büyük kitap fuarı ise İzmir’de kuruluyor. Bu yıl 23. yılı. İzmir’de Fuar geleneği çok köklü. Kitap fuarı da İzmir’in göbeğindeki Kültür Park’ta gerçekleşiyor. Şehrin merkezinde açılan yegâne fuarlardan. Ulaşımı kolay. İşten, okulda çıkıp, 20-25 dakikalık mesafede kitapların içinde kayboluyor insanlar. Birkaç yıldır kitap fuarının Gaziemir’deki TÜYAP Fuar merkezine taşınacağı tartışılıyor. Bu yıl da yine o muğlaklık vardı. Fuar afişlerinde “Kitap Fuarı Kültür Parkta Her Zamanki Yerinde” diye belirtilmesi bu kafa karışıklığının giderilmesi için olsa gerek.

Kültürpark’taki fuar alanı Her gün hızla büyüyen yayıncılık sektörüne, yeni kurulan yayınevlerine, kitap fuarında halka ilişkiler yapmak isteyen, giderlerini karşılamak için kitap, dergi vb. şeyler satmak için stant talep eden STK’lara yetmiyor. Fiziksel yetersizlikler çok rahat görülüyor. Dinlenme alanları, yeme içme alanları, tuvalet vb. hizmetlerde aksaklıklar hemen göze çarpıyor. Alanın yetmemesinden kaynaklı fuarın dış alanında bahçe kenarında çadır söyleşi salonu gözden kaçmıyor.

Fuarın açıldığı ilk iki gün ve sonrasında okurların fuara ilgisi saatlerce uzun kuyruklarla kendini gösterdi. İzmirlilerin fuara akın ettiğini görmek sevindiriciydi. Bu kalabalığın satışlara aynı oranda yansıdığını yayıncıların memnuniyetinden gözlemlemek mümkün. Okurun yoğun geleceği yazar imzaları için kuyrukların uzamaması için numara verilme uygulamasının İzmir’de de uygulanması imza salonlarındaki yoğunluğu rahatlatmış.

Sizlerin dikkatini çekti mi bilmem ama bu yıl İzmir Kitap Fuarı bir onur yazarı olmadan açıldı. Önceki beş yıl İzmir ve Ege’nin birbirinden kıymetli yazarı, çevirmeni fuarın “Onur Yazarı-Konuğu” oldu. “Sina Akyol(2017), HüseyinYurttaş (2016), Süreyya Berfe(2015), Feyza Hepçlingirler(2014), Ahmet Cemal(2013).” Fuar yönetiminin, kitap fuarları danışmanlarının dilerim geçerli bir açıklaması vardır. Ege yazar ve şairleriyle bereketli bir coğrafyadır. 2018 yılında onur yazarı olacak birileri seçilmeliydi diye düşünüyorum.

Uzun yıllar İzmir’de yaşadığı için İzmirli yazarlar arasında sayılan, geçen yıl aramızdan ayrılan Muzaffer İzgü olmadan gerçekleşen ilk kitap fuarı. Fuarın il girişinde Bilgi Yayınevi standında büyük küçük tüm okurları gülen yüzüyle karşılar, herkesi kucaklardı. İzgü için bir anma etkinliği düzenlenmesi yeterli değil ama bir vefa görevi yapıldı. Tüyap Kitap Fuarları’nın bir vazgeçilmezi de yayıncı, şair Enver Ercan’dı. Enver Ercan, TÜYAP onur yazarları, konukları adına fuarda dağıtılan armağan kitapların editörlüğünü ve hazırlamasını da yapıyordu. Enver Ercan’da iki etkinlikle fuarda dostları tarafından anıldı. Nisan ayı başında yitirdiğimiz değerli yazar, çevirmen Ülkü Tamer’de fuarda vefa gösterilen yazarlar arasındaydı. Bu kaybettiğimiz dostları fuarlarda ve diğer kültür etkinliklerinde daha çok anmak gerekli. Bu yazı vesilesiyle bir daha anmış olalım.

Fuarın en güzel alanlarından birisi de birinci salondaki sahaflar. Kitap fuarları sahaflarla daha zengin ve daha renkli. Fotoğraflar, plaklar, dergiler, efemeralar, afişler, retro ürünler fuara çok farklı bir hava katıyor. Cıvıl cıvıl kitap ve insan kalabalığı. Birinci salon girişinde Turkuaz Sahaf’ın sahibi Türkiye Sahaflar Birliği Derneği Başkanı, sahaflıkta 40. yılını kutlayan Emin Nedret İşli karşılıyor ziyaretçileri. Kıdemli sahaflarımızdan Nedret ağabeyle selamlaşmadan fuara gezmek olmaz. Kendisiyle sohbetimizi sizlerle paylaşmak istiyorum. Fuara olan ilgiyi soruyorum; “- Çok muhteşem. İzmir Kitap Fuarları’nın en kralı gerçekten. Sadece ticari olarak satış anlamında değil gelen okuyucunun, meraklının sorduğu sorulardan, aradığı kitaplardan çok farklı. İlgililer. Eleştirisi olanlar bile oldu. Mesela; Standa bir sürü eski gazete asmıştık. Bir amca geldi –Ulus gazetesi yok mu? Dedi. Dedik var. –Niye asmıyorsunuz? Dedi. Birçok gazeteyi asmıştık. Eleştiren bir okur topluluğu var.”

Türkiye Yayıncılar Birliği Başkanı Kenan Kocatürk’ün İzmir Kitap Fuarı açılış konuşmasında; Geçen yıl edebiyat, araştırma, inceleme ve çocuk kitaplarında üretiminde ve satışında artışı olduğunu söyledi. Yayıncılık alanında duymak istediğimiz güzel haberler bunlar ama aynı konuşmada ders kitapları, test kitapları, sınav kitaplarındaki satış ve baskı sorunları nedeniyle Türkiye’nin dünya yayıncılık sıralamasında beş sıra geriye düştü. 11. sıradan 16. sıraya gerilediğimizi de söyledi. Başka sevindirici haber Yayıncılar Birliği, Türk Kütüphaneciler Derneği vd. paydaş STK’larla Okuma Kültürü konusunda “Okuma Kültürü Seferberliği” başlatıyor müjdesi oldu.

Okuma Kültüründen bu kadar bahsetmişken Ankara’da geçtiğimiz aylarda kurulan Okuma Kültürü Derneği’ni de müjdelemek isterim. Okuma Kültürü Derneği’ne başarılı çalışmalar dilerim.

Olumlu olumsuz yanları ile kitap fuarlarını sürmesi, okurların kitaba dokunması, kitapla buluşması çok önemli. Nitelik bakımından kitap fuarlarının önümüzdeki yıllarda daha başarılı olacağını umut ediyorum. Yerel fuarların yayıncı ve yazar ayrımı yapmadan özgürlükçü bir ortamda okur-yazar buluşmalarının sürmesi fuarların değerini önemini daha da arttıracaktır.

Dileğim; Yazarların, kitapların okurla özgürce buluşacağı daha nitelikli fuarlar.