KKM’nin yükü 491 milyar lira arttı: Hazine’de karadelik
Dolardaki artışın faturası ağır olacak. Kurun artmasıyla KKM’nin maliyeti 491 milyar 778 milyon TL’ye çıktı. Stopaj desteği yıl sonuna kadar uzatılan ve maliyeti her geçen gün artan KKM’den çıkış giderek zorlaşıyor.
Havva GÜMÜŞKAYA
Son bir haftadır ekonomi yönetiminin faiz kararı ile neyi amaçladığı tartışılıyor. Bu tartışmalarının başında faiz artışı kararı ile döviz kurlarındaki sıçramanın nereye kadar devam edeceği ve bunun enflasyon üzerindeki etkisinin nasıl olacağı geliyor. Kurdaki artışın maliyeti her açıdan ağır olacak.
Mayıs ayına kadar baz etkisi, TL’nin baskılanması ve en son doğalgaz fiyatı düzenlemesi ile yüzde 40 sınırına gerileyen TÜFE’nin TL’deki değer kaydının da etkisiyle sene sonunda yüzde 55-60 seviyesine ilerlemesi bekleniyor.
HAZİNE KARŞILADI
Kur korumalı mevduatta kamunun yükü ve dış borçların TL karşılığı da dövizdeki artışla yükseliyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) verilerine göre 16 Haziran itibarıyla kur korumalı mevduat hesaplarının büyüklüğü 2 trilyon 628 milyar liraya yükseldi.
Kurun 26 liranın üzerine çıkmasıyla KKM’nin döviz cinsinden toplam tutarı 101,1 milyar dolara kadar geriledi. Bir ay bu tutar önce 120 milyar dolar düzeyine kadar çıkmıştı. Aradaki 18,9 milyar dolarlık fark KKM’nin maliyetindeki artış oldu. Başka bir ifadeyle dolar kurunun artmasıyla KKM’nin Hazine ve TCMB’ye fatura edilecek toplam yükü en az 491 milyar 778 milyon lirayı buldu.
KKM hesapları gerçek kişiler tarafından çoğunlukla üç ay, şirketler tarafından da 6 ay vadeli olarak açılıyor. Döviz kurunun bugün geldiği ve uygulanan sürdürülemez dövize müdahale politikalarının sone ermesiyle birlikte geleceği noktalar dikkate alındığında, yılsonuna kadar kamunun bir KKM depreme yaşaması kaçınılmaz gözüküyor.
Örneğin 27 Mart’ta dolar kuru 19,07 liraydı. Üç ay önce yüzde 29,23 faiz oranıyla 19 bin 70 lirasını KKM hesabına yatıran bir kişinin parası, vade sonunda dolar kurunun 26,02 olmasıyla 26 bin 20 liraya çıktı. Üç ay sonunda oluşan 6 bin 950 liralık farkın 1405 lirası mevduat getirisi olurken 5 bin 545 lirası kur artışından kaynaklanan getiri oldu. Mevduat sahiplerinin bu getirisi hazinenin kasasından çıkacak.
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan Merkezi Yönetim bütçe verilerine göre mayıs ayında dövizden dönüşümler hariç kur korumalı mevduata bütçeden 1 milyar 634 milyon 648 bin TL aktarım yapıldı. Bu tutarın haziranda kurdaki artış nedeniyle devasa boyutlara gelmesi bekleniyor.
2022’de Hazine ve Merkez Bankası tarafından toplamda 182 milyar lira kur farkı ödemişti. Maliyeti her geçen gün artan KKM’den çıkış da giderek zorlaşıyor.
STOPAJ DESTEĞİ UZATILDI
Bu arada dün sosyal medya hesabından ekenomiye ilişkin değerlendirmelerde bulunan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, "MB analitik bilanço verilerine göre, net uluslararası rezervler geçen hafta 8.5 milyar dolar ile tarihin en büyük haftalık artışını kaydetti. Rasyonel politikalara dönüş kademeli olarak devam edecek. Ayrıca, TL cinsi enstrümanları cazip hale getirmeye devam edeceğiz. Bu çerçevede Kur Korumalı Mevduat’ta stopaj desteğini yıl sonuna kadar uzatıyoruz" ifadelerini kullandı.