Konut değil, rant inşa etmişler

Mustafa M. BİLDİRCİN

YURTTAŞLARIN konutlarına kavuşamamasıyla son yıllarda gündemden düşmeyen TOKİ’nin hatalı uygulamaları Sayıştay denetimlerine takıldı. Ankara Büyükşehir Belediyesi ve TOKİ ortaklığı ile 2004’te kurulan TOBAŞ Toplu Konut-Büyükşehir Belediyesi İnşaat Emlak Mimarlık A.Ş.’de, “işletmecilik ilkelerinden çok”, yöneticilerine ek mali katkı sağlanmasının ön planda tutulduğu tespit edildi.

2019 yılı denetimleri kapsamında TOKİ’nin mali hesaplarını inceleyen Sayıştay, TOBAŞ’ın işleyiş şeklini mercek altına aldı. Ankara’da yapımı gerçekleştirilecek projelerin inşaat işleri ve inşaat sonrası her türlü danışmanlık hizmetleriyle görevlendirilen şirketin, yöneticilerine ek mali katkı sağlama amacına hizmet ettiği belirlendi.

İncelemelere göre, şirketin yönetim kurulu üyesi sayısı 2008 yılında 6’dan 8’e, denetim kurulu üye sayısı ise 2’den 4’e yükseltildi. 2011’de bir değişiklik daha yapıldı ve yönetim kurulu üye sayısı 10 olarak belirlendi. Şirket, yönetim kurulu üye sayısını yükseltmek için birbiri ardına kararlar almaya devam ederek, sayıyı 2014’te 14’e çıkardı. Yönetim Kurulu Başkanı’na aylık net 7 bin TL, üyelerine ise aylık net 6 bin TL ödenmesi kararlaştırıldı.

Denetçiler, “Yönetim kurulu üye sayısının 14 olarak tespit edilmesinde işletmecilik ilkelerinden çok, çalışanlara ek mali katkı sağlanmasının ön planda olduğu görülmektedir” değerlendirmesinde bulundu. Şirketin son yıllarda faaliyet sonuçlarının devamlı olarak dönem zararıyla sonuçlandığının altını çizen denetçiler, “Yönetim kurulu üye sayısının 14 olarak belirlenmesinin şirkete maliyeti göz önüne alındığında, işletmecilik ilkeleri ve rasyonellikten uzak olduğu değerlendirilmektedir” ifadesini kullandı.

ÖDEMELER ÇİFT DİKİŞ

Sayıştay’ın TOKİ’ye ilişkin tespitleri bunlarla da sınırlı kalmadı. Yapım işlerinin ilk ihaleleri kapsamında imalatı ve ödemesi yapılan imalat kalemleri için ikmal ihaleleri kapsamında yeniden ödeme yapıldığı öğrenildi. Ankara Haymana’da yapılan 198 adet konut, ticaret merkezi ve cami için 402 bin 260 TL, Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi’nde yapılan işler için 610 bin TL, Samsun’da yapılan Devlet Hastanesi ve Diş Sağlığı Merkezi ikmal inşaatı için 42 bin TL tutarında mükerrer ödeme yapıldığı açığa çıkarıldı. Diğer usulsüzlükler şöyle sıralandı:
n Hatalı uygulamalar yapılarak şirketlere fazladan ödeme gerçekleştirildi.
n Kuzey Ankara girişinde yapımı öngörülen ancak Başkanlık onayı ile yapımından vazgeçilen imalatların bedelleri kesilmedi, 24,3 milyon TL fazla ödeme yapıldı.